Wilec

Wilec (Ipomoea L.) – rodzaj roślin zielnych (głównie pnączy) z rodziny powojowatych. Obejmuje ok. 650 gatunków. Występują one na różnych kontynentach, głównie jednak na obszarach gorących i ciepłych, przy czym 300 gatunków pochodzi z kontynentów amerykańskich. Do ważnych roślin użytkowych należy wilec ziemniaczany, batat (I. batatas). Jadalne pędy ma wilec wodny (I. aquatica). Liczne gatunki uprawiane są jako ozdobne (zwłaszcza wilec trójbarwny I. tricolor)^[5]. W Polsce uprawiany jest zwłaszcza wilec purpurowy (I. purpurea)^[6]. Rośliny z tego rodzaju bywają mylone z powojem i kielisznikiem.

Wilec

Wilec purpurowy
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	psiankowce
Rodzina	powojowate
Rodzaj	wilec
Nazwa systematyczna
Ipomoea L. Sp. Pl. 159. 1753
Typ nomenklatoryczny
Ipomoea pes-tigridis L.[3]
Synonimy Acmostemon Pilg. Batatas Choisy Bonanox Raf. Calonyction Choisy Calycantherum Klotzsch Diatremis Raf. Dimerodisus Gagnep. Exogonium Choisy Mina Cerv. Parasitipomoea Hayata Pharbitis Choisy Quamoclit Mill. Quamoclit Moench[4]

Morfologia (I. capillacea)

Owoc i nasiono Ipomoea setosa

Morfologia

Pokrój

Najczęściej pnącza o długości pędów do 15 m, rzadziej niewielkie drzewa do 5 m wysokości^[5] i byliny o pędach wzniesionych, płożących lub pływających^[7].

Liście

Skrętoległe^[5], ogonkowe^[7], całobrzegie, dłoniastodzielne lub pierzastodzielne^[5].

Kwiaty

Duże lub małe, osadzone zazwyczaj pojedynczo w kątach liści, czasem w kwiatostanach wierzchotkowych lub groniastych kilku lub wielokwiatowych. Działki kielicha równe lub różnej wielkości, trwałe, powiększające się podczas owocowania. Płatki korony są lejkowato, dzwonkowato lub koliście zrośnięte, na brzegu koliste lub z niewielkimi 5 klapami, z wyraźnymi paskami biegnącymi wzdłuż środków płatków^[7]. Korona ma barwę białą, niebieską, fioletową, czerwoną, pomarańczową, rzadko żółtą^[5][7]. Pręcików jest 5, o nitkach często nierównej długości^[7], przylegających do szyjki słupka^[5]. Zalążnia górna, dwu- lub czterokomorowa, zawierającą po 1–2 zalążki w każdej z komór^[5]. Słupek pojedynczy, nitkowaty, zwieńczony jest okazałym, główkowatym znamieniem^[7][5].

Owoce

Kuliste lub jajowate torebki zawierające do czterech (rzadko do 6) nasion gładkich lub omszonych^[7].

Systematyka

Rodzaj z plemienia Ipomoeeae w podrodzinie Convolvuloideae. Dzieli się na trzy podrodzaje Eriospermum, Ipomoea i Quamoclit, te z kolei na liczne sekcje i serie^[4].

Wykaz gatunków

Osobny artykuł: Lista gatunków z rodzaju wilec.