Sławomir Stróżak

Sławomir Gabriel Stróżak (ur. 26 listopada 1970 w Jaworznie, zm. 8 maja 2004 w Bagdadzie) – polski żołnierz, porucznik Wojska Polskiego, dowódca kompanii szturmowej w 18 batalionie desantowo-szturmowym im. kpt. Ignacego Gazurka, poległ podczas wykonywania zadania bojowego w czasie II zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Iraku, pośmiertnie awansowany na stopień kapitana.

Sławomir Stróżak

porucznik
Data i miejsce urodzenia	26 listopada 1970 Jaworzno, Polska
Data i miejsce śmierci	8 maja 2004 Bagdad, Irak
Przebieg służby
Lata służby	1991–2004
Siły zbrojne	Siły Zbrojne RP
Jednostki	18 bdsz
Stanowiska	• d-ca plsz (1995–2002) • d-ca kpsz (2002–2004)
Główne wojny i bitwy	KFOR, stabilizacja Iraku †
Odznaczenia

Życiorys

Sławomir Stróżak, syn Józefa i Agaty^[1][2], urodził się 26 listopada 1970 w Jaworznie w województwie katowickim (obecnie woj. śląskie)^[3].

Aeroklub Bielsko-Bialski, lotnisko^[a]

Wykształcenie

W 1985, po ukończeniu szkoły podstawowej, rozpoczął naukę w Zasadniczej Szkole Zawodowej, a następnie kontynuował naukę w 3-letnim technikum o profilu techniczno-energetycznym w Jaworznie. Wiosną 1987 wstąpił do aeroklubu bielskiego, gdzie oddał swoje pierwsze skoki ze spadochronem^[4]. 24 września 1991 rozpoczął studia w Wyższej Szkole Oficerskiej im. Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu. W trakcie studiów wstąpił do Naukowego Koła Podchorążych oraz zdał egzamin końcowy i otrzymał tytuł instruktora spadochronowego III klasy. W 1998 ukończył kurs języka angielskiego I stopnia. W 2002 ukończył kurs języka angielskiego II, a następnie III stopnia^[5].

Polscy żołnierze KFOR w Kosowie

Polski patrol CIMIC w Iraku^[b]

Służba wojskowa

12 czerwca 1995 został mianowany do stopnia podporucznika. W tym samym roku został skierowany do Bielska-Białej, gdzie objął stanowisko dowódcy plutonu szturmowego w 18 batalionie desantowo-szturmowym im. kpt. Ignacego Gazurka^[4]. W trakcie służby uczestniczył w wielu ćwiczeniach przeprowadzanych na terenie Polski, jak i za granicą, między innymi „Kozacki Step – 97” na Ukrainie^[3]. 21 lipca 1998 decyzją Ministra Obrony Narodowej otrzymał awans na stopień porucznika^[5].

Od 25 czerwca 1999 do 21 lipca 2000 pełnił służbę w Polskim Kontyngencie Wojskowym KFOR w Kosowie (PJW KFOR – POLBAT)^[c], stacjonując w obozie Orzeł Biały (Camp White Eagle), około 10 km na północ od miejscowości Kačanik^[8]. Podczas tej misji wykonywał obowiązki na stanowisku dowódcy 3 plutonu szturmowego 1 kompanii szturmowej^[9].

W styczniu 2004 decyzją Ministra Obrony Narodowej został skierowany do wykonywania zadań w składzie Polskiego Kontyngentu w Iraku^[d]. Rozkazem dowódcy 2 Korpusu Zmechanizowanego objął funkcję dowódcy kompanii rozpoznawczej, będąc na czas misji w stopniu kapitana w strukturze 1 Batalionowej Grupy Bojowej^[e] stacjonującej w Al-Hilla z 1 Brygady Grupy Bojowej Wielonarodowej Dywizji Centrum-Południe^[f] (MND CS)^[14] w Iraku^[15][16][3].

8 maja 2004 podczas realizacji zadań wynikających z obowiązku dowódcy konwoju, w trakcie powrotu do obozu Charlie (Camp Charlie)^[g] w muhafazie Al-Hilla (prowincja Babilon), w momencie prowadzonego rozpoznania drogi w miejscowości Al-Imam, zdalnie odpalona mina-pułapka na poboczu bardzo poważnie go zraniła (ok. godz. 13:00)^[3][18]. Przetransportowano go do szpitala polowego w Babilonie, a następnie do amerykańskiego szpitala w Bagdadzie, gdzie ok. godziny 17:00 czasu warszawskiego na skutek odniesionych ran zmarł^[15][3][19].

8 maja 2024 przypadła 20 rocznica jego tragicznej śmierci^[3].

Inna działalność

Był instruktorem spadochronowym II klasy, wykonał 300^[h] skoków ze spadochronem^[i]. Był także członkiem „Aeroklubu Bielsko-Biała”, płetwonurkiem w bazie nurkowej w Jaworznie - „Koparek” oraz ratownikiem WOPR^[21][20][18].

Pogrzeb

11 maja 2004 w Krakowie na lotnisku Balice wylądował samolot CASA C-295, który przywiózł do kraju jego zwłoki. W ceremonii pogrzebowej uczestniczyli: wojskowa asysta honorowa z 6 Brygady Desantowo-Szturmowej, rodzina, sekretarz stanu – I zastępca ministra obrony narodowej Janusz Zemke, dowódca Wojsk Lądowych gen. broni Edward Pietrzyk i dowódca 2 Korpusu Zmechanizowanego gen. dyw. Mieczysław Stachowiak. Modlitwę za zmarłego odmówił dziekan 2 KZ, ks. płk Henryk Polak^[22].

13 maja 2004 w Bielsku-Białej odbyły się uroczystości pogrzebowe kapitana na cmentarzu parafialnym w Wapienicy, dzielnicy Bielska-Białej. W bielskim kościele garnizonowym pw. Świętej Trójcy biskup polowy Wojska Polskiego gen. Sławoj Leszek Głódź celebrował mszę świętą^[23]. W homilii, wspominając kapitana, podkreślał jego ofiarność i bohaterstwo^[24]. W tym kościele brał ślub. W pogrzebie uczestniczyła rodzina zmarłego, żołnierze, w tym szef Sztabu Generalnego WP generał Czesław Piątas, minister obrony narodowej Jerzy Szmajdziński, wojewoda śląski Lechosław Jarzębski, mieszkańcy Bielska-Białej^[25][26]. Jerzy Szmajdziński, minister obrony narodowej, podczas uroczystości pogrzebowej w Bielsku-Białej między innymi powiedział^[24][16]:

(...) Wszyscy żegnają dziś bohatera, którego czyn wpisał się w historię tradycji oręża polskiego. Był nie tylko człowiekiem honoru. Uczynił coś więcej. Nie ma przecież większej ofiary niż ta, gdy ktoś oddaje swoje życie za innych. Taki jest sens żołnierskiego i do głębi ludzkiego poświęcenia, jakim zapisał się w historii kapitan Sławomir Stróżak, który wypełniał „misję wielkiej wagi, dając świadectwo naszej polskiej współodpowiedzialności za wolność waszą i naszą”. Był znakomitym żołnierzem i godnym obywatelem Bielska-Białej, dobrym mężem i ojcem. Jego imię będzie nosić jeden z pododdziałów 18 batalionu desantowo-szturmowego (...).

Pochowany został na Cmentarzu Komunalnym Parafii św. Franciszka z Asyżu, Bielsko-Biała-Wapienica^[27]. Miał 33 lata. Pozostawił żonę Monikę oraz troje dzieci – synów Szymona (14 lat), Dragomira (8 lat) i 3-letnią córkę Polę^[28].

Awanse

W 1995 został dowódcą plutonu szturmowego w 18bdsz^[j]

• podporucznik – 1995^[3]
• porucznik – 1998^[4]

• kapitan – 2004 (pośmiertnie)^[k]

Ordery, odznaczenia i wyróżnienia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 8 maja 2004 (pośmiertnie)^[31]
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” – 1997^[3]
• Medal NATO „W Obronie Wolności i Pokoju” za służbę w Kosowie KFOR – 2000^[3]
• Odznaka Skoczka Spadochronowego Wojsk Powietrznodesantowych – 1993
• Wojskowa Odznaka Sprawności Fizycznej I stopnia – 1995
• wyróżniony przez Ministra Obrony Narodowej białą bronią – 2004 (pośmiertnie)^[32]
• uhonorowany wpisem do Księgi Honorowej Wojska Polskiego – 2004 (pośmiertnie)^[33]
• uhonorowany odznaką mistrzowską instruktora spadochronowego – 2004 (pośmiertnie)^[l]

i inne

Upamiętnienie

Pośmiertnie został awansowany do stopnia kapitana, wyróżniony wpisem do księgi honorowej Ministra Obrony Narodowej oraz wyróżniony przez MON białą bronią^[3]. Decyzją nr 230/MON/PSSS Ministra Obrony Narodowej z dnia 12 sierpnia 2004 r. nadano 2 kompanii szturmowej 18 bielskiego batalionu desantowo-szturmowego z 6 Brygady Desantowo-Szturmowej imię kpt. Sławomira Gabriela Stróżaka^[3]. Jego imieniem jest także baza nurkowa z Jaworzna - „Koparek”^[34][35].

Jako dowódca kompanii wyznawał zasadę^[36]:

WSO im.T. Kościuszki^[m]

Oznaka rozpoznawcza^[n]

„Problem mojego podwładnego, jest moim problemem. Porażka podwładnego jest moją porażką”

2 kompania szturmowa 18 batalionu desantowo-szturmowego w rocznicę jego śmierci wystawia asystę honorową przy jego grobie na cmentarzu w Wapienicy, odprawiana jest uroczysta msza święta w intencji poległego kapitana^[37][38]. Oficer prasowy 18 batalionu powietrznodesantowego im. kpt. Ignacego Gazurka por. Damian Główka powiedział^[39]:

W batalionie zapamiętano kpt. Stróżaka jako doskonałego dowódcę i wspaniałego kolegę. 2 kompania szturmowa przyjęła jego imię. Była to decyzja bez precedensu. Żołnierze zyskali patrona, którym został ich kolega. Ten fakt pomaga nam kultywować pamięć o śp. kpt. Stróżaku. W pomieszczeniach kompanii znajduje się poświęcona mu gablota, a na ścianach wiszą zdjęcia z różnych okresów jego służby. Dzięki temu jest wśród nas. Pamiętamy o wszystkich rocznicach związanych z tragicznie zmarłym oficerem. Jest bohaterem, zasłużył, aby pamięć o nim się nie zatarła.

W 2006 bielszczanin fotograf Jerzy Nieroda upamiętnił kapitana Stróżaka wystawą fotograficzną w Bielsku-Białej o tytule: „Kapitan Sławomir Stróżak w obiektywie” (fotografia)^[40].

W maju 2018 Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych zorganizowało „Rajd Pamięci 22 Poległych w Iraku”, gdzie dwóch weteranów żołnierzy upamiętniło długim rajdem rowerowym poległych żołnierzy w Iraku, w tym kapitana Sławomira Stróżaka^[41].

29 lipca 2022 Centrum Weterana Działań Poza Granicami Państwa, we współpracy z innymi służbami, w tym ze spadochroniarzami 6 Brygady Powietrznodesantowej im. gen. bryg. Stanisława Franciszka Sosabowskiego zorganizowało „Przejazd Pamięci” na cmentarze w ramach „3 Rajdu Motocyklowego Weteranów”, upamiętniając w odwiedzeniu miejsc pochówku poległych żołnierzy. Żołnierze zapalili znicze, oddali honory przy grobie kapitana na cmentarzu w Wapienicy oraz spotkali się z rodzinami^[42].

Uwagi

1. Na lotnisku w Bielsku-Białej Aleksandrowice oddał pierwsze skoki spadochronowe^[4].
2. W Iraku w 2004 w okresie czterech miesięcy był dowódcą kompanii rozpoznawczej z zadaniem między innymi rozpoznania dróg, obiektów, patrolowania, ubezpieczania konwojów^[3][6].
3. Dowódcą Polskiej Jednostki Wojskowej Odwodu Strategicznego Naczelnego Dowódcy SZ NATO w Europie (PJW OS SACEUR) ze składu ponad 800 osobowego 18 Bielskiego Batalionu Desantowo-Szturmowego był ppłk. Roman Polko^[7].
4. Dowódca II zmiany gen. dyw. Mieczysław Bieniek^[10].
5. Dowódca ppłk. Piotr Patalong^[11][12].
6. Dowódca gen. bryg. Edward Gruszka^[13].
7. Polski obóz wojskowy w al Hilli był bazą logistyczną wielonarodowej dywizji pod polskim dowództwem, w polskiej strefie w Iraku. Podczas jego służby w tej bazie 18 lutego 2004 nastąpił samobójczy atak na polskich żołnierzy, rany odniosło wtedy dwunastu Polaków^[17].
8. Źródło Polska Zbrojna Nr 5 z 2021 na stronie 47 podaje, że wykonał 300 skoków ze spadochronem^[20].
9. Inne źródło, Cieślika i Tomczyka – Patroni Jednostek Wojska Polskiego, podaje wykonanych skoków z liczbą 830^[5].
10. Na zdjęciu dawna tabliczka z nazwą batalionu stacjonującym w Bielsku-Białej^[29].
11. Pośmiertnie mianowany w 2004 do stopnia wojskowego kapitana^[30].
12. Pośmiertnie uhonorowany przez por. Bogdana Sulikowskiego, który odpiął taką odznakę z własnego munduru i położył na trumnie^[24].
13. Na zdjęciu naszywka WSO. W latach 1991–1995 studiował w tej uczelni i został promowany na podporucznika^[3].
14. Taką oznakę 6 BPD nosił na mundurze jako dowódca plutonu i kompanii^[3].