Mario Vargas Llosa

Mario Vargas Llosa (Arequipa, Peru, 28.3. 1936. – Lima, 13.4. 2025.),^[1] bio je peruanski pisac i političar. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 2010. godine.

Mario Vargas Llosa
Biografske informacije
Rođenje	(1936-03-20)20. 3. 1936. Arequipa, Peru
Smrt	13. aprila 2025. (dob: 89) Lima, Peru
Nacionalnost	peruansko
Obrazovanje
Zanimanje	pisac

Rodio se u mjestu Arequipa, u obitelji srednje klase i španjolskih korijena.^[1] Obrazovao se u mjesnoj školi. Kasnije je nastavio školovanje u Boliviji, ali se vratio kući kada mu je djed dobio važnu političku funkciju. Roditelji su mu se rastali 5 mjeseci nakon vjenčanja. Oca je upoznao u 10. godini.^[1] Sa 14 ide na vojnu akademiju, ali je ne završava. Radi kao amaterski novinar, piše, studira. 1971. dobio je doktorat. Postaje poznat romanom "Grad pasa" iz 1962. godine u kojem opisuje odrastanje. Slijedi roman "Zelena kuća" u kojem se osjeća da je William Faulkner utjecao na njega. Dobio je i uglednu književnu nagradu. Napisao je i krimi roman "Tko je ubio Palomina Montera?" Roman "Jarčevo slavlje" opisuje vlast Rafaela Trujilla u Dominikanskoj Republici. Ženio se dva puta, ima troje djece. Erotski romani su mu "Posveta pomajci i "Don Rigobertova bilježnica".

On i Gabriel Garcia Marquez su bili prijatelji, ali su se razišli. Podupirao je ideologiju koju je promicao Fidel Castro, ali se kasnije distancirao i skrenuo udesno. Godine 1990. kandidirao se na predsjedničkim izborima, ali je izgubio.^[1]

Dela

Romani

• Gazde (španski: ) (1959)
• Grad i psi (španski: ) ([1963])
• Zelena kuća (španski: ) (1965) - Nagrada Romulo Galjegos
• Štenad (španski: ) (1967)
• Razgovor u katedrali (španski: ) (1969)
• Panteleon i posetiteljke (španski: ) (1973)
• Tetka Hulija i piskaralo (španski: ) (1977) - autobiografski roman
• Rat za kraj sveta (španski: ) (1981)
• Priča o Majti (španski: ) (1984)
• Ko je ubio Palomina Molera? španski: (1986)
• Pripovedač (španski: ) (1987)
• Pohvala pomajci (španski: ) (1988) - erotski roman
• Lituma na Andima (španski: ) (1993). Nagrada Planeta
• Don Rigobertove beležnice (španski: ) (1997)
• Jarčeva fešta (španski: ) (2000) - Roman o diktaturi generala Rafaela Leonidasa Truhilja u Dominikanskoj Republici
• Raj sa drugog ćoška (španski: ) (2003) - Istorijski roman o Polu Gogenu i Flori Tristan
• Nestašluci jedne nevaljalice (španski: ) (2006)

Eseji

• Garsija Markes: istorija jednog bogoubistva (španski: ) (1971)
• Tajna istorija romana (španski: ) (1971)
• Neprekidna orgija: Flober i Madam Bovari (španski: ) (1975)
• Istina o lažima: Eseji o modernom romanu (španski: ) (1990)
• Pismo o borbi za Tiranta Belog (španski: ) (1991)
• Izazovi slobodi (španski: ) (1994)
• Arhaična utopija. Hose Marija Argedas i indijanska fikcija (španski: ) (1996)
• Pisma jednom romanopiscu (španski: ) (1997)
• Nacionalizam kao nova prijetnja (njemački: ) (2000)^[2][1]
• Jezik strasti (španski: ) (2001)
• Izazov nemogućeg (španski: ) (2004)

Pozorište

• Gospođica iz Takne (španski: ) (1981)
• Kati i nilski konj (španski: ) (1983)
• La Čunga (španski: ) (1986)
• Ludak sa balkona (španski: ) (1993)
• Lepe oči, ružne slike (španski: ) (1996)

Autobiografija

• Kao riba u vodi (španski: ) (1993)

Nagrade

Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 2010. godine.