Stanisław Szwalbe

Stanisław Szwalbe (ur. 3 czerwca 1898 w Warszawie, zm. 17 września 1996 tamże) – polski polityk socjalistyczny, ekonomista i spółdzielca. Wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego, członek Rady Państwa, poseł do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm Ustawodawczy. Budowniczy Polski Ludowej.

Stanisław Szwalbe

Data i miejsce urodzenia	3 czerwca 1898 Warszawa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	17 września 1996 Warszawa, Polska
Członek Rady Państwa
Okres	od 20 lutego 1947 do 20 listopada 1952
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna / Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego
Okres	od 4 lutego 1947 do 4 sierpnia 1952
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna / Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Odznaczenia

Życiorys

Urodzony w rodzinie inteligenckiej, studiował na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1917 był związany z Polską Partią Socjalistyczną. W II Rzeczypospolitej działał w ruchu spółdzielczym, był współorganizatorem Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej i Społecznego Przedsiębiorstwa Budowlanego^[1]. W latach 1927–1930 był wykładowcą Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie (wykładał bieżącą politykę ekonomiczną państwa), a w latach 1928–1939 działaczem Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. W latach 20. XX wieku naczelnik wydziału w departamencie samorządowym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych^[2][3].

W czasie okupacji niemieckiej Polski był członkiem organizacji podziemnych. W latach 1943–1945 członek Robotniczej Partii Polskich Socjalistów, następnie koncesjonowanej PPS, od 1948 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1944–1945 był przewodniczącym Rady Naczelnej Robotniczej Partii Polskich Socjalistów w latach 1945–1948 członkiem Rady Naczelnej i Komisji Politycznej Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS, i wiceprzewodniczącym CKW PPS. W 1945 był podsekretarzem stanu w prezydium Krajowej Rady Narodowej i dyrektorem Kancelarii Cywilnej Prezydenta KRN. W latach 1945–1947 był zastępcą prezydenta KRN. Od lipca 1945 do września 1948 był przewodniczącym Rady Naczelnej PPS. W latach 1948–1954 był członkiem Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR.

W latach 1943–1952 był posłem do KRN i na Sejm Ustawodawczy, którego był wicemarszałkiem, zasiadając także w Radzie Państwa (od 1947). W późniejszym okresie ponownie był działaczem spółdzielczości; w 1948 był przewodniczącym Naczelnej Rady Spółdzielczej, w okresie 1949–1953 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Nadzorczej „Społem”, w latach 1953–1958 był przewodniczącym Rady Nadzorczej Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy, a w okresie 1958–1961 wiceprezesem Naczelnej Rady Spółdzielczej. W latach 1985–1990 był członkiem Rady Naczelnej Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.

Autor artykułów w prasie specjalistycznej i czasopismach („Społem”, „Robotniczy Przegląd Gospodarczy”, „Naukowy Kwartalnik Spółdzielczy”). Otrzymał m.in. honorowe członkostwo Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.

Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera A3 tuje-1-14)^[4].

Ordery i odznaczenia

• Order Budowniczych Polski Ludowej (1978)^[5]
• Order Sztandaru Pracy I klasy
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1947)^[6]
• Order Krzyża Grunwaldu II klasy (19 lipca 1946)^[7]
• Złoty Krzyż Zasługi (3 lipca 1954)^[8]
• Medal za Warszawę 1939–1945 (17 stycznia 1946)^[9]
• Medal „Za waszą wolność i naszą” (1966)^[10]
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[11]
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)^[12]
• Medal im. Ludwika Waryńskiego (1987)^[13]
• Złoty Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej” (1987)^[14]
• Order Uśmiechu^[15]
• Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1967)^[16]
• Złota odznaka „Za pracę społeczną dla miasta Krakowa” (1971)^[17]
• Pamiątkowy Medal z okazji 40. rocznicy powstania Krajowej Rady Narodowej (1983)^[18]

Galeria

• 
  Zdjęcie grupowe wojewodów II RP 1929. Stanisław Szwalbe jako naczelnik wydziału w departamencie samorządowym MSW (siedzi w pierwszym rzędzie drugi z prawej)
• 
  Pietro Nenni i Lelio Basso(inne języki) w Warszawie w towarzystwie Stanisława Szwalbego (z prawej)
• 
  Grób Stanisława Szwalbego na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie