Rzeżucha łąkowa

Rzeżucha łąkowa (Cardamine pratensis L.) – gatunek roślin zielnych z rodziny kapustowatych. Występuje w Europie, Ameryce Północnej, Azji i na Azorach (tutaj jako gatunek zawleczony)^[3]. W Polsce jest pospolity na całym obszarze^[4].

Rzeżucha łąkowa

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	rzeżucha
Gatunek	rzeżucha łąkowa
Nazwa systematyczna
Cardamine pratensis L. Sp.Pl. 656. 1753

Kwiaty

Pokrój

Morfologia

Łodyga

Wzniesiona, pełna o długości 15–50 cm^[5]. Cała roślina jest odstająco owłosiona i posiada charakterystyczny smak.

Liście

Liście odziomkowe tworzą różyczkę. Są pierzastosieczne o okrągłych listkach, przy czym szczytowy listek jest większy od pozostałych. Liście łodygowe złożone z wydłużonych, lancetowatych listków.

Kwiaty

Białe lub fioletowe, wyrastające na szypułach o długości 2-4 mm i zebrane w luźne grono na szczycie łodygi. Kwiat zbudowany jest z 4 zielonych działek kielicha i 4 jajowatych płatków korony, pojedynczego słupka z wydłużoną zalążnią i krótką szyjką oraz 6 czterosilnych pręcików. Kwitnie od marca do kwietnia, roślina miododajna. Miodniki znajdują się u nasady krótszych pręcików, a nektar zbiera się na dnie kwiatowym.

Owoce

Długie, równowąskie łuszczyny o długości do 25 mm, z dzióbkiem o długości do 1 mm.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie w kwietniu i maju. Kwiaty zapylane są przez owady wabione dużą ilością wydzielanego nektaru^[6]. Brak specjalnych przystosowań przeciwdziałających samozapyleniu, w rezultacie część kwiatów ulega zapyleniu krzyżowemu, a część samozapyleniu (też przy pomocy owadów)^{[potrzebny przypis]}. W czasie niepogody i nocą kwiaty i pędy zwieszają się^[6]. Jest jedną z roślin, które mogą rozmnażać się wegetatywnie przez liście – jesienią na blaszkach przylegających do ziemi tworzą ukorzeniające się pączki przybyszowe^[7].

Rośnie na wilgotnych i świeżych łąkach, przy brzegach wód, na torfowiskach niskich. Rozwija się na glebach gliniastych i torfowych, wymaga wysokiego poziomu wód^[6]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Molinio-Arrhenatheretea^[8].

Często można na niej spotkać przypominającą ślinę wydzielinę larw owada skoczka pienika (z rodziny pienikowatych).

Zmienność

Tworzy mieszańce z rzeżuchą gorzką i rz. leśną^[4].

Zastosowanie

• Roślina lecznicza:
  • Surowiec zielarski: obfituje w witaminę C, żelazo i sole mineralne, zawiera witaminy A, B, PP, K, E oraz duże ilości siarki (zapach zawdzięcza glikozydowi izosiarkocyjanowemu);
  • Działanie: silnie moczopędne, ważne źródło łatwo przyswajalnego jodu, usuwa toksyny, obniża poziom cukru we krwi, zawarty w niej chrom wspomaga prawidłową pracę trzustki, poprawia trawienie, zapobiega otyłości, dezynfekuje jamę ustną i drogi moczowe.
• Kosmetyka – wybiela przebarwienia.