Trzcinnik piaskowy

Trzcinnik piaskowy^[3] (Calamagrostis epigejos (L.) Roth) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Jako gatunek rodzimy występuje w Eurazji oraz wschodniej i południowej Afryce. Ponadto zawleczony na oba kontynenty amerykańskie i na Tasmanię^[4]. W Polsce wszędzie pospolity^[5]. Gatunek pionierski na ubogich nieużytkach, odłogach, zrębach.

Trzcinnik piaskowy

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	trzcinnik
Gatunek	trzcinnik piaskowy
Nazwa systematyczna
Calamagrostis epigejos (L.) Roth Tent. Fl. Germ. 1: 34 (1788)
Synonimy
Calamagrostis gigantea Roshev.

Morfologia

Kwiatostan

Kłosek

Nasada blaszki z języczkiem

Pokrój

Ze względu na szybkie rozprzestrzenianie się za pomocą rozłogów podziemnych i nadziemnych tworzy często rozległe łany, nierzadko jednogatunkowe agregacje.

Łodyga

Grube i sztywno wzniesione źdźbła osiągają wysokość do 2 m. Mają 2–3 międzywęźla, pod wiechą są szorstkie i zwykle nie rozgałęziają się.

Kłącze

Silne kłącze rozgałęzia się na liczne, cienkie rozłogi podziemne osiągające do 100 cm długości i grube nadziemne o długości kilku cm.

Liście

Szarozielone, do 70 cm długości i 15 mm szerokości, sztywne, nagie, gęsto żeberkowane. Na brzegu ostre, ząbkowane (bardzo szorstkie), w miejscach suchych zwinięte. Od dołu błyszczące. Języczek liściowy tępo zakończony, czasem porozrywany, od 4 do 14 mm długi, żółtawy, często fioletowo zabarwiony. Pochwa liściowa otwarta i szorstka.

Kwiaty

Zebrane w kwiatostan - prosto wzniesioną wiechę. Gałązki ku górze skierowane u dołu do 8 cm długości. Kwiaty skupione w kłoskach 5-7 mm długości, ostro zakończonych i szorstkich. Ich barwa i tym samym całego kwiatostanu może być jasnozielona do fioletowo nabiegłej.

Owoc

Okryty plewkami ziarniak, żółtawy o długości 1,5 mm i 0,4 mm szerokości.

Biologia

Bylina. Kwitnie od lipca do września. Kwiaty są wiatropylne. 2n = 28 i 56.

Ekologia

Zbiorowisko z trzcinnikiem piaskowym

Gatunek o niewielkich wymaganiach siedliskowych. Jest światłolubny, choć rośnie też w miejscach umiarkowanie zacienionych. Jest wskaźnikowy dla niskiego poziomu wód gruntowych. Najsilniej rośnie na glebach luźnych i kwaśnych. Za sprawą silnie rosnących rozłogów zagłusza inne gatunki. W leśnictwie traktowany jako uporczywy chwast^[6]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Epilobietea angustifolii i Ass. Calamagrostietum epigeji^[7]. Masowo porasta niezalewane odsypiska rzeczne w dolinach rzek^[6].

Zmienność

Opisywanych jest kilka podgatunków i odmian:

• C. epigejos ssp. macrolepis (Litv.) Tzvelev
• C. epigejos ssp. meinshausenii Tzvelev
• C. epigejos var. epigejos (L.) Roth
• C. epigejos var. georgica (K. Koch) Ledeb.

Tworzy mieszańce z trzcinnikiem leśnym, lancetowatym, prostym, szuwarowym i pstrym. Tworzy też sterylne mieszańce międzyrodzajowe z piaskownicą zwyczajną (Ammophila arenaria), spotykane w Polsce nad Bałtykiem^[6].

Zastosowanie

Trawa bezwartościowa gospodarczo, choć młode rośliny w przypadku braku innej karmy, mogą być używane jako pożywienie zwierząt trawożernych. Można też używać trzcinnika jako ściółkę pod zwierzęta lub w nasadzeniach do umacniania piaszczystych lub żwirowych skarp.