Soczewica

Soczewica (Lens Mill.) – rodzaj roślin jednorocznych z rodziny bobowatych. Obejmuje 7 gatunków^[4]. W stanie dzikim rosną one w obszarze śródziemnomorskim, od Wysp Kanaryjskich do środkowej Azji, we wschodniej Afryce zasięg rodzaju sięga strefy tropikalnej^[5][6]. Soczewica jadalna jest jedną z roślin o najdłuższej historii uprawy. Udomowiona została co najmniej 8 tys. lat p.n.e. na Bliskim Wschodzie, skąd rozprzestrzeniona została w Eurazji na obszarach o ciepłym klimacie. Jadalne są nasiona soczewicy jadalnej. Pozostałe części rośliny po omłocie stanowią cenioną paszę dla zwierząt^[7].

Ten artykuł dotyczy rodzaju roślin. Zobacz też: soczewica jadalna – artykuł o gatunku, którego nasiona zwane są soczewicą.

Soczewica

Morfologia gatunku typowego – soczewicy jadalnej
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	soczewica
Nazwa systematyczna
Lens P. Miller Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754[3]
Typ nomenklatoryczny
Lens culinaris Medikus[3]

Pole soczewicy jadalnej

Morfologia

Pokrój

Wyprostowane i płożące rośliny jednoroczne^[5][6].

Liście

Parzysto pierzaście złożone, z 2 lub liczniejszymi owalnymi lub jajowatymi, całobrzegimi listkami. Oś liścia na końcu wykształcona jako wąs czepny. Liście wsparte są przylistkami całobrzegimi lub ząbkowanymi u nasady nieco strzałkowatymi^[5][6].

Kwiaty

Motylkowe, drobne, wyrastają pojedynczo lub w większej liczbie w gronach. Działki kielicha w liczbie 5 są zrośnięte, ale ząbki kielicha są głęboko wcięte. Płatki korony białe, niebieskie lub fioletowe. Mają różną budowę. Dwa dolne płatki tworzą tzw. łódeczkę, dwa boczne zaokrąglone skrzydełka, a piąty wzniesiony jest do góry tworząc żagielek, który u nasady zwężony jest w paznokieć. Wewnątrz kwiatu, a ściślej w łódeczce, znajduje się jeden słupek z pojedynczą, górną zalążnią zawierającą dwa zalążki oraz 10 pręcików, z których dziewięć zrośniętych jest nitkami tworząc rurkę, jeden pręcik zaś jest wolny^[5][6].

Owoce

Ścieśnione strąki zawierające 1–2 soczewkowate nasiona^[5][6].

Systematyka

Rodzaj jest tradycyjnie wyodrębniany, jednak z analiz molekularnych wynika, że jest zagnieżdżony w obrębie rodzaju wyka (Vicia), tworząc w jego obrębie grupę monofiletyczną^[8].

Pozycja rodzaju według APweb

Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae w rzędzie bobowatych Fabaceae s.l.^[2] W obrębie podrodziny należy do plemienia Fabeae^[9].

Wykaz gatunków^[4]

• Lens culinaris Medik. – soczewica jadalna
• Lens ervoides (Brign.) Grande
• Lens himalayensis Alef.
• Lens kotschyana (Boiss.) Nábělek
• Lens lamottei Czefr.
• Lens montbretii (Fischer & alli) P. Davis & Plitmann
• Lens nigricans (M.Bieb.) Godr.