1717.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija:	1680-e 1690-e 1700-e – 1710-e – 1720-e 1730-e 1740-e
Godine:	1714 1715 1716 – 1717 – 1718 1719 1720

1717.. po kalendarima
Gregorijanski	1717.. (MDCCXVII)
Ab urbe condita	2470.
Islamski	1129–1130.
Iranski	1095–1096.
Hebrejski	5477–5478.
Bizantski	7225–7226.
Koptski	1433–1434.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1772–1773.
• Shaka Samvat	1639–1640.
• Kali Yuga	4818–4819.
Kineski
• Kontinualno	4353–4354.
• 60 godina	Yin Vatra P(ij)etao (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11717.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

1. 1. - Švedski poslanik u Londonu Carl Gyllenborg uhapšen zbog plana pomoći pretendentu JFE Stuartu - ostaje u zatvoru pet meseci.
4. 1. - Velika Britanija i Nizozemska se, kako bi očuvali Utrechtski mir iz 1714. godine, udružuju sa svojim nedavnim ratnim neprijateljem Francuskom u Trojni savez koja je zajedno sa njima zabrinuta zbog nastojanja španskog kralja Filipa V da od svoje zemlje učini evropsku supersilu. Filip je unuk francuskog kralja Luja XIV i želi francusku krunu ako bi sedmogodišnji Luj XV umro.
januar - Dve hiljade Turaka iznenada napalo Irig, gde zimuje deo srpske milicije s kapetanom Monastirlijom^[1].
januar-februar? - Britanci otkupili od mogulskog cara Farrukhsiyara prava na bescarinsku trgovinu u Bengalu - ali lokalni upravnici to ne poštuju.
1. 2. - U Varšavi održan Nijemi Sejm, pod nadzorom ruske vojske - Poljska-Litvanija praktično postaje ruski protektorat, nagovješteno je vrijeme Podjela 1772-95.
7. 2. (27. 1. po j.k.) - Lady Mary Wortley Montagu stigla s mužem Edwardom u Osijek, na putu za Carigrad, o čemu ostavlja zabelešku u svojim pismima^[2]. Britanci žele da se sklopi mir između Austrije i Turske.
februar - Pošto je prošle godine sklopljena Anglo-francuska alijansa, pretendent James Francis Edward Stuart mora napustiti Francusku i skloniti se kod pape Klementa XI. - umreće u Rimu 1766.
februar/mart - Velika mećava u Novoj Engleskoj, preko 1,5 metar snega i nanosi od nekoliko metara.
2. 3. - Balet je stigao u Englesku: John Weaver priredio The Loves of Mars and Venus u Londonu.
6. 3. (23. 2. po j.k.) - Crnogorski sabor odlučio da se Crna Gora stavi pod mletačku zaštitu a da vladika Danilo ima duhovnu vlast u Boki kotorskoj i južnom primorju - Mlečani nemaju poverenja u vladiku, jer je rusofil, čak su razmišljali da ga otruju^[3].

April/Travanj – Jun/Lipanj

1. 4. - Obnovljeno Vrhovno vijeće Nizozemske, sada Austrijske Nizozemske; prvi guverner je Eugen Savojski, ali pošto je on zauzet, zamjenjuje ga Hercule-Louis Turinetti, markiz od Prié.
9. 4. - Pukovnik Ernst Anton von Petrasch napao na putu za Šabac neprijateljski odred od 3.000 vojnika. Ubrzo zatim 300 Turaka iz Šapca i Kupinova prelazi u Srem radi pljačke ali ih srpska milicija odbija.
april - Crnogorci odbili na Trnjanima Turke iz Hercegovine^[4].
april - Karlo VI potvrđuje krajišnicima u Varaždinskom generalatu povlastice kakve im je dao Ferdinand II (Statuta Valachorum), ali ne sprovodi se u djelo^[5]. Koprivnički oberkapetan grof Kenigseg je zaključao originale privilegija, daje ih pogledati tek nakon većeg poklona^[6].
26. 4. - Gusarski brod Whydah Gally potonuo sa blagom pored Masačusetsa.
proleće - Aleksandar Bekovič-Čerkaski vodi prvu rusku ekspediciju u Centralnu Aziju, u Hivanski kanat - neće se vratiti.

6. 5. - Ruski carević Aleksej Petrovič stigao u napuljski zamak Sant'Elmo.
7. 5. - 20. 6. - Petar Veliki u poseti Parizu.
8. 5. - Španska Casa de Contratación preneta iz Seville u Cadiz.
13. 5. - Car Karlo VI dobio kćerku Mariju Theresiju - u skladu sa Pragmatičkom sankcijom iz 1713. ona je njegov naslednik u austrijskim zemljama, a nakon odobrenja 1723. i u Ugarskoj.
13 - 14. 5. - Veliki severni rat: Danci pokušali uništiti švedsku flotu u Göteborgu, ali su sami izgubili nekoliko brodova.
15. 5. - Austrijsko-turski rat: Eugen Savojski kreće iz Beča, 21-og stiže u Futog^[7].
maj - Francuski pisac François-Marie Arouet uhapšen, zatim i osuđen na zatvorsku kaznu zbog satiričkih pjesama u kojima ismijava regenta Filipa II Orleanskog i princezu Marie Louise Élisabeth d'Orléans; nakon što sljedećih 11 mjeseci provede u zloglasnoj tamnici Bastille, preuzet će svoj mnogo poznatiji pseudonim "Voltaire"; u tamnici je napisao tragediju o incestuoznoj ljubavi Œdipe.
17. 5. - U Kini zabranjene hrišćanske misije, dve godine nakon što je papa zabranio kineske obrede.
26. 5. - Puk. Petraš napao turske šančeve u Lešnici (?), poginulo 300 Turaka.
27. 5. - Španija svoje kolonije na sjeveru Južne Amerike administrativno objedinjuje u Potkraljevstvo Nova Granada.
jun? - Mletački pokušaj osvajanja Mostara (poginuli Mostarci sahranjeni na Šehitlucima). Mlečani su u ovo vrijeme zauzeli i zaleđe Dubrovnika ali će ga napustiti po mirovnom sporazumu.
16. 6. - Počinje Opsada Beograda.
24. 6. - U Londonu osnovana Prva velika loža Engleske, udruženje od koga potiče moderni pokret slobodnih zidara (masoni).

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

jul, početkom - Petraš vrši diverzione napade prema Šapcu, bombarduje grad.
jul - Petrovi poslanici Pjotr Tolstoj i Aleksandar Rumjancev stižu u Napulj i do jeseni uspevaju da ubede Alekseja Petroviča da se vrati u Rusiju (sledećeg januara).
17. 7. - Na Temzi prvi put izvedena Händlova "Muzika na vodi", za kralja Georga I.
jul - Opšti crnogorski zbor: vladika Danilo još jednom pokušava da omete crnogorsko-mletačko zbližavanje ali na kraju popušta^[8].
19. 7. - Pomorska bitka kod rta Matapan: nakon neizvesne borbe, papska koalicija (Venecija, Malta, Portugal) nadjačala Osmanlije.
19. 7. - Bitka kod Strömstada: švedska vojska porazila dansku flotu.
27. 7. - Jak mletački napad na Imotski.
28. 7. - Osmanska vojska velikog vezira Hadži Halil-paše stigla u pomoć opsednutom Beogradu, opseli su Eugenovu vojsku - vatra s obe strane i malarija crpu snagu austrijske vojske.

1. 8. - Mletačko-osmanski rat: Turci napuštaju Imotski a preuzimaju ga Mlečani.^[9].
14. 8. - Hitac iz Beogradskog merzera (→ de) pogodio barutni magacin u beogradskoj tvrđavi, u ogromnoj eksploziji gine možda 3.000 Turaka.
15. 8. - Amsterdamski ugovor Francuske, Pruske i Rusije: Francuska će biti neutralna u završetku Velikog severnog rata.
16. 8. - Bitka kod Beograda u kojoj austrijski vojskovođa Eugen Savojski nanosi odlučujući poraz turskim snagama koje su pokušale deblokirati opsjednuti Beograd, čiji garnizon sljedeći dan potpisuje kapitulaciju. Beograd ostaje u austrijskim rukama do 1739, a Eugen Savojski će biti ovekovečen pesmom Prinz Eugen, der edle Ritter (→ de).
18. 8.? - Dan nakon osvojenja Beograda, Turci iz Šapca odlaze prema Zvorniku^[10].

22. 8. - Španjolsko osvajanje Sardinije: španjolske snage se iskrcavaju na habsburšku Sardiniju i osvajaju je do novembra - kada Austrija dogodine sklopi mir sa Turskom, slijedi Rat četvorne alijanse. Inače, španska flota je bila opremljena papskim novcem s ciljem pomoći Mlečanima u ratu protiv Turaka^[11] (Španci dogodine napadaju i Siciliju).
28. 8. - Jean Antoine Watteau predstavio Akademiji slikarstva svoje prijemno delo "Ukrcavanje za Kiteru", začetnicu žanra fête galante. Smatra se da je dugi spor između poussinista i rubenista ovim rešen u korist rubenista, tj. boja je važnija od crteža.
posle avgusta? - Austrijska vojska potučena u Bosni kod Zvornika i kod Novog. Vezir Numan-paša Ćuprilić navodno posekao 300 zarobljenika^[12].
rujan, početkom - Sastanak vladike Danila i mletačkog generalnog providura u Herceg Novom, dogovorena vojna saradnja.
8. 9. - Mhitar Sebastaci osnovao armenski katolički manastir na venecijanskom ostrvu San Lazzaro, biće centar učenosti (→ mehitaristi).
8. 9. - Okrunjena Gospa Częstochowska u Poljskoj.
28. 9. - Pruski kralj Friedrich Wilhelm I. naređuje obavezno obrazovanje dece od pet do dvanaest godina.
29. 9. - Razorni zemljotres uništio Staru Guatemalu, glavni grad španske Generalne Kapetanije Guatemala - nakon još dva slična zemljotresa, grad će biti preseljen 1775-76 (→ Guatemala).

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

oktobar - Neuspešni crnogorsko-mletački napad na Bar^[13].
oktobar? - Mlečani uzeli od Turaka Prevezu i Vonicu u Epiru^[14].
12. 11. - Tri dečaka pogubljena na kraju prvog procesa deci vešticama u Freisingu.
28. 11. - Nakon što se razišao sa ortakom Hornigoldom, Edward Teach zarobio francuski brod u Karibima - počinje njegova gusarska slava Kapetana Crnobradog.
novembar/decembar? - Džungarska vojska ušla u Lhasu na Tibetu, uz pomoć Tagtsepe koji će biti regent - ubijen Lazang-kan, srušen Košutski kanat. Tibetanci će zatražiti pomoć od ćingovske Kine.
9. 12. - Na krštenju britanskog princa Georga Williama dolazi do svađe, koja će dovesti do proterivanja Georga, princa od Walesa, iz kraljevskog domaćinstva (mali princ umire u februaru).
12. 12. - Reforme Petra Velikog: prikazi zamenjeni sa devet kolegija, prethodnika ministarstava, kasnije dodata još tri (Zgrada Dvanaest kolegija će biti najveće zdanje u Sankt Peterburgu iz Petrovog perioda).
24/25. 12. - Božićnja poplava pogodila severnomorske obale Holandije, Nemačke i Skandinavije, 14.000 mrtvih i velika materijalna šteta.

Kroz godinu

Karlo VI proglasio slobodnu plovidbu na Jadranu, Venecija u početku protestira^[15], jer se time ukida njen stoljetni monopol.
U Rijeku, Kraljevicu i Novi stiglo 218 pravoslavnih porodica, car Karlo im garantuje prava.
Ustanak srpske raje u vučitrnskom sandžaku - pojačan arbanaški pritisak na raju i na osmanske vlasti^[16].
Kiprijan Račanin napisao srpskoslovenski bukvar (nije objavljen).
Omanci zauzeli Bahrein pa ga prodali nazad iranskim Safavidima.
Graničari karlovačkog generalata suzbili novljanske Turke u pokušaju da zauzmu Blagaj; graničari su i osvojili bosansku Posavinu i prešli preko Une^[17].
Prvi put se pominje Sarajevo kao sedište dabrobosanskog mitropolita, Melentija Milenkovića Umiljenovića, ranije je to obično bio manastir Sv. Trojice kod Pljevalja^[18].
Ove i sledećih godina Srbi krajišnici optužuju vladiku Markovića za naturanje unije, a ovaj popa Teodora i njegovog sina Nikolu Popovića i neke vojvode za nasilje prema njegovim vernicima^[19].
Poslednji Tatarski upad u Erdelj.
Uvedena francuska musketa Charleville, kremenjača je u upotrebi do 1840.
Prusi prodali Holanđanima koloniju Groß Friedrichsburg (Brandenburška Zlatna Obala) u današnjoj jugozapadnoj Gani, ali afrički trgovac John Canoe (→ en) je drži do 1724.
Hotakijska Monarhija: Mahmud Hotak zbacio i ubio svog strica Abdul Aziza i zavladao Kandaharom.
Privodi se kraju Rat Yamasee u Južnoj Karolini.
Sijamsko-kambodžanski rat se završava sijamskom pobedom - vladar je preneo lojalnost sa Vijetnama na Ajutaju.
Nauka i tehnika:
- Thomas Fairchild napravio prvi naučni hibrid, biljku Dianthus Caryophyllus barbatus.
- Johann Heinrich Schulze otkrio da srebro nitrat tamni zbog svetlosti a ne toplote - osnova fotografije u narednom stoleću.
- Engleski lekar James Jurin ispituje kapilarne pojave, formuliše Jurinov zakon.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

April/Travanj – Jun/Lipanj

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

Kroz godinu

Rođenja

Smrti

Reference

Vanjske veze

Wikiwand - on