Wieszczek

Wieszczek^[4] (Pyrrhocorax graculus) – gatunek średniej wielkości ptaka osiadłego z rodziny krukowatych (Corvidae). Występuje w górach Eurazji i północno-zachodniej Afryki. Wyjątkowo zalatuje do Polski. Nie jest zagrożony.

Wieszczek

Pyrrhocorax graculus[1]
(Linnaeus, 1766)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	krukowate
Rodzaj	Pyrrhocorax
Gatunek	wieszczek
Synonimy
Corvus Graculus Linnaeus, 1766[2]
Podgatunki
P. g. graculus (Linnaeus, 1766) P. g. digitatus Hemprich & Ehrenberg, 1833 P. g. forsythi Stoliczka, 1874
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Podgatunki i zasięg występowania

Wieszczek zamieszkuje w zależności od podgatunku^[2][5]:

• Pyrrhocorax graculus graculus – Europa Południowa od gór Półwyspu Iberyjskiego przez Pireneje, Alpy, góry Korsyki po góry Bałkanów oraz góry Atlas w północno-zachodniej Afryce. Wyjątkowo zalatuje w Tatry, w Polsce obserwowany ok. 5 razy (ale jeszcze w połowie XIX w. widziano niewielkie kolonie lęgowe)^[6].
• Pyrrhocorax graculus digitatus – góry Azji Mniejszej i Lewantu po Zagros i góry południowo-zachodniego Iranu.
• Pyrrhocorax graculus forsythi – góry Azji Środkowej od Afganistanu, przez Himalaje, Tienszan po Sajany i góry środkowych Chin.

Morfologia

Wygląd

Obie płci ubarwione jednakowo. Upierzenie całkowicie czarne z metalicznym połyskiem, najmocniejszym na skrzydłach. Dziób żółty, nogi czerwone. Młode podobne do dorosłych, ale bez połysku, z ciemnymi nogami i zazwyczaj ciemną końcówką dzioba.

Wymiary średnie

długość ciała: 37–40 cm
rozpiętość skrzydeł: 75–80 cm
masa ciała: ok. 200–300 g

Ekologia i zachowanie

Biotop

Góry, powyżej 1800 m n.p.m. (do 4000 m n.p.m. w Afryce i 3000 m n.p.m. w Alpach), w piętrze alpejskim.

Gniazdo z jajami

Gniazdo

Na niedostępnych ścianach skalnych, rzadziej w szczelinach murów. Często gnieździ się kolonijnie.

Jaja

Wyprowadza jeden lęg w roku, składając w maju–czerwcu (Europa, Afryka) lub czerwcu-lipcu (Lewant) 3–5 białawych jaj, z różowym (rzadziej zielonkawym) tłem i ciemnobrązowymi lub czerwonawymi cętkami.

Wysiadywanie

Jaja wysiadywane są przez okres 18 do 21 dni wyłącznie przez samicę.

Pożywienie

Pokarm zarówno zwierzęcy (owady, mięczaki), jak i roślinny (jagody, nasiona).

Status i ochrona

IUCN uznaje wieszczka za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, wstępnie obliczona w oparciu o szacunki organizacji BirdLife International dla Europy z 2015 roku, zawiera się w przedziale 1–2,6 miliona dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji oceniany jest jako stabilny^[3].

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[7].

Zobacz też

• ptaki Polski