Rzepik szczeciniasty

Rzepik szczeciniasty^[4] (Agrimonia pilosa Ledeb.) – gatunek rośliny z rodziny różowatych.

Rzepik szczeciniasty

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	rzepik
Gatunek	rzepik szczeciniasty
Nazwa systematyczna
Agrimonia pilosa Ledeb. Index Seminum (TU, Dorpatensis) 1823(Suppl.): 1 (1823)[3]

Rozmieszczenie geograficzne

Zasięg występowania obejmuje wschodnią, południowo-wschodnią i północną część kontynentu azjatyckiego, od Japonii na wschodzie, po Indie i Mjanmę na południu. Poprzez tereny Mongolii i Rosji sięga do Europy, gdzie zachodnia granica zasięgu sięga do Finlandii, Polski i Rumunii^[5]. W Polsce spotykany w północno-wschodniej części (Pojezierze Litewskie i Mazurskie oraz Nizina Północnopodlaska). Pojedyncze stanowiska w okolicy Fromborka^[6]. Dzięki intensywnym badaniom florystycznym zlokalizowano szereg stanowisk w Beskidzie Niskim i Bieszczadach Zachodnich^[7].

Morfologia

Kwiatostan

Listki w dole zwężone i całobrzegie, w górze najszersze

Łodyga

Wzniesiona, zwykle rozgałęziona o wysokości 50–150 cm^[8]. Jest owłosiona niezbyt gęsto długimi, odstającymi włoskami i licznymi maleńkimi gruczołkami. Pod ziemią występuje niezbyt silne, poziome kłącze.

Liście

Przerywano-nieparzystopierzaste z przylistkami. Odcinki liściowe w nasadzie długoklinowate, w dolnej części całobrzegie, w górnej połowie najszersze i brzegiem wcinano- piłkowane lub piłkowano-wrębne. Górna strona liścia naga lub z rzadka owłosiona, dolna – jaśniejsza z długimi, sztywnymi włoskami na nerwach i z licznymi, bardzo drobnymi, lśniącymi gruczołkami na całej powierzchni.

Kwiaty

Zebrane w cienkie, kłosokształtne grona, Kielich pokryty haczykowatymi kolcami. Kwiaty drobne, o bladożółtych płatkach korony. Słupek dolny, otoczony przez hypancjum. Dojrzałe hypancjum ma (wraz z haczykowatymi i stulonymi na szczycie szczecinkami) 4–5 mm długości^[8].

Gatunki podobne

Rzepik pospolity A. eupatoria i wonny A. procera mają listki ząbkowane od nasady, która jest zaokrąglona lub krótko tylko zwężona, ich kwiaty są złotożółte, a hypancja większe – mają od 6 do 12 mm długości^[8].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Siedlisko: dość suche lub średnio wilgotne podłoże humusowe, kamienisto-gliniaste lub piaszczysto-gliniaste, zwykle o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. Kwitnie od czerwca do lipca, czasami do września. Liczba chromosomów 2n = 28^[7].

Tworzy mieszańce z rzepikiem pospolitym^[8].

Zagrożenia i ochrona

Roślina objęta jest w Polsce od 2004 ścisłą ochroną gatunkową oraz dyrektywą siedliskową (ze względu na nieliczne stanowiska położone na granicy jej zasięgu)^[9]. Aktualnie nie wydaje się zagrożona, ale umieszczono ją na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)^[10].