Zenon Komender

Zenon Komender, ps. Wacław Tomczyński, Zaremba, Dobosz (ur. 21 października 1923 w Częstochowie, zm. 12 kwietnia 1993 w Warszawie) – polski mechanik, ekonomista, polityk, publicysta. Zastępca przewodniczącego Rady Państwa (1985–1989), wiceprezes Rady Ministrów (1982–1985), minister handlu wewnętrznego i usług (1981–1982), poseł na Sejm PRL V, VI, VII, VIII i IX kadencji, uczestnik obrad Okrągłego Stołu.

Zenon Komender

Data i miejsce urodzenia	21 października 1923 Częstochowa
Data i miejsce śmierci	12 kwietnia 1993 Warszawa
Zastępca przewodniczącego Rady Państwa
Okres	od 6 listopada 1985 do 19 lipca 1989
Przynależność polityczna	Stowarzyszenie „Pax”
Wiceprezes Rady Ministrów
Okres	od 21 lipca 1982 do 12 listopada 1985
Przynależność polityczna	Stowarzyszenie „Pax”
Minister handlu wewnętrznego i usług
Okres	od 31 października 1981 do 21 lipca 1982
Przynależność polityczna	Stowarzyszenie „Pax”
Poprzednik	Zygmunt Łakomiec
Następca	Zygmunt Łakomiec
Odznaczenia

Życiorys

Grób Zenona Komendera na cmentarzu Bródnowskim

Podczas II wojny światowej należał do Szarych Szeregów, był też żołnierzem Narodowej Organizacji Wojskowej i ZWZ-AK, w latach 1944–1945 więziony przez władze Związku Radzieckiego. Po powrocie do Polski studiował na Politechnice Wrocławskiej. W 1946 roku został aresztowany za działalność w konspiracyjnym Stronnictwie Narodowym i skazany na 9 lat więzienia. Po odbyciu kary, w okresie 1953–1956 pracował w przedsiębiorstwach budowlanych na Wybrzeżu Gdańskim; w latach 1962–1981 sprawował kierownicze funkcje w Zjednoczonych Zespołach Gospodarczych Inco-Veritas. Od 1956 działał w Stowarzyszeniu „Pax”, od 1965 wchodził w skład prezydium zarządu głównego, w latach 1956–1962 był szefem organizacji wojewódzkich w Katowicach i Gdańsku, w latach 1980–1982 wiceprzewodniczącym, następnie do 1989 przewodniczącym zarządu głównego^[1].

Od 1981 do 1982 był ministrem handlu wewnętrznego i usług (w 1982 członkiem Prezydium Rządu); w latach 1982–1985 wicepremierem, w okresie 1982–1986 przewodniczył Radzie ds. Rodziny przy Radzie Ministrów. W latach 1985–1989 zajmował stanowisko zastępcy przewodniczącego Rady Państwa. Od 1969 do 1989 sprawował mandat posła na Sejm PRL V, VI, VII, VIII i IX kadencji. W latach 1982–1989 był przewodniczącym Koła Poselskiego „Pax” (w Sejmie VIII i IX kadencji). Członek Prezydium Tymczasowej Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego w 1982^[2].

W 1983 wybrany na wiceprzewodniczącego Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. W latach 1983–1988 przewodniczący Rady Obywatelskiej Budowy Pomnika Szpitala Centrum Zdrowia Matki Polki^[3]. W latach 1986–1988 członek prezydium Społecznego Komitetu Odnowy Starego Miasta Zamościa^[4]. W latach 1988–1990 wchodził w skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa^[5], od 1989 przewodniczył działającej przy tej radzie Komisji ds. Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Stalinowskich. Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu. Pochowany na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 35K-1-25).

Odznaczenia i wyróżnienia[6]

• Order Sztandaru Pracy II klasy
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi (1969)^[7]
• Medal 30-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Złoty Order „Gwiazda Przyjaźni między Narodami” (Niemiecka Republika Demokratyczna, 1983)^[8]
• Order Przyjaźni (Czechosłowacja, 1988)^[9]
• Złota odznaka honorowa Czechosłowackiej Partii Ludowej (1988)^[10]
• Tytuł honorowego członka Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej NRD (1988)^[11]

Publikacje

• O program rozwoju społeczno-ekonomicznego, Warszawa 1970
• Pracą pokoleń, Warszawa 1977
• Refleksje nad przebytą drogą, Warszawa 1986
• Zgodnie z realiami, t. 1. Wybór publicystyki społeczno-gospodarczej, lata 1959–1970, Warszawa 1988