Grebenac

Grebenac je naselje u Srbiji u opštini Bela Crkva u Južnobanatskom okrugu nalazi se na rubu Deliblatske peščare i ima nešto nepovoljniji geografski položaj u odnosu na većinu naselja belocrkvanske opštine, s obzirom na slabu saobraćajnu povezanost. Naselje je smešteno između Kajtasova i Dupljaje.

Grebenac
Rumunska pravoslavna crkva
Osnovni podaci
Država	Srbija
Pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Južnobanatski
Opština	Bela Crkva
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	818
Gustina stanovništva	25 st./km²
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	60 m
Površina	41,2 km²
Grebenac Grebenac na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski kod	26347
Pozivni broj	013
Registarska oznaka	VŠ

Prema popisu iz 2011. bilo je 818 stanovnika.

Historija

Grebenac je staro vojvođansko naselje. Prvi put se pominje ime Grebenac 1341. godine pod nazivom Grebencz, godine 1392.: Grebenc,1713. godine: Grebencz 1894. godine: Grebenac 1922. godine i u svojoj istoriji više puta je menjao svoje ime. Godine 1788. u Grebencu je postojala pravoslavna crkva, školska zgrada, erarsko svratište.

Na jednom grebenastom ogranku peščane humke nalaze se ostaci jednog većeg i jednog manjeg opkopa, koji su u praistorijskom vremenu bili naseljeni 106. posle Hrista Rimljani su ove opkope preopravili u kastel, koji po nekim treba da je na Palingerovoj karti označen apo fl.(a ponte fluvi). Grebenac se prvi put pominje 1341. Tada je pripadao krašovskom komitatu. 27 juna 1390. boravio kralj Sigismund u vojničkom taboru „ kraj grebenačkog grada“. 1713. bilo u Grebencu 25 domova. 1716 dodeljen je Vršačkom diktritu (Srez, oblast) Temišvarskog Banata. iduće godine popisano je 28 domova, kasnije su se doseloli Rumuni, usled čega je 1749. bilo već 203 kuće.1773. ušao je Grebenac u sastav ilirske regimente, a 1776. u sastav vlaško-ilirske regimente i imao je,1782. 1330 pravoslavnih stanovnika.

Posle turskog rata 1791. osvećen je ikonostas, nabavljeno novo zvono, a 1795. osvečena je ponovo crkva. Od1803. do 1818 Grebenac je sedište kompanije. 1827. bilo je u Grebencu pravoslavnih 581, a katolika 11.

1838 dodeljen je srpskom bataljonu, a 1845g. srpskoj regimenti. 1854g. pripojen je jasenovačkoj kompaniji brojao je 1426 duša. 1873g. pripojen je tamiškom komitatu.

Brojno kretanje stanovništva bilo je godine 1869.:1453 stanovnika, 1880.:1762, 1890.:2035, 1900.:2260, 1910.:2439. Za vreme prevrata, 30 oktobra 1918g. opljačkali su seljaci opštinskog beležnika, trgovca i opštinskog komesara. Opštinski knez Milentije Vojin, organizovao seosku gardu, koja je uspostavila red. Ispred crkve su streljana 3 pljačkaš a i sahranjen a van groblja.

U novembru 1918g. zauzela je srpska vojska Grebenac, koji je (1919) ušao u sastav torontalaško-tamiške županije. 31 januara 1921. popisano je 2145 duša, od kojih bilo Srba 89, Rumuna 2053, a Nemaca 3.

Grebencu je 1341g. pripadalo imanje Seleš (Szölös), koje je 1346. dobio u dar magister Johanes Rufus.

Privreda

Stanovništvo Grebenca se uglavnom bavi poljoprivredom. U prošlosti je bilo razvijano stočarstvo, i to naročito ovčarstvo. Od druge polovine 19. veka brže se razvija zemljoradnja. Posle Drugog svetskog rata, poljoprivreda se razvija u okviru planske socijalističke privrede. Posebnu kulturno-istorijsku vrednost ima pravoslavna crkva koja je izgrađena 1722. godine. U njoj postoje tri ikone slikane 1764. godine.

Poznate ličnosti

Vasko Popa je rođen 29. juna 1922. u Grebencu kod Bele Crkve, (Vršca),. Po etničkom poreklu je bio Rumun. Osnovnu školu i gimnaziju završio je u Vršcu. Posle toga upisao je Filozofski fakultet u Beogradu. Studije nastavlja u Bukureštu i Beču. Za vreme Drugog svetskog rata bio je zatvoren u nemačkom koncentracionom logoru u Zrenjaninu. Nakon završetka rata diplomirao je na romanskoj grupi Filozofskog fakulteta u Beogradu, 1949. godine.

Demografija

U naselju Grebenac živi 800 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,0 godina (40,7 kod muškaraca i 43,1 kod žena). U naselju ima 340 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,99.

Ovo naselje je uglavnom naseljeno Rumunima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 2127 [1] 1953. 2173 1961. 2129 1971. 2040 1981. 1893 1991. 1608 1267 2002. 1464 1017

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Rumuni			837	82.30%
Srbi			100	9.83%
Romi			51	5.01%
Mađari			9	0.88%
Makedonci			4	0.39%
Hrvati			2	0.19%
Nemci			1	0.09%
Jugosloveni			1	0.09%
nepoznato			11	1.08%

Stanovništvo prema polu i starosti ^[2]

	m			ž
?	2			4
80+	16			27
75-79	11			25
70-74	23			36
65-69	28			51
60-64	37			37
55-59	29			32
50-54	30			28
45-49	39			27
40-44	36			28
35-39	27			31
30-34	26			25
25-29	33			31
20-24	36			27
15-19	26			34
10-14	30			37
5-9	19			31
0-4	28			30
prosek	40.7			43.1

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 551 556 556 527 499 436 340

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 94 82 35 54 33 25 13 4 - - 2.99

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 399 98 260 26 12 3 443

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 69 260 105 6 3

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	245	199	-	-	7	1	5	11	2	5
Ženski	174	132	-	-	-	-	-	8	-	-
Oba	419	331	-	-	7	1	5	19	2	5
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	-	-	3	8	-	2	-	-	2
Ženski	-	23	-	6	1	-	-	-	4
Oba	-	23	3	14	1	2	-	-	6

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja