Złocieniec alpejski

Złocieniec alpejski, wrotycz alpejski, złocień alpejski^[4] (Leucanthemopsis alpina (L.) Heywood) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Występuje na obszarach górskich w południowej i środkowej Europie^[5]. W Polsce występuje podgatunek złocieniec alpejski tatrzański (Leucanthemopsis alpina subsp. tatrae (Vierh.) Holub.)^[4] i naturalnie rośnie wyłącznie w Tatrach^[6].

Złocieniec alpejski

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	złocieniec
Gatunek	złocieniec alpejski
Nazwa systematyczna
Leucanthemopsis alpina (L.) Heywood Anales Inst. Bot. Cavanilles 32(2): 182. 1975[3]
Synonimy
Chamaemelum alpinum (L.) E.H.L.Krause Chrysanthemum alpinum L. Leucanthemum alpinum Lam. Leucanthemum alpinum var. cuneifolium Murr Pyrethrum alpinum (L.) Schrank Pyrethrum alpinum subsp. cuneifolium (Murr) Tzvelev Tanacetum alpinum (L.) Sch.Bip.[3]

Morfologia

Pokrój

Tworzy luźne kępki złożone z liści tworzących przyziemną rozetkę oraz pojedynczych łodyg kwiatowych.

Łodyga

Wzniesione, walcowate i nierozgałęziające się łodygi o wysokości 5-15 cm. Są delikatnie omszone. Łodygi kwiatowe są bardzo słabo ulistnione, jedynie w dolnej części wyrastają na nich drobne listki^[7].

Liście

Liście odziomkowe pierzasto-sieczne lub pierzasto-klapowane, o blaszce zbiegającej w ogonek. Są obustronnie owłosione, lub tylko na spodniej stronie^[7].

Kwiaty

Na szczycie łodygi kwiatowej wyrasta jeden tylko koszyczek, swoim wyglądem niemal do złudzenia przypominający koszyczek stokrotki pospolitej. Ma średnicę 2-3,5 cm, a łuski jego okrywy są szeroko czarnobrunatno obrzeżone. Dno koszyczka jest prawie płaskie. Obrzeżenie koszyczka stanowi pojedynczy rząd kwiatów języczkowych o białych płatkach korony. Kielich w postaci błoniastego rąbka. Mają one 2-3 razy większą długość od szerokości^[7][6].

Owoce

Niełupki z 5 cienkimi żeberkami. Mają długość ok. 3 mm i posiadają błoniasty rąbek (pochodzący z kielicha)^[7].

Biologia i ekologia

Rozwój

Bylina. Kwitnie od lipca do sierpnia. Przed rozkwitnięciem koszyczki są zwieszone, w czasie kwitnięcia łodyżka kwiatowa wyprostowuje się. Jest owadopylna lub samopylna. Nasiona rozsiewane są przez wiatr.

Siedlisko

Prawdziwie wysokogórska roślina. Występuje od piętra kosówki aż po najwyższe szczyty Tatr (Gerlach 2655 m n.p.m.), głównie na granitowym podłożu^[6].

Fitosocjologia

Gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Salicetalia herbaceae^[8].

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.