د افریقایي هیوادونو نوملړ
From Wikipedia, the free encyclopedia
افریقا په انګلیسي Africa) له آسیا وروسته د نړۍ پرمخ دویمه لویه وچه ده چې ۳۰,۲۲۱,۵۳۲ کیلومتره مساحت او د ټولې کورې د وچې ۲۰,۳% برخه جوړوي. د افریقا لویه وچه د شمال نه تر سویله ۸۰۰۰ کیلومتره اوږدوالی او له ختیځ نه تر لویدیځه ۷۴۰۰ کیلومتره سور لري. د ۲۰۱۸م کال د معلوماتو پر آساس افریقا ۱,۲۷۵,۰۰۰,۰۰۰ وګړي لرل چې د ټولې نړۍ یو پر وومه برخه جوړوي, او همدارنګه یاده وچه ۶۱ خپلواک او نیمه خپلواکه هیوادونه لري.
چټک مالومات ځمکه, ابادي ...
ځمکه | ۳۰٬۲۲۱٬۵۳۲ kم2 (۱۱٬۶۶۸٬۵۹۹ ميل2)، لویه وچه |
---|---|
ابادي | ۱٫۱ میلیارده[1] (۲۰۱۳، د لویو وچو نوملړ) |
گڼه گوڼه | ۳۶٫۴/km2 (۹۴/sq mi) |
خلک | د افریقا لویې وچې ستر ښارونه |
واک |
دروني (۴)
|
ژبې | افریقایي ژبې |
سيمه ايز وخت | یو تی سی ۱:۰۰- تر یو ټي سي ۴:۰۰+ |
لوی ښارونه | د افریقایي هیوادونو د پلازمینو نوملړ نایجیریا,لاګوس مصر قاهره کانګو دیمکراتیک جمهوریت,کانګو جمهوریت کینشاسا-برازاویل سویلي افریقا ژوهانسبورګ سومالیا,موګادیشو سوډان,خرطوم-ام درمان تانزانیا دارالسلام مصر, اسکندریه عاج ساحل ابیجان مراکش, کازابلانکا |
تړل
نور مالومات نوم (رسمي نوم), بیرغ ...
نوم (رسمي نوم) | بیرغ | پلازمینن | د پیسو واحد | رسمي ژبي | مساحت (km۲) | نفوس | GDP per capita (PPP) (US$) | نقشه |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
الجزاير[2] ( الجزایر د خلکو جمهوریت) | الجزیره | د الجزایر دینار | عربي ژبه | ۲٬۳۸۱٬۷۴۰ | ۳۳٬۳۳۳٬۲۱۶ | ۷٬۱۲۴ | 3 | |
آنگولا[3] (د آنگولا جمهوریت) | لوآندا | د آنګولا کوینز | پرتګالي ژبه | ۱٬۲۴۶٬۷۰۰ | ۱۵٬۹۴۱٬۰۰۰ | ۲٬۸۱۳ | ۴۲ | |
بېنین[4] (Republic of Benin) |
نوی پورتو | د لویدیځې افریقا سی اف ای فرانک | فرانسوي ژبه | ۱۱۲٬۶۲۲ | ۸٬۴۳۹٬۰۰۰ | ۱٬۱۷۶ | 24 | |
بوتسوانا[5] (Republic of Botswana) | ګابورون | د بوتسوانا پولا | انګلیسي، تسوانایي ژبه | ۵۸۱٬۷۲۶ | ۱٬۸۳۹٬۸۳۳ | ۱۱٬۴۰۰ | 46 | |
بورکینا فاسو[6] (Burkina Faso) |
آواګادوګو | د لویدیځې افریقا سی اف ای فرانک | فرانسوي ژبه | ۲۷۴٬۰۰۰ | ۱۳٬۲۲۸٬۰۰۰ | ۱٬۲۸۴ | 21 | |
بروندي[7] (Republic of Burundi) | بوجومبورا | د بروندي فرانک | روندي ژبه، فرانسوي ژبه | ۲۷٬۸۳۰ | ۷٬۵۴۸٬۰۰۰ | ۷۳۹ | 38 | |
کامرون[8] (Republic of Cameroon) | یایونده | د لویدیځې افریقا سی اف ای فرانک | فرانسوي ژبه، انګلیسي | ۴۷۵٬۴۴۲ | ۱۷٬۷۹۵٬۰۰۰ | ۲٬۴۲۱ | 26 | |
کیپ ورډ[9] (Republic of Cape Verde) | پرایا | د کیپ ورډ اسکودو | پرتګالي ژبه | ۴٬۰۳۳ | ۴۲۰٬۹۷۹ | ۶٬۴۱۸ | 14a | |
د منځنۍ افریقا ولسمشریزه[10] (Central African Republic) | بانګویی | د لویدیځې افریقا سی اف ای فرانک | سانګو ژبه، فرانسوي ژبه | ۶۲۲٬۹۸۴ | ۴٬۲۱۶٬۶۶۶ | ۱٬۱۹۸ | 27 | |
چاد[11] (Republic of Chad) | انجامنا | د لویدیځې افریقا سی اف ای فرانک | فرانسوي ژبه، عربي ژبه | ۱٬۲۸۴٬۰۰۰ | ۱۰٬۱۴۶٬۰۰۰ | ۱٬۵۱۹ | 11 | |
قمر ټاپوګان[12] (Union of the Comoros) | مورونی | کومور فرانک | عربي ژبه، فرانسوي ژبه | ۲٬۲۳۵ | ۷۹۸٬۰۰۰ | ۱٬۶۶۰ | 43a | |
کانګو دمکراتیک جمهوریت[13][n 1] (Democratic Republic of the Congo) | کینشاسا | د کانګو فرانک | فرانسوي ژبه | ۲٬۳۴۴٬۸۵۸ | ۷۱٬۷۱۲٬۸۶۷ | ۷۷۴ | 34 | |
کانګو جمهوریت[14][n 2] (Republic of the Congo) | برازاویل | د لویدیځې افریقا سی اف ای فرانک | فرانسوي ژبه | ۳۴۲٬۰۰۰ | ۴٬۰۱۲٬۸۰۹ | ۳٬۹۱۹ | 25 | |
عاج ساحل[15] (Republic of Côte d'Ivoire) | یاموسوکرو | د لویدیځې افریقا سی اف ای فرانک | فرانسوي ژبه | ۳۲۲٬۴۶۰ | ۱۷٬۶۵۴٬۸۴۳ | ۱٬۶۰۰ | 20 | |
جېبوتي[16] (Republic of Djibouti) | جیبوتی ښار | د جیبوتی فرانک | عربي ژبه، فرانسوي ژبه | ۲۳٬۲۰۰ | ۹۰۶٬۰۰۰ | ۲٬۰۷۰ | 29 | |
مصر[17][n 3] (Arab Republic of Egypt) | قاهره | د مصر پونډ | عربي ژبه | ۱٬۰۰۱٬۴۴۹ | ۸۰٬۳۳۵٬۰۳۶ | ۴٬۸۳۶ | 5 | |
استوایي ګینه[18] (Republic of Equatorial Guinea) | مالابو | د لویدیځې افریقا سی اف ای فرانک | اسپانیایي ژبه، فرانسوي ژبه، پرتګالي ژبه | ۲۸٬۰۵۱ | ۵۰۴٬۰۰۰ | ۱۶٬۳۱۲ | 31 | |
اریتره[19] (State of Eritrea) |
اسمره | د اریتریا ناکفا | تګرینیایي ژبه، عربي ژبه، انگرېزي ژبه | ۱۱۷٬۶۰۰ | ۵٬۸۸۰٬۰۰۰ | ۱٬۰۰۰ | 13 | |
اېتوپيا[20] (Federal Democratic Republic of Ethiopia) | آدیس آبابا | د ایتوپیا بیر | امهري ژبه، انگرېزي ژبه | ۱٬۱۰۴٬۳۰۰ | ۸۵٬۲۳۷٬۳۳۸ | ۱٬۱۰۰ | 28 | |
گابن[21] (Gabonese Republic) | لیبرویل | د لویدیځې افریقا سی اف ای فرانک | فرانسوي ژبه | ۲۶۷٬۶۶۸ | ۱٬۳۸۴٬۰۰۰ | ۷٬۰۵۵ | 32 | |
ګامبیا[22] (Republic of The Gambia) | بانجول | د ګامبیا دالاسي | انګلیسي | ۱۰٬۳۸۰ | ۱٬۵۱۷٬۰۰۰ | ۲۰۰۲ | 15 | |
گانا[23] (Republic of Ghana) | آکرا | د ګانا سدي | انګلیسي | ۲۳۸٬۵۳۴ | ۲۳٬۰۰۰٬۰۰۰ | ۲٬۷۰۰ | 22 | |
ګینه[24] (Republic of Guinea) | کوناکری | د ګینه فرانک | فرانسوي ژبه | ۲۴۵٬۸۵۷ | ۹٬۴۰۲٬۰۰۰ | ۲٬۰۳۵ | 17 | |
ګینه بیسایو[25] (Republic of Guinea-Bissau) | بیساو | د لویدیځې افریقا سی اف ای فرانک | پرتګالي ژبه | ۳۶٬۱۲۵ | ۱٬۵۸۶٬۰۰۰ | ۷۳۶ | 16 | |
کېنيا[26] (Republic of Kenya) | نایروبی | د کینیا شیلینګ | سواحلي ژبه، انگرېزي ژبه | ۵۸۰٬۳۶۷ | ۳۴٬۷۰۷٬۸۱۷ | ۱٬۴۴۵ | 36 | |
لسوتو[27] (Kingdom of Lesotho) | ماسرو | د لسوتو لوتی | سوتي ژبه، انګلیسي | ۳۰٬۳۵۵ | ۱٬۷۹۵٬۰۰۰ | ۲٬۱۱۳ | 49 | |
لايبېريا[28] (Republic of Liberia) | مونروویا | د لیبریا ډالر | انګلیسي | ۱۱۱٬۳۶۹ | ۳٬۲۸۳٬۰۰۰ | ۱٬۰۰۳ | 19 | |
لېبيا[29] (State of Libya) |
ترابلس | د لیبیا دینار | عربي ژبه | ۱٬۷۵۹٬۵۴۰ | ۶٬۰۳۶٬۹۱۴ | ۱۲٬۷۰۰ | 4 | |
مداګاسکار[30] (Republic of Madagascar) | آنتاناناریوو | آریاري | مالاګاسي ژبه، فرانسوي ژبه | ۵۸۷٬۰۴۱ | ۱۸٬۶۰۶٬۰۰۰ | ۹۰۵ | 44 | |
مالاوي[31] (Republic of Malawi) | لیلونګوه | د مالاویا کواچا | انګلیسي، چوایي ژبه | ۱۱۸٬۴۸۴ | ۱۲٬۸۸۴٬۰۰۰ | ۵۹۶ | 42 | |
مالي[32] (Republic of Mali) |
باماکو | د لویدیځې افریقا سی اف ای فرانک | فرانسوي ژبه | ۱٬۲۴۰٬۱۹۲ | ۱۳٬۵۱۸٬۰۰۰ | ۱٬۱۵۴ | 9 | |
موریتانیا[33] (Islamic Republic of Mauritania) | نواکشوت | د موریتانیا اوګوایا | عربي ژبه | ۱٬۰۳۰٬۷۰۰ | ۳٬۰۶۹٬۰۰۰ | ۲٬۴۰۲ | 8 | |
موریس [34] (Republic of Mauritius) | پورت لویس | د موریس روپیه | انګلیسي، فرانسوي ژبه، موریتیان کریول ژبه | ۲٬۰۴۰ | ۱٬۲۱۹٬۲۲۰ | ۱۳٬۷۰۳ | 44a | |
مراکش[35] (Kingdom of Morocco) | رباط | د مراکش درهم | عربي ژبه، آمازیغي ژبه | ۴۴۶,۵۵۰ / ۷۱۰٬۸۵۰ (لویدیځه صحرا) | ۳۵٬۷۵۷٬۱۷۵ | ۴٬۶۰۰ | 2 | |
موزمبيق[36] (Republic of Mozambique) | ماپوتو | متیکال موزایکی | پرتګالي ژبه | ۸۰۱٬۵۹۰ | ۲۰٬۳۶۶٬۷۹۵ | ۱٬۳۸۹ | 43 | |
نېمبيا[37] (Republic of Namibia) | ویندهوک | د نامیبیا ډالر | انگرېزي ژبه | ۸۲۵٬۴۱۸ | ۲٬۰۳۱٬۰۰۰ | ۷٬۴۷۸ | 45 | |
نایجېر[38] (Republic of Niger) | نیامی | د لویدیځې افریقا سی اف ای فرانک | فرانسوي ژبه | ۱٬۲۶۷٬۰۰۰ | ۱۳٬۹۵۷٬۰۰۰ | ۸۷۲ | 10 | |
نايجېريا[39] (Federal Republic of Nigeria) | آبوجا | د نیجریه نایرا | انګلیسي | ۹۲۳٬۷۶۸ | ۱۵۴٬۷۲۹٬۰۰۰ | ۱٬۱۸۸ | 25 | |
راونډا[40] (Republic of Rwanda) | کیګالی | د رواندا فرانک | رواندایي ژبه، فرانسوي ژبه، انگرېزي ژبه | ۲۶٬۷۹۸ | ۷٬۶۰۰٬۰۰۰ | ۱٬۳۰۰ | 37 | |
سایوتومه او پرنسیپ[41] (Democratic Republic of São Tomé and Príncipe) | سایوتومه | د سایوتومه دبرای او پرینسیپ | پرتګالي ژبه | ۹۶۴ | ۱۵۷٬۰۰۰ | ۱٬۲۶۶ | 31a | |
سېنېگال[42] (Republic of Senegal) | داکار | د لویدیځې افریقا سی اف ای فرانک | فرانسوي ژبه | ۱۹۶٬۷۲۳ | ۱۱٬۶۵۸٬۰۰۰ | ۱٬۷۵۹ | 14 | |
سیشل[43] (Republic of Seychelles) | ویکتوریا | سیشل روپیه | انگرېزي ژبه، فرانسوي ژبه | ۴۵۱ | ۸۰٬۶۵۴ | ۱۱٬۸۱۸ | 39a | |
سېراليون[44] (Republic of Sierra Leone) | فری ټاون | د سیرالیون لیو | انگرېزي ژبه | ۷۱٬۷۴۰ | ۶٬۱۴۴٬۵۶۲ | ۹۰۳ | 18 | |
سوماليا[45] (Somali Republic) | موګادیشو | د سومالیا شیلینګ | سومالیایي ژبه، عربي ژبه | ۶۳۷٬۶۵۷ | ۹٬۸۳۲٬۰۱۷ | ۶۰۰ | 30 | |
سویلي افریقا[46] (Republic of South Africa) | کېپ ټاون | د سویلي افریقا رند | افریکانس ژبه، انگرېزي ژبه، سویلي نیدلبل ژبه, شمالي سوتویي ژبه, سوتي ژبه، سوازي ژبه, شنګاني ژبه، تسوانایي ژبه, وندا ژبه, خوسایي ژبه، زولو ژبه | ۱٬۲۲۱٬۰۳۷ | ۴۷٬۴۳۲٬۰۰۰ | ۱۲٬۱۶۱ | 48 | |
سویلي سوډان (Republic of South Sudan)[47] | جوبا | د سویلي سوډان پونډ | انگرېزي ژبه | ۶۴۴٬۳۲۹ | ۸٬۲۶۰٬۴۹۰ | ۱٬۵۴۶ | 12 | |
سوډان[48] (Republic of the Sudan) | خرطوم | د سوډان پونډ | عربي ژبه، انګلیسي | ۱٬۸۶۱٬۴۸۴ | ۳۶٬۷۸۷٬۰۱۲ | ۲٬۳۰۰ | 12 | |
سوازيلانډ[49] (Kingdom of Swaziland) | لوبامبا (رویال او لوګسلاتیو) مبابانه |
د سوازیلانډ لیلانګني | انگرېزي ژبه، سوازي ژبه | ۱۷٬۳۶۴ | ۱٬۰۳۲٬۰۰۰ | ۵٬۲۴۵ | 50 | |
تانزانیا[50] (United Republic of Tanzania) | دودوما | د تانزانیا شیلینګ | سواحلي ژبه، انگرېزي ژبه | ۹۴۵٬۲۰۳ | ۴۴٬۹۲۹٬۰۰۲ | ۷۲۳ | 39 | |
توګو[51] (Togolese Republic) | لومه | د لویدیځې افریقا سی اف ای فرانک | فرانسوي | ۵۶٬۷۸۵ | ۶٬۱۰۰٬۰۰۰ | ۱٬۷۰۰ | 23 | |
تونس[52] (Tunisian Republic) | تونس ښار | د تونس دینار | عربي ژبه | ۱۶۳٬۶۱۰ | ۱۰٬۱۰۲٬۰۰۰ | ۸٬۸۰۰ | 3 | |
اوګاندا[53] (Republic of Uganda) | کامپالا | د اوګاندا شیلینګ | انگرېزي ژبه، سواحلي ژبه | ۲۳۶٬۰۴۰ | ۲۷٬۶۱۶٬۰۰۰ | ۱٬۷۰۰ | 35 | |
زېمبيا[54] (Republic of Zambia) | لوساکا | د زمبیا کواچای | انگرېزي ژبه | ۷۵۲٬۶۱۴ | ۱۴٬۶۶۸٬۰۰۰ | ۹۳۱ | 41 | |
زېمبابوې[55] (Republic of Zimbabwe) | هراره | امریکایي ډالر او د سویلي افریقا رند | شونا ژبه، شمالي ندلبل ژبه, انگرېزي ژبه | ۳۹۰٬۷۵۷ | ۱۳٬۰۱۰٬۰۰۰ | ۲٬۶۰۷ | 47 |
تړل