Hohenzollern

Hohenzollern je ime dinastije čiji su članovi kao vladari Brandenburg-Pruske (1415.-1918) i njemački carevi (1871.-1918) značajno sudjelovali u stvaranju evropske historije.^[1]

Hohenzollern
Zemlja	Njemačka, Pruska
Titule	Njemački carevi Brandenburgški markgrofovi kraljevi Prusije i Rumunjske
Osnivač	Burkhard I od Zollerna
Posljednji suveren	Wilhelm II od Njemačke Mihai I
Osnivanje	prije 1061.
Prestanak	1947.
Etnicitet	Nijemci

Historija

Dinastija je ime dobila po zamku iz Švapske koji je prvi put dokumentiran kao Zolorin ili Zolre (današnji Dvorac Hohenzollern, južno od Tübingena, u pokrajini Baden-Württemberg).^[1]

Osnivač dinastije bio je Burkhard I grof od Zollerna zabilježen u 11. vijeku. Treća (ili četvrta) generacija njegovih nasljednika, razdvojila se u dvije grane; Zollern-Hohenberg, koja je izumrla negdje oko 1486., i na onu Nirnberških burgrofova, iz koje su proizašle sve grane koje su opstale do današnjih vremena.^[1]

Prvi nirnberški burgrof postao je 1192. - Friedrich I. od Zollerna (umro oko 1200.), i to zahvaljujući činjenici da se oženio nasljednicom tog položaja u Nürnbergu.^[1]

Prva podjela dinastije na dvije grane desila se između njegova dva sina; Konrada i Friedricha II. Konradovi nasljednici kasnije su postali poznati kao Frankonska grana dinastije Hohenzollern (nirnberški burgrofi), kasnije brandenburgški Kneževi izbornici, pruski kraljevi i njemački carevi.^[1]

Friedrichovi nasljednici postali su poznati kao Švapska grana dinastije Hohenzollern (grofovi Zollerna, Hohenzollerna, Zollern-Schalksburga, Haigerlocha, i drugih domena, kneževi Hohenzollern-Hechingena, Hohenzollern-Sigmaringena, Hohenzollerna, i nakraju moldavsko-vlaški kneževi a nakon tog rumunjski kraljevi.^[1]

Još uvjek se točno nezna tko je bio stariji Konrad ili Friedrich, i koja je grana dinastije starija?^[1]

Frankonska grana dinastije - Brandenburžani

Uspon frankonske grane dinastije, povezan je sa tadašnjim nirnberškim burgrofom Friedrichom III (umro oko 1297.) koji je uspio dobiti Bayreuth kao domenu.^[1]

Njegovi nasljednici uspjeli su povećati porodičnu domenu stekavši Ansbach i Kulmbach. Tako su frankonski Hohenzollerni postali relativno moćni feudalci. Veliki iskorak napravio je Friedrich I. koji je 1411. imenovan brandenburgškim markgrofom, a 1415. i Knezom izbornikom Svetog Rimskog carstva.^[1]

Brandenburški Hohenzollerni koji su postali Luterani za reformacije, ali su postali kalvinisti -1613. značajno su povećali teritorij Markgrofovija Brandenburg tokom 15., 16. i 17. vijeka. Ipak je najznačajniji korak napravio izvršio član dinastije Albert koji je 1525. postao pruski vojvoda.^[1]

Izborni knez Friedrich Wilhelm III uspio je 1701. od Svetorimskog cara Leopold I osigurati titulu pruskog kralja. Iako je ta promjena formalno priznata tek 1772. za mandata Friedricha II. Velikog.^[1]

Pruski kraljevi zadržali su poziciju brandenburgških Kneževa izbornika sve do raspada Svetog Rimskog carstva 1806. Pruski kralj Wilhelm I postao je 1871. car Njemačkog Carstva koje je propalo nakon poraza u Prvom svjetskom ratu 1918.^[1]

Švapska grana dinastije

Švapska grana dinastije ostala je i za reformacije katolička. Upravo je ta grana odnosno njen član - Friedrich IX, prva upotrijebila ime Hohenzollern (a ne Zollern). Njihove podgrane Hechingen i Sigmaringen dobili su kneževske titule i domene 1623., ali su ih 1849. predali Kraljevini Prusiji. Kad je nakon 20 godina izumrla grana Hechingen, Carl Anton iz grane Hohenzollern-Sigmaringen koristio se i nadelje kneževskom titulom iako više nije imao domenu. Njegov mlađi sin Carl postao je 1866. Moldavsko-Vlaški knez sa vladarskim naslovom Carol I a od 1881. je postao rumunjski kralj.^[1]

Stariji sin Leopold bio je pretendent za španjolski tron i jedan od direktnih uzroka francusko-pruskog rata (1870.-71.). Njegov sin Ferdinand, naslijedio je svog strica na rumunjskom tronu 1914., a njegovi sinovi vladali su rumunjskom 1947.^[1]