Woskownica

Woskownica^[a] (Myrica L.) – rodzaj roślin należący do rodziny woskownicowatych (Myricaceae). W zależności od ujęcia systematycznego należą tu tylko dwa gatunki^[4][2] albo ok. 55^[5]. W wąskim ujęciu należy tu tylko woskownica europejska M. gale występująca w Ameryce Północnej, północnej Europie i północno-wschodniej Azji oraz Myrica hartwegii – endemit Kalifornii^[6]. Zasięg rodzaju w szerokim ujęciu obejmuje różne kontynenty z wyjątkiem Antarktydy i Australii, ale jest bardzo porozrywany i zwykle brak tych roślin na rozległych obszarach lądowych wewnątrz kontynentów o klimacie ciepłym^[2][7]. W Polsce spotykana jest w naturze tylko woskownica europejska^[8]. Myrica faya uznana została za jeden ze 100 najbardziej inwazyjnych gatunków na świecie^[9].

Woskownica

Woskownica europejska
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bukowce
Rodzina	woskownicowate
Rodzaj	woskownica
Nazwa systematyczna
Myrica L. Sp. Pl. 1024. 1753
Typ nomenklatoryczny
Myrica gale L.[3]
Synonimy
Angeia Tidestrom Gale Duhamel du Monceau Myrica Bubani[3]

Woskownica europejska stosowana była w piwowarstwie do aromatyzowania i zwiększenia pienienia się piwa. Była też wykorzystywana jako repelent, roślina barwierska, w garbarstwie i do celów leczniczych^[4].

Z pozostałych gatunków część dostarcza jadalnych owoców (M. esculenta, M. rubra)^[4]. Wosk znajdujący się na owocach M. cerifera i M. pensylvanica był pozyskiwany po ich wygotowaniu i służył do wyrobu świec i mydeł^[4][10].

Systematyka

Myrica rubra

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny woskownicowate z rzędu bukowców^[2]. Rodzaj spokrewniony jest najbliżej z rodzajem komptonia Comptonia, który czasem zresztą jest tu włączany^[5]. Niektóre analizy molekularne wskazują na to, że grupą siostrzaną Comptonia są tylko dwa gatunki z rodzaju Myrica – te które są tu zaliczane w jego wąskim ujęciu – woskownica europejska M. gale i M. hartwegii^[6]. Pozostałe gatunki w konsekwencji przenoszone są rodzaju Morella^[2][4].

Wykaz gatunków w wąskim ujęciu systematycznym^[4]

• Myrica gale L. – woskownica europejska
• Myrica hartwegii S.Watson

Wykaz gatunków w szerokim ujęciu^[11]

• Myrica adenophora Hance
• Myrica arborea Hutch.
• Myrica brevifolia E.Mey. ex C.DC.
• Myrica cacuminis Britton & P.Wilson
• Myrica californica Cham.
• Myrica caroliniensis Mill.
• Myrica cerifera L.
• Myrica chevalieri (Parra-Os.) Christenh. & Byng
• Myrica chimanimaniana (Verdc. & Polhill) Christenh. & Byng
• Myrica cordifolia L.
• Myrica dentulata Baill.
• Myrica esculenta Buch.-Ham. ex D.Don
• Myrica faya Aiton
• Myrica funckii A.Chev.
• Myrica gale L. – woskownica europejska
• Myrica goetzei Engl.
• Myrica hartwegii S.Watson
• Myrica holdridgeana Lundell
• Myrica humilis Cham.
• Myrica inodora W.Bartram
• Myrica integra (A.Chev.) Killick
• Myrica integrifolia Roxb.
• Myrica interrupta Benth.
• Myrica javanica Blume
• Myrica kandtiana Engl.
• Myrica kilimandscharica Engl.
• Myrica kraussiana Buchinger
• Myrica lindeniana C.DC.
• Myrica meyeri-johannis Engl.
• Myrica microbracteata Weim.
• Myrica mildbraedii Engl.
• Myrica nana A.Chev.
• Myrica parvifolia Benth.
• Myrica pavonis C.DC.
• Myrica pensylvanica Mirb. – woskownica pensylwańska
• Myrica phanerodonta Standl.
• Myrica picardae Krug & Urb.
• Myrica pilulifera Rendle
• Myrica pringlei Greenm.
• Myrica pubescens Humb. & Bonpl. ex Willd.
• Myrica punctata Griseb.
• Myrica quercifolia L.
• Myrica rotundata Steyerm. & Maguire
• Myrica rubra (Lour.) Siebold & Zucc.
• Myrica salicifolia Hochst. ex A.Rich.
• Myrica serrata Lam.
• Myrica shaferi Urb. & Britton
• Myrica singularis Parra-Os.
• Myrica spathulata Mirb.

Uwagi

1. Nazwa woskownica potocznie, zwłaszcza w kwiaciarstwie i ogrodnictwie, stosowana jest także w odniesieniu do roślin z rodzaju hoja.