Wężymord

Wężymord (Scorzonera L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje w różnych ujęciach 105^[4] do 180 gatunków^[5]. Zasięg rodzaju obejmuje północną Afrykę, Europę (bez Irlandii i Islandii) oraz Azję (bez krajów tropikalnego południa)^[4]. W Polsce rosną jako gatunki rodzime: wężymord górski S. rosea, wężymord niski S. humilis i wężymord stepowy S. purpurea, a jako rośliny przejściowo dziczejące: wężymord siwy S. cana oraz zaliczany tu w części ujęć systematycznych trzonczak pierzasty S. laciniata^[6].

Wężymord

Morfologia (wężymord niski)
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Cichorioideae
Rodzaj	wężymord
Nazwa systematyczna
Scorzonera L. Sp. Pl. 790. 1753
Typ nomenklatoryczny
Scorzonera humilis L.[3]
Synonimy
Achyroseris Sch.Bip. Arachnospermum F.W.Schmidt Avellara Blanca & C.Díaz Fleischeria Hochst. & Steud. Podospermum DC.[4]

Scorzonera papposa

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z podplemienia Scorzonerinae, plemienia Cichorieae z podrodziny Cichorioideae z rodziny astrowatych Asteraceae^[7]. Podplemię i większość zaliczanych doń rodzajów ma potwierdzony monofiletyzm, jednak rodzaj Scorzonera jest polifiletyczny, z gatunkami należącymi do różnych kladów wspólnie z innymi rodzajami (Tourneuxia, Lasiospora, Takhtajaniantha i Podospermum)^[8]. W niektórych ujęciach w efekcie część z ww. rodzajów jest tu włączana^[5].

Wykaz gatunków^[4]

• Scorzonera acanthoclada Franch.
• Scorzonera adilii A.Duran
• Scorzonera alaica Lipsch.
• Scorzonera alba R.R.Stewart
• Scorzonera albertoregelia C.Winkl.
• Scorzonera albicaulis Bunge
• Scorzonera alpigena (K.Koch) Grossh.
• Scorzonera amasiana Hausskn. & Bornm.
• Scorzonera angustifolia L.
• Scorzonera aniana N.Kilian
• Scorzonera argyrea Boiss.
• Scorzonera aristata Ramond ex DC.
• Scorzonera armeniaca (Boiss. & A.Huet) Boiss.
• Scorzonera bicolor Freyn & Sint.
• Scorzonera boissieri Lipsch.
• Scorzonera bracteosa C.Winkl.
• Scorzonera bungei Krasch. & Lipsch.
• Scorzonera bupleurifolia Pouzolz ex Timb.-Lagr. & Jeanb.
• Scorzonera calcitrapifolia Vahl
• Scorzonera cana (C.A.Mey.) Hoffm.
• Scorzonera charadzae Papava
• Scorzonera coriacea A.Duran & Aksoy
• Scorzonera crassicaulis Rech.f.
• Scorzonera curvata (Popl.) Lipsch.
• Scorzonera dianthoides (Lipsch. & Krasch.) Lipsch.
• Scorzonera drarii V.Tackh.
• Scorzonera ekimii A.Duran
• Scorzonera ferganica Krasch.
• Scorzonera fistulosa Brot.
• Scorzonera flaccida Rech.f.
• Scorzonera franchetii Lipsch.
• Scorzonera gageoides Boiss.
• Scorzonera glabra Rupr.
• Scorzonera gokcheoglui Ünal & Göktürk
• Scorzonera gorovanica Nazarova
• Scorzonera grigoraschvilii (Sosn.) Lipsch.
• Scorzonera grossheimii Lipsch. & Vassilcz.
• Scorzonera grubovii Lipsch.
• Scorzonera helodes Rech.f.
• Scorzonera hondae Kitam.
• Scorzonera humilis L. – wężymord niski
• Scorzonera idae (Sosn.) Lipsch.
• Scorzonera iliensis Krasch.
• Scorzonera isophylla Post
• Scorzonera ispahanica Boiss.
• Scorzonera joharchii S.R.Safavi
• Scorzonera karabelensis Parolly & N.Kilian
• Scorzonera karkasensis Safavi
• Scorzonera kirpicznikovii Lipsch.
• Scorzonera kozlowskyi Sosn. ex Grossh.
• Scorzonera kurtii Yıld.
• Scorzonera lacera Boiss. & Balansa
• Scorzonera lachnostegia (Woronow) Lipsch.
• Scorzonera laciniata L.
• Scorzonera limnophila Boiss.
• Scorzonera lindbergii Rech.f.
• Scorzonera luntaiensis C.Shih
• Scorzonera mariovoensis Micevski
• Scorzonera meshhedensis (Rech.f.) Rech.f.
• Scorzonera meyeri (K.Koch) Lipsch.
• Scorzonera microcalathia (Rech.f.) Rech.f.
• Scorzonera nivalis Boiss. & Hausskn.
• Scorzonera pacis Güzel, Kayıkçı & S.Yıldız
• Scorzonera pamirica C.Shih
• Scorzonera paradoxa Fisch. & C.A.Mey. ex DC.
• Scorzonera parviflora Jacq.
• Scorzonera persepolitana Boiss.
• Scorzonera persica Boiss. & Buhse
• Scorzonera petrovii Lipsch.
• Scorzonera pratorum (Krasch.) Stankov
• Scorzonera pulchra Lomak.
• Scorzonera purpurea L. – wężymord stepowy
• Scorzonera racemosa Franch.
• Scorzonera radiata Fisch. ex Ledeb.
• Scorzonera radicosa Boiss.
• Scorzonera renzii Rech.f.
• Scorzonera rosea Waldst. & Kit. – wężymord górski
• Scorzonera rupicola Hausskn.
• Scorzonera safievii Grossh.
• Scorzonera schischkinii Lipsch. & Vassilcz.
• Scorzonera schweinfurthii Boiss.
• Scorzonera scopariiformis Lipsch.
• Scorzonera scyria M.A.Gust. & Snogerup
• Scorzonera sericeolanata (Bunge) Krasch. & Lipsch.
• Scorzonera serpentinica Rech.f.
• Scorzonera sinensis (Lipsch. & Krasch.) Nakai
• Scorzonera songorica (Kar. & Kir.) Lipsch. & Vassilcz.
• Scorzonera subaphylla Boiss.
• Scorzonera sublanata Lipsch.
• Scorzonera tadshikorum Krasch. & Lipsch.
• Scorzonera tragopogonoides Regel & Schmalh.
• Scorzonera transiliensis Popov
• Scorzonera tuberculata J.Thiébaut
• Scorzonera tunicata Rech.f. & Köie
• Scorzonera turkestanica Franch.
• Scorzonera tuzgoluensis A.Duran, B.Doğan & Makbul
• Scorzonera vavilovii Kult.
• Scorzonera veratrifolia Fenzl
• Scorzonera verrucosa Boiss.
• Scorzonera virgata DC.
• Scorzonera wendelboi Rech.f.
• Scorzonera xylobasis Rech.f.
• Scorzonera yemensis Podlech
• Scorzonera yildirimlii A.Duran & Hamzaoğlu
• Scorzonera zorkunensis Coșkunç. & Makbul