1969. - Wikiwand

Godina 1969 (MCMLXIX) bila je redovna godina koja počinje u srijedu.

1969:
1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12
Rođenja • Smrti

Kratke činjenice Milenijum:, Vjekovi: ...

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	19. vijek – 20. vijek – 21. vijek
Decenija:	1930-e 1940-e 1950-e – 1960-e – 1970-e 1980-e 1990-e
Godine:	1966 1967 1968 – 1969 – 1970 1971 1972

Za ostala značenja, vidi 1969. (razvrstavanje).

Kratke činjenice

1969.. po kalendarima
Gregorijanski	1969.. (MCMLXIX)
Ab urbe condita	2722.
Islamski	1388–1389.
Iranski	1347–1348.
Hebrejski	5729–5730.
Bizantski	7477–7478.
Koptski	1685–1686.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	2024–2025.
• Shaka Samvat	1891–1892.
• Kali Yuga	5070–5071.
Kineski
• Kontinualno	4605–4606.
• 60 godina	Yin Zemlja P(ij)etao (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11969.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Remove ads

Događaji

Januar/Siječanj

decembar-januar - Vrhunac pandemije hongkonškog gripa (kategorija 2, smrtnost manja od 0,5%), vratiće se i sledeće zime.
1. 1. - Stupio na snagu Ustavni zakon o čehoslovačkoj federaciji - formirane dve socijalističke republike, Češka SR i Slovačka SR (federacija traje do kraja 1992).
1 - 4. 1. - Organizacija Narodna demokratija maršira od Belfasta do Derryja, pri čemu ih unionisti napadaju.
2. 1. - Australski medijski tajkun Rupert Murdoch kupio najveći britanski tabloid News of the World (izlazi do 2011).
4. 1. - Stupila na snagu Međunarodna konvencija o eliminaciji svih oblika rasne diskriminacije.
9 - 11. 1. - V kongres CK SK BiH - i formalno podržana jednakost Muslimana^[1].
12. 1. - Prvi studijski, istoimeni, album Led Zeppelina.
14. 1. - Požar na nosaču aviona USS Enterprise - 27 poginulih mornara i 15 uništenih aviona.

15. 1. - Lansiran sovjetski Sojuz 5, sutradan se spaja sa Sojuzom 4, posade razmenjuju mesta, što je prvi takav poduhvat.
januar - Otopljavanje odnosa između SFRJ i NR Kine, zaleđenih 1958: jugoslovenska trgovačka delegacija u Pekingu^[2].
16. 1. - U Pragu se zapalio Jan Palach, umire tri dana kasnije (→ Invazija na Čehoslovačku 1968).
19/20. 1. - Napadnuto skladište oružja u zapadnonemačkom mestu Lebach, ubijena četiri vojnika i ukradeno nešto municije i oružja - dvojica homoseksualaca želela oružja radi vršenja iznude.
20. 1. - Ričard Nikson ulazi nakon Lindona Džonsona u Belu kuću kao 37. predsednik (do 1974).
22. 1. - Dezerter Viktor Iljin pucao na povorku automobila sa Brežnjevom i kosmonautima sa dva Sojuza - stradao jedan vozač.
23. 1. - Čovek u Jugoslaviji se zapalio po ugledu na Palacha?^[3].
25. 1. - U Španiji proglašeno vanredno stanje usled studentskih i drugih protesta.
27. 1. - Javno vešanje 14 navodnih špijuna u Bagdadu, od čega 9 Jevreja - Baasov režim ubio ukupno 51 Jevrejina do avgusta.
28. 1. - Veliki izliv nafte iz morske platforme kod kalifornijske Santa Barbari - inspiracija za prvi Dan Zemlje 1970.
30. 1. - Nakon snimanja albuma Let It Be, Beatlesi sviraju na krovu Apple Records-a - poslednji javni koncert, koji rastura policija. Ranije tokom meseca su objavili album Yellow Submarine.
31. 1. - Puštena u rad TE Morava kod Svilajnca (108 MW).

Februar/Veljača

Jaser Arafat

3. 2. - U Tanzaniji ubijen Eduardo Mondlane, lider Mozambičkog oslobodilačkog fronta FRELIMO. Naslediće ga Samora Machel (prvi predsednik Mozambika 1975-86).
2 - 3. 2. - Tito kod Čaušeskua u Temišvaru - odbacuju mešanja u suverenitet drugih zemalja.
4. 2. - Jaser Arafat postaje lider PLO-a.
6. 2. - Predsednik Tito i Jovanka posetili beogradsku "Politiku"^[4] povodom puštanja pogona u Krnjači.
8. 2. - U severnom Meksiku pao meteorit Allende - s ukupnom težinom ostataka od dve tone, to je najveći ugljenični hondrit.
9. 2. - Prvi let aviona Boeing 747, u saobraćaju od sledeće godine.
10. 2. - U Bonnu potpisan sporazum o saradnji SFRJ i Zapadne Nemačke^[5].
11. 2. - U SFRJ usvojen novi Zakon o narodnoj odbrani, uvodi se Teritorijalna odbrana (→ ONO i DSZ); u sledeće dve godine odgovarajuće zakone donose i republike i pokrajine. Kasnije tokom meseca izveštava se da su jedinice već formirane, s oružjem i opremom vrednim 32,5 miliona dolara^[6].
13. 2. - Fronta za oslobođenje Québeca detonirala bombu na Montrealskoj burzi, uz veliku materijalnu štetu.
14. 2. - Mysterii Paschalis iznosi reformu liturgijske godine rimskog obreda: papa Pavao VI. uklonio imena mnogih svetaca.

Teritorijalna odbrana

februar - Sastanak SK Srbije - odbacuju se zahtevi za "Republiku Kosovo".
februar - U Gvineji otkrivena vojna zavera, predsednik Sékou Touré će narediti pogubljenje 13 osoba, među kojima umetnika i političara Fodéba Keïte (u maju).
14 - 20. 2. - Niz članaka Miloša Žanka u "Borbi" osuđuje "Hrvatski književni list" zbog nacionalizma.
21. 2. - III plenum CK SK Hrvatske osudio "Hrvatski književni list".
22. 2. - Pakistanska vlada povukla nakon nereda optužbu za pobunu protiv Sheikh Mujibur Rahmana, sutradan se vraća u Istočni Pakistan uz masovni doček.
23. 2. - Trgovačka delegacija iz SFRJ otputovala u NR Kinu, nakon 10 godina prekida odnosa^[3].
24. 2. - 9. 3. - Svetski šampionat u hokeju na ledu: timovi grupe B igraju u Ljubljani (28. 2. - 9. 3.) a grupe C u Skoplju (24. 2. - 2. 3.).
25. 2. - Student Jan Zajíc se zapalio u Pragu na 21. godišnjicu komunističke vlasti.
25 - 28. 2. - Borba za vlast u Siriji: ministar obrane Hafez al-Assad, sa bratom Rifatom, nadigrao lidera zemlje Salaha Jadida i šefa obaveštajne službe Abd al-Karim al-Jundija (Jundi se ubio 2. 3.) - Assad će biti na čelu zemlje 1970-2000.
26. 2. - Umro izraelski premijer Levi Eškol.
26. 2. - U Francuskoj prikazan Z, film Costa-Gavrasa, osuda Diktature pukovnika u Grčkoj.
27. 2. - U SFRJ povezuju bugarsku kampanju povodom Makedonije sa sovjetskom doktrinom ograničenog suvereniteta^[7].
28. 2. - Podmorski zemljotres pogađa Portugal i Maroko, praćen cunamijem (1,2 m u Kazablanci).

Mart/Ožujak

2. 3. - Počinje Kinesko-sovjetski granični sukob, naročito oko ade Zhenbao/Damanski na reci Usuri.
2. 3. - Prvi test let Concorde-a u francuskom Tuluzu.
3. 3. - Lansiran Apollo 9, testira se lunarni modul.

4. 3. - Urušavanje u nekom jugoslovenskom rudniku, 2 mrtvih, mnogi zarobljeni^[5].
8. 3. - Rat iscrpljivanja: Egipćani počinju granatiranje izraelskih pozicija na Sueckom kanalu.
10. 3. - U Parizu pronađen mrtav četnički emigrant Andrija Lončarić, suosnivač militantnog Srpskog oslobodilačkog pokreta Otadžbina^[8].
10. 3. - Objavljen roman "Kum".
11 - 15. 3. - Deveti kongres SKJ u Beogradu. Partije iz istočnog bloka bojkotuju sastanak. U predsedništvu CK SKJ jednak broj članova iz republika i odgovarajući iz pokrajina, članove biraju republički/pokrajinski kongresi - "federalizacija SKJ". Usvojen Titov stav da komunisti i svi radni ljudi treba odlučnije da ulaze u direktne obračune s nacionalistima svih vrsta i boja, pre svega u vlastitoj sredini^[9].
14. 3. - Preko 5.000 demonstranata u šetnji do jugoslovenske ambasade u Pragu - podržavaju Tita i kongres SKJ, kojeg partije iz istočnog bloka bojkotuju^[10]
16. 3. - Viasa Flight 742: avion pao u Maracaibo, Venezuela, 84 mrtvih u avionu i 71 na zemlji, dosada najgora avionska nesreća.

17. 3. - Golda Meir premijer Izraela (do 1974).
17. 3. - TV Sarajevo počinje emitovanje samostalnog programa.
18. 3. - Počinje Operacija Breakfast, deo Operacije Menu - tajno američko bombardovanje komunističkih baza u neutralnoj Kambodži (Norodom Sihanouk se nedavno, pod pritiskom, udaljio od komunista).
18. 3. - Samozvana Republika Angvila okončana mirnim iskrcavanjem britanskih padobranaca - teritorija nije želela biti podređena Sv. Kristoforu i Nevisu.
20. 3. - Rezolucija Saveta bezbednosti UN 264 traži povlačenje južnoafričkih trupa iz Namibije - na teritoriji je u toku Južnoafrički granični rat sa SWAPO-om.
20. 3. - John Lennon i Yoko Ono se venčali, on u septembru napušta Beatlese, o čemu nije obavestio medije, po dogovoru sa ostalima.
21. i 28. 3. - Pobede Čehoslovačke nad SSSR u hokeju izazivaju spontane demonstracije u Čehoslovačkoj.
22. 3. - Mirko Čanadanović izabran za predsednika Pokrajinskog komiteta SK Vojvodine.
23. 3. - Manfred Wolf iz DDR-a skočio 165 metara na Planici - svetski rekord.
23. 3. - Sedam Albanaca osuđeno u Skoplju zbog "raspirivanja nacionalne mržnje".
25. 3. - Vojni predsednik Pakistana Ayub Khan odstupa usled nemira širom zemlje i pobune u Bengalu, dolazi Yahya Khan (do 1971).
29. 3. - U Madridu održano natjecanje za pjesmu Eurovizije na kome četiri zemlje osvajaju najveći broj bodova te su organizatori prisiljeni proglasiti četiri umjesto jednog pobjednika. Jugoslovenski predstavnik Ivan & 3M je 13-ti.

April/Travanj

1 - 24. 4. - IX nacionalni kongres KP Kine: formalni kraj Kulturne revolucije, potvrđena čistka Liu Shaoqija i Deng Xiaopinga, Maova ideologija "neprekidne revolucije" upisana u partijski ustav, glavni izveštaj podneo maršal Lin Biao, označen za Maovog naslednika (povećanje uticaja vojske).
4. 4. - Dr Denton Cooley ugradio prvo veštačko srce, pacijent živeo četiri dana.
5. 4. - Jovanka Broz otvorila bolnicu za miopatična i reumatična oboljenja u Fojnici.
9. 4. - Potpukovnik Alexandre Banza osujećen u pokušaju puča protiv centralnoafričkog predsednika Bokasse - streljan tri dana kasnije, nakon što ga je Bokassa mučio.
13. 4. - Izbori u SFRJ.
14. 4. - 41. dodjela Oscara: najbolji film je Oliver!, ukupno šest nagrada od 11 nominacija, najbolji strani film je sovjetski "Rat i mir".
15. 4. - Severni Korejci oborili američki izviđački avion Lockheed EC-121M Warning Star iznad Japanskog mora, poginuo 31 Amerikanac.
april - Vrhunac američkog učešća u Vijetnamskom ratu: 543.000 vojnika.
april - Smenjeni generali Ivan Gošnjak i Rade Hamović zbog "nespremnosti JNA za moguću sovjetsku invaziju".
travanj - Matica hrvatska izdaje "Hrvatski tjednik", radikalniji od "Hrvatskog književnog lista".
17. 4. - Aleksander Dubček dao ostavku na položaj šefa KP Čehoslovačke, zamenjuje ga Gustav Husak (Prvi sekretar KP Čehoslovačke do 1987, predsednik zemlje 1975-89) koji pokreće Normalizaciju.
17 - 27. 4. - U Minhenu održan svetski šampionat u stonom tenisu: bronza za jugoslovenski muški tim.
18 - 21. 4. - Predsednik Tito u poseti SAP Vojvodini.
19. 4. - Masovni miting u Beogradu povodom 50 godina KPJ/SKJ.
19. 4. - Iranci napuštaju ugovor o Šat al-Arabu iz 1937, zatim 22 - 25. 4. sprovode Udruženu operaciju Arvand: teretni brod prolazi praćen ratnim plovilima, bez iračke reakcije - napetost traje do 1975.

20. 4. - U Španiji ubijen ustaški zločinac Vjekoslav Maks Luburić.
20. 4. - U Severnu Irsku stiže britanska vojska kao pojačanje policiji.
22. 4. - Sunday Times Golden Globe Race: Robin Knox-Johnston je prvi čovek koji je sam i bez zaustavljanja oplovio svet, za 312 dana.
25. 4. - Mirko Tepavac novi savezni sekretar za inostrane poslove (do 1972).
26. 4. - Predsednik Tito otvorio Hidroelektranu Zlatoličje na Dravi, prvu kanalsku u Jugoslaviji.
27. 4. - Predsednik Bolivije René Barrientos stradao u helikopterskom udesu. Potpredsednik Luis Adolfo Siles Salinas ostaje do septembra
ca. 27. 4. - Albanske novine Zeri i Popullit obećavaju podršku Jugoslaviji i Rumuniji u slučaju sovjetske agresije^[6].
28. 4. - Charles de Gaulle daje ostavku na mjesto predsjednika Francuske, dan nakon poraza na referendumu o decentralizaciji. Izborna kampanja bivšeg premijera Pompidoua napadnuta putem afere Marković.

Maj/Svibanj

1. 5. - U 14 zapadnoevropskih zemalja pokrenut sistem Eurocheque - čekovi prihvatani i preko granica, u različitim valutama.
10 - 20. 5. - Vijetnamski rat — Bitka za Hamburger Hill: Amerikanci i Južnovijetnamci zauzimaju fortifikovani položaj, da bi ga napustili već sledećeg meseca - kontroverzno u vojsci i javnosti.
11. 5. - Predsednik Tito upozorava SSSR da Jugoslavija nikada neće priznati "ograničeni suverenitet" (→ Brežnjevljeva doktrina).
11. 5. - Zip to Zap: okupljanje u Zap, North Dakota se pretvorilo u nerede koje je morala rasturiti Nacionalna garda.
13. 5. - Incident 13. maja - rasni nemiri u Kuala Lumpuru između Malajaca i Kineza sa stotinama mrtvih vode uvođenju vanrednog stanja.
15. 5. - Američki tinejdžer Robert Rayford umro u Misuriju od čudnog medicinskog stanja, koje će 1984 biti identifikovano kao HIV/AIDS (prvi slučaj u Severnoj Americi).
15. 5. - "Krvavi četvrtak": kalifornijski guverner Ronald Reagan poslao policiju da zauzme Narodni park u Berkeleyju, u sukobu je jedan poginuo, preko 100 ranjeno.
maj - 57 % jugoslovenskih preduzeća ne može izmirivati finansijske obaveze zbog neefikasnosti, viška zaposlenih i inflacije^[11].
maj - Neredi u argentinskim gradovima Rosario (21.) i Cordoba (29.), nakon ubistva učenika u prvom gradu.
16 - 17. 5. - Sovjetske sonde Venera 5 i Venera 6 stigle na Veneru, preciznije merenje atmosfere nego Venera 4.

18. 5. - Mitja Ribičič je novi predsednik Saveznog izvršnog vijeća (do 1971).
18. 5. - Lansiran Apollo 10, generalna proba za Apollo 11.
23. 5. - Premijera predstave "Kosa" u beogradskom Ateljeu 212.
23. 5. - Potpisana Bečka konvencija o pravu međunarodnih ugovora (na snazi od 1980).
24. 5. - Na havajskom vulkanu Kilauea počinje erupcija koja će do 1974. stvoriti kupu Mauna Ulu.
25. 5. - Premijera filma Midnight Cowboy (s oznakom X).
25. 5. - Vojni udar u Sudanu: zbačen Ismail al-Azhari, dolazi Gaafar Nimeiry (do 1985), u početku socijalista, naserista, pred kraj islamista.
26. 5. - Ustanovljen Andeanski pakt.
26. 5. - 2. 6. - Bed-In for Peace: Džon Lenon i Joko Ono ne napuštaju krevet u Montrealu, u ime mira. Tom prilikom je snimljena pesma Give Peace a Chance.
29. 5. - III sednica predsedništva SKJ - izrečene kritike nacionalizma u publikacijama Matice hrvatske (Mijalko Todorović), kao i ekonomskog nacionalizma SR Hrvatske (Krste Crvenkovski).
29. 5. - Cordobazo: nakon Rosaria 21-og, nemiri protiv argentinskog vojnog diktatora Onganíje izbijaju i u Córdobi.
30. 5. - Nakon štrajka dolazi do nemira na Curaçaou za prava Afrokaribljana.

Jun/Juni/Lipanj

3. 6. - U sudaru sa australskim nosačem aviona HMAS Melbourne u Južnom kineskom moru prepolovljen američki razarač USS Frank E. Evans, poginulo 74 američkih pomoraca.
5. 6. - Prvi supersonični let putničkog aviona Tupoljev Tu-144.
5 - 17. 6. - Međunarodni sastanak komunističkih i radničkih partija u Moskvi (bez SKJ).
8. 6. - Vijetnamizacija: u susretu sa južnovijetnamskim predsednikom Nguyen Van Thieu-om na ostrvu Midway, američki predsednik Nixon objavljuje da će do septembra biti povučeno 25.000 američkih vojnika.
8. 6. - Viet Cong proglasio Privremenu revolucionarnu vladu Republike Južni Vijetnam.
8. 6. - Bomba oštetila jugoslovenski konzulat u Sidneyu (ambasadu u Canberri?).
8. 6. - Nakon što je Gibraltar 30. 5. proglasio Ustav kojim se garantuje britanski suverenitet, Franco naredio zatvaranje granične kapije (granica otvorena za pešake 1982 a vozila 1985).
13. 6. - Pobuna u tibetanskom okrugu Nyêmo na čelu sa monahinjom Trinley Chödrön.
lipanj - Štrajkuju lučki radnici u Rijeci^[11].
18. 6. - Prikazan The Wild Bunch.

20. 6. - Georges Pompidou novi predsednik Francuske (do 1974).
20. 6. - Afera Zelenih beretki: oficiri iz Projekta GAMMA ubili vijetnamskog dvostrukog agenta - slučaj izaziva pažnju, ali nema suđenja jer CIA odbija svedočenje.
20. 6. - Ustavni referendum u Rodeziji (dan. Zimbabve) podržava republiku (proglašena 1970) i novi ustav.
22. 6. - Kolaps nacionalne konvencije Studenata za demokratsko društvo u Čikagu, kontrolu preuzima frakcija Weatherman.
22. 6. - Sophia Loren i Carlo Ponti posetili Tita na Brionima.
22. 6. - Reka Cuyahoga u Ohaju je toliko zagađena da se zapalila - podsticaj za osnivanje Agencije za zaštitu životne sredine SAD dogodine.
24. 6. - Neuspešan atentat na predsednika Gvineje Sékou Touréa.
24. 6. - Glavni urednik Tanjuga M. Pudar dao ostavku nakon što je agencija kritikovala Sovjete^[12].
27. 6. - Početak emitovanja radio programa Beograd 202.
27. 6. - Magazin Life objavljuje fotografije 242 Amerikanca poginulih u jednoj sedmici Vijetnamskog rata.
28. 6. - Stounvolska revolucija - pobuna lezbejki, gejeva, biseksualnih i transrodnih (LGBT) osoba protiv policijske racije u klubu Stonewall Inn u Greenwich Village-u, New York. Događaj označava prekretnicu u LGBT zajednici i početak savremenog LGBT pokreta.
30. 6. - Hrvatski ekstremista Drago Đolo teško ranio Antona Kolendića, šefa jugoslovenske misije u Zapadnom Berlinu, nakon koje je uhapšen i osuđen na 10 godina zatvora, a Kolendić je ostao teški invalid.
30. 6. - Nigerijski građanski rat: Nigerija zaustavila pomoć Crvenog krsta Bijafri - pomoć se može dopremati samo avionom, vlada glad.
30. 6. - Španija vratila Maroku eksklavu Ifni na jugu te zemlje.

Jul/Juli/Srpanj

1. 7. - Početak Radio Avale, prve nezavisne stanice u Istočnoj Evropi (prethodnica Studija B).
1. 7. - Investitura Charlesa, princ od Walesa u zamku Caernarfon.
3. 7. - Brian Jones, donedavni član The Rolling Stones-a, pronađen mrtav u svom bazenu.
5. 7. - Kenijski ministar pravde Tom Mboya ubijen u Najrobiju.
6. 7. - Završen 19. berlinski filmski festival, Zlatnog medveda dobio jugoslovenski film "Rani radovi".
8. 7. - Prvo povlačenje američkih trupa iz Vijetnama.
8 - 12. 7. - Konsultativni sastanak predstavnika nesvrstanih zemalja u Beogradu - bez rezultata.
10. 7. - Pronađen napušten trimaran Donalda Crowhursta, za koga se mislilo da vodi u trci oko sveta - ali to je bila prevara.
11. 7. - Protest privatnih kamiondžija u Ljubljani rešen kompromisom^[13].
14. 7. - Prikazan Easy Rider.
14 - 18. 7. - "Fudbalski rat" ili Stosatni rat između El Salvadora i Hondurasa - vrhunac napetosti oko statusa Salvadoraca u Hondurasu i nasilja oko fudbalskih utakmica dve zemlje.
jul - Premijerka Indije Indira Gandhi nacionalizovala 14 najvećih banaka. Ona je u sukobu sa starom gardom Indijskog nacionalnog kongresa ("Sindikat") oko izbora novog predsednika zemlje.
18. 7. - Incident u Čapakvidiku okončava predsedničke nade Teda Kenedija: saobraćajni udes u kome gine devojka koja se vozila s njim.
18. 7. - Thor Heyerdahl napustio sa posadom brod Ra blizu Barbadosa, nakon 56 dana putovanja iz Maroka, zbog loše konstrukcije (zamisao je ostvarena brodom Ra II 1970).
19. 7. - Rat iscrpljivanja, Operacija Bulmus 6: izraelski komandosi uništili egipatsku radarsku stanicu na Zelenom ostrvu u Sueckom zalivu, što narednih dana omogućuje Operaciju Boxer, dejstva izraelskog vazduhoplovstva duž Sueckog kanala.
19. 7. - John Fairfax sam preveslao Atlantik za 180 dana.

20. 7. - Posada Apolla 11: Neil Armstrong, Buzz Aldrin i Michael Collins, posle 4 dana putovanja, izvela prvo spuštanje na Mjesec (Armstrong, kao prvi čovjek uopće na nekom drugom tlu osim zemaljskog; i Aldrin, dok je Collins upravljao lunarnim modulom u mjesečevoj orbiti; vidi i Program Apolo).
21. 7. - Sovjetska Luna 15 se srušila na Mesec.
22. 7. - Počelo podizanje Trajanove table za 20 metara, kako ne bi bila potopljena Đerdapskim jezerom.
22. 7. - Španski Kortes ratifikovao Francovo označenje Juan Carlosa za princa Španije i prestolonaslednika (kralj 1975-2014; njegov otac Juan, sin Alfonsa XIII, preskočen je kao "liberalan").
23. 7. - U Španiji izbija skandal Matesa: firma za tekstilnu mašineriju je uzela 200 miliona dolara kredita za, uglavnom izmišljen, izvoz. Franco u oktobru vrši rekonstrukciju vlade, u korist ljudi iz Opus Dei a protiv Falange.
25. 7. - Niksonova doktrina: prepuštanje odbrane azijskim saveznicima.
26. 7. - Yangjiangski zemljotres na jugu Kine, 3.000 mrtvih.
26. 7. - 2. 8. - 16. Filmski festival u Puli, Velika zlatna arena za film "Nizvodno od sunca"^[14].
28. 7. - Jugoslavija i SR Nemačka potpisali sporazume o programu razmene naučnika, umetnika, tehnologa i studenata.
jul - Jugoslavija u UN-ovoj konferenciji o razoružanju^[11].
30. 7. - Sudar šinobusa i nekontrolisanih vagona-cisterni na pruzi Tetovo-Gostivar, ima 29 mrtvih.
31. 7. - "Cestna afera" - Republičko izvršno veće SR Slovenije (Stane Kavčič) osudilo odluku SIV-a da se odustane od gradnje ceste Šentilj - Nova Gorica, a nakon što je Svetska banka dala kredite za infrastrukturu (prvi put da neka republika protestuje zbog savezne odluke).
31. 7. - Otvoren Hotel Jugoslavija, najveći i najmoderniji u Jugoslaviji i jedan od najboljih u istočnoj Evropi - dvokrevetna soba 20 dolara dnevno, apartman 36-52 dolara^[15] (dolar iz 1969. jednak 6,6 dolara iz 2017).
31. 7. i 5. 8. - Američke sonde Mariner 6 i 7 u najbližem prilazu Marsu.
jul-avgust - Predstavnici Zapadne Nove Gvineje se navodno izjašnjavanju za priključenje Indoneziji. Pokret za slobodnu Papuu je i danas aktivan

Avgust/August/Kolovoz

2. 8. - Nixon u poseti Rumuniji.
4. 8. - U Parizu počeli tajni pregovori između SAD i Severnog Vijetnama - ubrzo prekinuti.
8. 8. - Snimljena fotografija Beatles-a koji prelaze zebru - omot albuma Abbey Road, izlazi u septembru.
9. 8. - Pripadnici kulta Charlesa Mansona ubili petoro ljudi, među kojima glumicu Sharon Tate. Sutradan ubili i jedan bogati bračni par.
11. 8. - Nacionalizovani rudnici bakra u Zambiji (preko 50% nacionalnih prihoda).
12 - 14. 8. - Sjevernoirski sukob: Battle of the Bogside - veliki okršaj katoličke Odbrambene asocijacije građana Derryja i Kraljevskog alsterskog redarstva koji dovodi do raspoređivanja britanske vojske (irski premijer tražio plave šlemove).
13. 8. - Kinesko-sovjetski pogranični konflikt na zapadnom sektoru, između Xinjianga i Kazahstana.
14. 8. - Lon Nol ponovo premijer Kambodže (do 1972, predsednik do 1975).

15 - 18. 8. - Woodstock festival.
16. 8. - V. V. Giri izabran za predsednika Indije, što je pobeda premijerke Indire Gandhi.
17. 8. - Uragan Camille kategorije 5 razara američku državu Misisipi, 248 mrtvih.
18. i 20. 8. - Atlantski uragan Debbie je meta projekta Stormfury - srebro jodid naizgled smanjuje brzinu vetra.
19 - 21. 8. - Demonstracije povodom godišnjice invazije na Čehoslovačku, najviše u Pragu i Brnu - petoro mrtvih u sukobu s milicijom i vojskom^[16].
21. 8. - Ludi Australac pokušao da zapali džamiju Al Aksa.
29. 8. - Otmica TWA Flight 840: let Rim - Tel Aviv skrenut u Damask, Palestinci, među njima i Leila Khaled, mislili su da je u avionu Yitzhak Rabin, tada ambasador u SAD.
31. 8. - Vojna diktatura u Brazilu: zamenjen oboleli gen. Artur da Costa e Silva, privremeno tročlanom huntom.

Septembar/Rujan

1. 9. - Državni udar u Libiji: zbačen je kralj Idriz, Moamer Gadafi dolazi na vlast (vladaće do pobune i smrti 2011).
2. 9. - Umro Ho Ši Min, prvi predsednik DR Vijetnam.
2 - 6. 9. - Sovjetski inostrani ministar Andrej Gromiko u poseti Jugoslaviji - prvi razgovori na visokom nivou od invazije na Čehoslovačku.
5. 9. - Masakr u Mi Laju: poručnik William Calley optužen po šest tačaka za ubistvo sa predumišljajem.
9. 9. - Operacija Raviv: Izraelci prerušeni u Egipćane uništavaju egipatske instalacije s druge strane Sueckog kanala, Nasser dobio infarkt kada je čuo to.
10. 9. - Prijateljska utakmica Crvena Zvezda - brazilski Santos (sa Peleom) 3:3.
11. 9. - Sastanak premijerâ NR Kine i SSSR, Zhou Enlaia i Alekseja Kosigina na pekinškom aerodromu: dogovoreni pregovori, popuštanje napetosti.
13. 9. - Emitovana prva epizoda Scooby-Doo, Where Are You!.
16 - 21. 9. - Evropski atletski šampionat u Atini: Vera Nikolić osvojila bronzu na 800 m.
20. 9. - Poslednji crtać iz serije Looney Tunes (Warner Bros.): Injun Trouble, nije prikazivan.
22. 9. - Predsednik Tito pustio u pogon novu elektrolizu bakra u Boru.
23 - 28. 9. - Mediteranski uragan izaziva jake poplave na Malti, u Tunisu i Alžiru sa blizu 600 žrtava.
24. 9. - Počelo suđenje Čikaškoj sedmorici (na početku ih je osam) u vezi nereda oko Demokratske konvencije 1968.
25. 9. - Na skupu u Rabatu, u Maroku, sazvanom povodom paljevine Al-Akse, osnovana Organizacija islamske konferencije.
26. 9. - Album The Beatles-a Abbey Road.
26. 9. - Prva epizoda The Brady Bunch (117 epizoda u pet sezona).
26. 9. - Gen. Alfredo Ovando Candía izvodi vojni udar u Boliviji, pre nego što bi na izborima mogao biti izabran popularni gradonačelnik La Paza (ostaje do 1970).
28. 9. - Izbori u Zapadnoj Nemačkoj: relativna većina za CDU/CSU, SDP povećao broj mesta.
29. 9. - 30. 11. - Izložba Yugoslavia: A Report u njujorškom MoMA.

Oktobar/Listopad

1. 10. - Prvi Concordeov supersonični let.
2. 10. - Operacija Mandrel, test Milrow: na aleutskom ostrvu Amčitka detonirana bomba od 1 Mt.
3. 10. - U Istočnom Berlinu završen televizijski toranj ukupne visine 368 metara.
3. 10. - MMF uveo posebna prava vučenja usled nestašice zlata i američkih dolara
5. 10. - Premijera Letećeg cirkusa Montija Pajtona na BBC One.
5. 10. - Autobus sleteo s puta kod Vranja, najmanje 10 mrtvih.
6. 10. - Praizvedba drame "Kad su cvetale tikve" Dragoslava Mihailovića u BDP - skinuta sa repertoara posle pet izvođenja intervencijom Josipa Broza Tita^[17].
6. 10. - U Jusićima kod Zvornika, trudnica ubijena i iz rasporenog trbuha joj uzeto dete - Šefka Hodžić osuđena sledeće godine na smrt (smanjeno na 20 godina).
8. 10. - Urugvajski Tupamarosi zauzeli nekoliko objekata u gradu Pando, pred dvogodišnjicu Che Guevarine smrti.
8 - 11. 10. - Frakcija Weatherman organizuje rušilačke Dane gneva u Čikagu, pozvana Nacionalna garda.
10. 10. - U SFRJ se ova godine proslavlja 50-godišnjica SKJ, SKOJ i revolucionarnih sindikata, centralna proslava u Zagrebu gde Tito na Trgu revolucije govori pred 300.000 ljudi^[18] (?).
10. 10. - Tito izjavio da su se SFRJ i SSSR složili da razreše razlike^[10].
10 - 30. 10. - Operacija Giant Lance, deo Nixonove teorije ludaka: tajna uzbuna u američkim nuklearnim snagama, bombarderi lete blizu sovjetskih granica.
12. 10. - Predsednici Jugoslavije i Austrije, Tito i Franz Jonas, otvorili "Most prijateljstva" preko Mure u Gornjoj Radgoni.
14. 10. - Olof Palme prvi put postaje premijer Švedske (1969-76. i 1982-86.).
15. 10. - Moratorium to End the War in Vietnam: masovne demonstracije protiv Vijetnamskog rata širom SAD.
15. 10. - Somalski predsednik Abdirashid Ali Shermarke ubijen od svog telohranitelja, šest dana kasnije vlast pučem preuzima gen. Siad Barre (do 1991).
17. 10. - Otkriven CCD senzor, koji će kasnije biti korišten u digitalnim kamerama.
17. 10. - Čehoslovačka vlada izjavljuje da SFRJ pripada "dolarskom području", pa se zabrana putovanja na zapad odnosi i na nju^[10].
18. 10. - Članovi posade Apola 11 u poseti Beogradu.

21. 10. - Willy Brandt postaje kancelar Zapadne Nemačke na čelu socijalnodemokratsko-liberalne koalicije (raskinuo Veliku koaliciju sa konzervativcima). Tjedan kasnije predlaže "promjenu putem pomirenja", početak Ostpolitike, normalizacije odnosa sa istočnim zemljama, naročito Istočnom Njemačkom.
22. 10. - Album Led Zeppelin II.
24. 10. - Prikazan Butch Cassidy i Sundance Kid, najgledaniji film ove godine.
25. 10. - Savezni izbori u Australiji: znatno smanjena većina liberalnog premijera Gortona, napredak laburiste Whitlama.
27. 10. - Razoran zemljotres u Banjaluci, 20 mrtvih. Problematično je i curenje hemikalija iz fabrike celuloze^[19].
28. 10. - Pisac Zoran Gluščević osuđen na šest meseci zatvora zbog članka "uvredljivog za SSSR" - u februaru izmenjeno u tri meseca uslovno.
29. 10. - Poslata prva poruka preko ARPANET-a, prethodnika Interneta.
29. 10. - Na suđenju Čikaškoj osmorci, Crni panter Bobby Seale vezan za stolicu, sa zapušenim ustima (nekoliko dana kasnije osuđen na četiri godine zatvora zbog nepoštovanja suda).
30. 10. - Emílio Garrastazu Médici je novi vojni predsednik Brazila (do 1974) - vrhunac vojne diktature u Brazilu ali i Brazilsko ekonomsko čudo (uglavnom za bogate).

Novembar/Studeni

2. 11. - Kairski sporazum: libanska vlada prihvata aktivnost palestinske gerile na jugu zemlje, PLO će u izbegličkim kampovima izgraditi "državu u državi".
3. 11. - Predsednik Nikson poziva "tihu većinu" da mu se pridruži u solidarnosti sa naporima u Vijetnamskom ratu; potpredsednik Spiro T. Agnew vređa predsednikove kritičare.
9. 11. - Levičarska nemačka organizacija Tupamaros West-Berlin postavila neispravnu bombu u centar jevrejske zajednice u Zapadnom Berlinu.
10. 11. - Premijera Ulice Sezam.
12. 11. - Nezavisni istraživački novinar Seymour Hersh objavljuje priču o masakru u Mi Laju prošle godine u Vijetnamu - sledećeg meseca priču objavljuje i Life.
14 - 24. 11. - Misija Apollo 12, Charles Conrad i Alan Bean se iskrcali na Mesec 19. 11..
15. 11. - "Marš protiv smrti": stotine hiljada demonstrira u Vašingtonu.
novembar - Dobrica Ćosić postaje predsednik Srpske književne zadruge.
novembar - Novi niz Žankovih članaka u "Borbi" koji iznose tezu o porastu hrvatskog nacionalizma ("Matica hrvatska" i dr.).
studeni - Zabranjen Hrvatski književni list.
17. 11. - U Helsinkiju počinju razgovori o ograničenju strateškog oružja između SAD i SSSR - SALT I postignut 1972.
18. 11. - Osnovan Univerzitet u Prištini.
18. 11. - Alien Compliance Order: Busijina nova vlada Gane naređuje da stranci bez dozvole boravka napuste zemlju u roku od 14 dana - odlazi možda 200.000 ljudi, većinom Nigerijaca.
19. 11. - Pelé postigao 1000. gol.
20. 11. - Grupa indijanskih aktivista zauzela napušteno ostrvo Alcatraz (do juna 1971).
21. 11. - Uspostavljen prvi trajni ARPANET-ov link, između univerziteta UCLA i Stanford.
21. 11. - Nixon i japanski premijer Eisaku Satō dogovorili povratak Okinawe u japanski suverenitet, uz ostanak američkih baza (1972).
25. 11. - John Lennon vratio Medalju Britanske imperije.

29. 11. - Premijera filma "Bitka na Neretvi" u sarajevskoj Skenderiji, što je i otvaranje tog kulturno-sportskog centra.
30. 11. - Ministri ino. poslova Italije i Austrije, Aldo Moro i Kurt Waldheim, razgovaraju u Kopenhagenu o Paketu mera u korist stanovnika Južnog Tirola/Alto Adigea - narednog meseca ratifikovan u parlamentima^[20].

Decembar/Prosinac

1. 12. - Regrutacija lutrijom u SAD, prva od Drugog svetskog rata, za godišta 1944-50.
1 - 2. 12. - Haški samit Evropske zajednice: dovršenje Zajedničkog tržišta (uspostavljanje sistema dugoročnog finansiranja Zajedničke poljoprivredne politike); produbljenje putem ekonomske i monetarne saradnje (preporuka uspostavljanja e. i m. unije) kao i političke saradnje; proširenje prijemom četiri zemlje kandidata (Irska, Ujedinjeno Kraljevstvo, Danska, kao i Norveška koja će odbiti na referendumu) uz uslov prihvatanja ugovora^[21].
4. 12. - Policija ubila na spavanju Freda Hamptona, šefa ilinojskih Crnih pantera, i Marka Clarka.
6. 12. - Altamontski besplatni koncert u Kaliforniji, zamišljen kao "zapadni Vudstok", zapamćen zbog nasilja, smatra se krajem hipijevske ere.
8. 12. - Ministar ino. poslova Bugarske Ivan Bašev u poseti SFRJ - odnosi ostaju zategnuti zbog Makedonije.
9. 12. - Amerikanci predložili Rogersov plan za mir između Egipta i Izraela, obe strane ga odbijaju.
10. 12. - Predsednik Dahomeja (Benina) Émile Derlin Zinsou zbačen u vojnom udaru, sledi oficir Maurice Kouandété pa Paul-Émile de Souza.
10. 12. - Prikazan They Shoot Horses, Don't They?.
12. 12. - Bomba na Piazzi Fontana u Milanu, poginulo 17 osoba; još tri bombe eksplodirale u Rimu i Milanu - počinitelji su iz krajnje desnice.
12. 12. - Grčka se povlači iz Savjeta Evrope, gde je od grupe zemalja tužena pred Komisijom za ljudska prava.
12. 12. - Diners Club ušao na jugoslavensko tržište.
15. 12. - Dvojica saradnika Omara Torrijosa, vojnog lidera Paname, pokušala puč.
17. 12. - Obilježava se 300. godišnjica postojanja Zagrebačkog sveučilišta. Predsjednik Tito promoviran za počasnog doktora znanosti u Hrvatskom narodnom kazalištu.
24. 12. - Operacija Noa ili Cherbourški projekt: Izraelci pobegli iz francuske luke Cherbourg sa pet plaćenih nenaoružanih raketnih čamaca, neizručenih zbog embarga - stižu 31. 12. u Izrael.
24. 12. - Nigerijski građanski rat: Nigerijci definitivno zauzeli bijafranski glavni grad Umuahia, poslednja prestonica je Owerri (Bijafra se predaje sledećeg meseca).
25. 12. - Od epidemije gripa u Jugoslaviji obolelo 40.000 ljudi, umrlo 190^[19].
25. 12. - Seiko predstavlja Astron, prvi komercijalni ručni kvarcni časovnik (prvi kvarcni satovi su skupi ali će preovladati '80-tih).
29. 12. - Vojska ušla na univerzitet u Adis Abebi, gde se okupio veliki broj studenata nakon jučerašnjeg ubistva njihovog lidera Kilahuna Gizawa, ima i mrtvih.
31. 12. - Proglašena Narodna Republika Kongo (od 1991. opet Republika Kongo).

Kroz godinu

Izgrađena Termoelektrana Plomin 1 - dimnjak od 340 m je najviša građevina u Hrvatskoj.
Privreda SFRJ: proizvodnja raste 12-14%, izvoz +20%, 300 miliona dolara od turizma (4,5 miliona turista^[15]), 250 miliona od gastarbajterskih pošiljki, najbolja žetva u 10 godina; s druge strane nema dovoljno gotovine, kriza nelikvidnosti u industriji, mreža dugova između preduzeća, koja kasne s platama^[22].
U inostranstvo je poslan 1.541 građanin SFRJ radi specijalizovane obuke, a u SFRJ je došlo 868 stranih eksperata i 1.687 studenata iz Trećeg sveta. Od 1.379 jugo-eksperata u inozemstvu, 214 radi u UN i specijaliziranim agencijama, po čemu je SFRJ četvrta na svijetu, iza V. Britanije, Francuske i SAD^[23].
Izašla knjiga Filosofija palanke.
Meša Selimović dobio Njegoševu nagradu za "Derviš i smrt".
Oživljavanje verske aktivnosti u SFRJ, naročito katoličke^[24]

Izmišljen Unix.
U SAD objavljena knjiga Everything You Always Wanted to Know About Sex* (*But Were Afraid to Ask) doktora Davida Reubena.
Petar Šegedin, preds. Društva književnika Hrvatske, tvrdi u "Kolu" da su hrvatski interesi sistematski podređeni srpskim.
Knjiga "Srbi u prošlosti" Jovana Potkozarca tvrdi da su Dalmatinci i Bosanci Srbi (zabranjena 1970).
Vincenzo Balestrieri pobedio u jugoslovenskoj trci glisera (Split)^[11].
Uspostavljeni diplomatski odnosi Jugoslavije i Perua^[11].
Zvanično odobreno isticanje albanske zastave u SFRJ (praktično od '67).
U Čikagu završen John Hancock Center, sa 100 spratova i 343 m arhitekturne visine druga najviša zgrada na svetu. U San Franciscu završen Bank of America Center, tada najviša zgrada u SAD zapadno od Misisipija.
George Soros osnovao svoj prvi hedž fond.

Tito u Alžiru
Tito na Planici
Tito na Planici 2
Tito na Planici 3
Tito na Đerdapu
Tito u "Politici"
Tito u Karađorđevu
Prijem Pečara i Vede Zagorac
Tito na Iriškom vencu
Tito polaže venac na spomeniku Partizanu-borcu

Remove ads

1969. u temama

Televizija. TV serije: "Muzikanti", "Rađanje radnog naroda", "Samci 2", "Sačulatac" (1968-69), "Zaobilazni Arčibald" (snim. 1968?), "Zigmund Brabender, lovac i ser", "Baksuz" (snim. 1968), "Hajde da rastemo", "Kad sam bio vojnik", "Kako da ti kažem", "Ljubav na starinski način", "Mladići i devojke 2", "Kultura je čovek", "Neobavezno" (TV Beograd); "Pod novim krovovima", "Sumorna jesen" (TV Zagreb); "Karađoz" (TV Sarajevo).
Neki domaći filmovi: "Zaseda", "Rani radovi", "Bog je umro uzalud", "Krvava bajka", "Ubistvo na svirep i podmukao način i iz niskih pobuda", "Vrane", "Bitka na Neretvi", "Most" (→ Kategorija:Filmovi 1969.).

Remove ads

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1969.

Januar/Siječanj

2. 1. - Christy Turlington, model
3. 1. - Michael Schumacher, njemački automobilist (Formula 1)
5. 1. - Marilyn Manson, rok-muzičar
12. 1. - Robert Prosinečki, nogometaš, trener
13. 1. - Stephen Hendry, igrač snukera
14. 1. - Dave Grohl, rok-muzičar
17. 1. - Tiësto, DJ, producent
19. 1. - Predrag Mijatović, fudbaler
29. 1. - Saša Obradović, košarkaš, trener

Februar/Veljača

1. 2. - Gabriel Batistuta, fudbaler
5. 2. - Bobby Brown, pevač, muzičar
11. 2. - Jennifer Aniston, američka glumica
12. 2. - Darren Aronofsky, režiser
13. 2. - Dževad Alihodžić, košarkaš
17. 2. - Željko Mavrović, hrvatski boksač
20. 2. - Danis Tanović, bosanskohercegovački režiser
20. 2. - Siniša Mihajlović, srpski fudbaler i trener († 2022)
22. 2. - Brian Laudrup, fudbaler

Mart/Ožujak

1. 3. - Javier Bardem, glumac
1. 3. - Nikola Radmanović, fudbaler, trener († 2022)
4. 3. - Pierluigi Casiraghi, fudbaler, trener
5. 3. - MC Solaar, hip-hop muzičar
6. 3. - Milenko Topić, košarkaš
15. 3. - Elvir Laković Laka, pjevač
17. 3. - Alexander McQueen, modni kreator († 2010)
19. 3. - Goran Šušljik, glumac
24. 3. - Ilir Meta, premijer Albanije

April/Travanj

6. 4. - Paul Rudd, glumac
19. 4. - Zsuzsa Polgár, šahistkinja
20. 4. - Felix Baumgartner, ekstremni sportista, rekorderski skakač († 2025)
25. 4. - Renée Zellweger, glumica

Maj/Svibanj

1. 5. - Wes Anderson, filmski režiser
7. 5. - Eagle-Eye Cherry, muzičar
7. 5. - Aleksandar Antić, srpski političar
10. 5. - Dennis Bergkamp, fudbaler, trener
14. 5. - Cate Blanchett, glumica
18. 5. - Martika, pevačica
21. 5. - Georgij Gongadze, novinar († 2000)
21. 5. - Vinko Štefanac, glumac
25. 5. - Anne Heche, glumica († 2022)
27. 5. - Đani Stipaničev, hrvatski pjevač
28. 5. - Rob Ford, gradonačelnik Toronta († 2016)
31. 5. - Tony Cetinski, hrvatski muzičar i pjevač

Jun/Juni/Lipanj

11. 6. - Peter Dinklage, glumac
14. 6. - Steffi Graf, njemačka teniserka
15. 6. - Oliver Kahn, njemački nogometaš
15. 6. - Ice Cube, reper, producent, glumac
17. 6. - Paul Tergat, atletičar
18. 6. - Milka Forcan, poslovna žena
25. 6. - Tanja Banjanin, pevačica
27. 6. - Gala Videnović, glumica

Jul/Juli/Srpanj

6. 7. - Dino Mustafić, bosanskohercegovački režiser
14. 7. - Billy Herrington, američki porno glumac
22. 7. - Danira Nakić, košarkašica
24. 7. - Jennifer Lopez, pevačica, glumica
31. 7. - Vedran Mlikota, hrvatski glumac

Avgust/August/Kolovoz

12. 8. - Tanita Tikaram, kantautorka
18. 8. - Christian Slater, glumac
19. 8. - Matthew Perry, glumac († 2023)
20. 8. - Dragan Jaćimović, planinar, osvajač Mont Everesta
28. 8. - Jack Black, glumac, komičar
30. 8. - Vladimir Jugović, fudbaler
30. 8. - Nebojša Glogovac, glumac († 2018)
31. 8. - Andrew Cunanan, američki ubica

Septembar/Rujan

3. 9. - Senad Brkić, bosanskohercegovački nogometaš
14. 9. - Bong Joon-ho, filmski režiser
17. 9. - Keith Flint, frontmen Prodigyja († 2019)
19. 9. - Candy Dulfer, saksofonistkinja
20. 9. - Davor Dujmović, glumac († 1999)
24. 9. - Shamim Sarif, britanska spisateljica i rediteljka
25. 9. - Catherine Zeta-Jones, velška glumica

Oktobar/Listopad

1. 10. - Zach Galifianakis, glumac, komičar
2. 10. - Dejan Govedarica, srpski fudbaler
3. 10. - Gwen Stefani, pevačica
6. 10. - Mevludin Halilović, bosanskohercegovački političar
9. 10. - PJ Harvey, kantautorka
10. 10. - Brett Favre, igrač američkog fudbala
13. 10. - Nancy Kerrigan, klizačica
16. 10. - Robert Kolar, hrvatski operni pjevač
16. 10. -Nela Mihajlović, glumica
17. 10. - Wyclef Jean, reper
31. 10. - Željko Šašić, pevač

Novembar/Studeni

3. 11. - Robert Miles, muzičar, producent († 2017)
4. 11. - Matthew McConaughey, glumac
10. 11. - Faustino Asprilla, fudbaler
10. 11. - Jens Lehmann, golman
16. 11. - Ivana Banfić, pjevačica
18. 11. - Davor Janjić, glumac († 2022)
26. 11. - Krunoslav Jurčić, hrvatski nogometaš
28. 11. - Lexington Steele, glumac, producent
30. 11. - Kristijan Golubović, kriminalac

Decembar/Studeni

4. 12. - Jay Z, reper
11. 12. - Višvanatan Anand, šahista
12. 12. - Sophie Kinsella, književnica
13. 12. - Velibor Džomić, podgorički paroh
19. 12. - Richard Hammond, TV voditelj
24. 12. - Ed Miliband, britanski političar
28. 12. - Linus Torvalds, kreator Linux kernel-a
30. 12. - Jay Kay, frontman benda Jamiroquai

Kroz godinu

Snježana Babić-Višnjić, hrvatska književnica
Vera Dedović, srpska glumica
Snežana Dakić Mikić, TV voditeljka
Vule Žurić, književnik, scenarista

Remove ads

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1969.

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

5. 1. - Čedomir Simić, lekar, parazitolog (* 1896)
19. 1. - Jan Palach, čehoslovački student (* 1948)
29. 1. - Allen Dulles, bivši šef CIA (* 1893)
30. 1. - Dominique Pire, monah, nobelovac za mir (* 1910)
31. 1. - Meher Baba, duhovni učitelj (* 1894)
2. 2. - Boris Karloff, američki glumac britanskog porekla (* 1887)
3. 2. - Eduardo Mondlane, vođa mozambičkog pokreta FRELIMO (* 1920)
18. 2. - Dragiša Cvetković, predsednik vlade KJ (* 1893)
23. 2. - Saud bin Abdulaziz Al Saud, bivši kralj Saudi Arabije (* 1902)
26. 2. - Karl Jaspers, njemački filozof i psihijatar (* 1883.)
26. 2. - Levi Eshkol, premijer Izraela (* 1895)
4. 3. - Nicholas Schenck, pionir filmske industrije (* 1881)
11. 3. - John Wyndham, SF pisac (* 1903)
14. 3. - Artur Dubravčić, nogometaš, sportski novinar (* 1894)
24. 3. - Joseph Kasavubu, prvi predsednik DR Konga (* 1910-17)
28. 3. - Dwight D. Eisenhower, general armije SAD, bivši predsednik (* 1890.)

April/Travanj – Jun/Lipanj

7. 4. - Rista Marjanović, fotograf (* 1885)
14. 4. - Petar Kolendić, istoričar književnosti, akademik (* 1882)
17. 4. - Momir Korunović, arhitekta (* 1883)
20. 4. - Vjekoslav Luburić, ustaša (* 1914)
22. 4. - Milenko S. Filipović, etnolog, etnograf (* 1902)
25. 4. - Ante Ercegović, biolog, svećenik, oceanolog (* 1895)
26. 4. - Morihei Ueshiba, izumitelj aikida (* 1883)
27. 4. - René Barrientos, predsednik Bolivije (* 1919)
2. 5. - Franz von Papen, bivši kancelar Nemačke (* 1879)
3. 5. - Karl Freund, direktor fotografije (* 1890)
5. 5. - Slavko Ježić, hrvatski književnik, književni povjesničar i prevoditelj (* 1895.)
10. 5. - Toma Smiljanić-Bradina, etnograf, filolog (* 1888)
15. 5. - Živan Milovanović Ćata, društveno-politički radnik, narodni heroj (* 1919)
16. 5. - Robert Rayford, prva poznata osoba sa HIV/AIDS u Severnoj Americi (* 1953)
19. 5. - Eberhard von Mackensen, nemački general (* 1889)
2. 6. - Radivoj Korać - Žuća, košarkaš (* 1938)
8. 6. - Robert Taylor, glumac (* 1911)
12. 6. - Vojislav Kokan Rakonjac, filmski reditelj (* 1935)
16. 6. - Harold Alexander, britanski feldmaršal (* 1891)
22. 6. - Judy Garland, amer. filmska glumica (* 1922)
22. 6. - Mirko Jelusich, austrijski pisac (* 1886)
29. 6. - Moise Tshombe, kongoanski političar (* 1919)
30. 6. - Miodrag Grbić, arheolog (* 1901)

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

3. 7. - Brian Jones, član Rolling Stones-a (* 1942)
5. 7. - Walter Gropius, njemački arhitekt i teoretičar arhitekture (* 1883.)
5. 7. - Leo McCarey, filmski režiser, scenarista (* 1898)
7. 7. - Pero Kosorić, narodni heroj, general-pukovnik JNA (* 1918)
9. 7. - Emerik Feješ, slikar naivac (* 1904)
18. 7. - Božidar Maksimović, predratni političar (* 1886)
24. 7. - Witold Gombrowicz, književnik (* 1904)
25. 7. - Otto Dix, slikar (* 1891)
6. 8. - Theodor Adorno, sociolog, filozof (* 1903)
9. 8. - Sharon Tate, glumica, model (* 1943)
10. 8. - Tone Seliškar, književnik (* 1900)
17. 8. - Ludwig Mies van der Rohe, arhitekta (* 1886)
21. 8. - Borivoje Mirković, vazduhoplovni general KJ (* 1884)
27. 8. - Erika Mann, nemačka spisateljica i glumica
31. 8. - Rocky Marciano, bokser (* 1923)
2. 9. - Ho Chi Minh, predsednik Severnog Vijetnama (* 1890)
28. 9. - Kimon Georgijev, bugarski general, bivši premijer (* 1882)

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

1. 10. - Jozo Kljaković, hrvatski slikar (* 1889.)
4. 10. - Jorjo Tadić, istoričar, akademik SANU (* 1899)
7. 10. - Damaskin Grdanički, mitropolit zagrebački (* 1892)
12. 10. - Sonja Henie, klizačica (* 1912)
15. 10. - Abdirashid Ali Shermarke, predsednik Somalije (* 1919)
21. 10. - Jack Kerouac, književnik (* 1922)
21. 10. - Wacław Sierpiński, matematičar (* 1882)
12. 11. - Liu Shaoqi, bivši predsednik NR Kine (* 1898)
13. 11. - Iskander Mirza, prvi predsednik Pakistana (* 1899)
18. 11. - Joseph P. Kennedy, Sr., patrijarh porodice Kennedy (* 1888)
2. 12. - Kliment Vorošilov, maršal SSSR, partijski i državni funkcioner (* 1881)
4. 12. - Fred Hampton, pripadnik Crnih pantera (* 1948)
5. 12. - Claude Dornier, nemački konstruktor aviona (* 1884)
5. 12. - Alice od Battenberga, svekrva Elizabete II (* 1885)
13. 12. - Raymond A. Spruance, admiral SAD, diplomata (* 1886)
22. 12. - Josef von Sternberg, filmski režiser (* 1894)
31. 12. - Joseph Yablonski, američki sindikalista (* 1910)

Kroz godinu

Stjepan Musulin, lingvista (* 1885)
Nikola Tanurdžić, trgovac, zadužbinar (* 1887)
Julka Hlapec Đorđević, književnica, feministkinja (* 1882)

Remove ads

Nobelova nagrada za 1969. godinu

Fizika: Murray Gell-Mann (doprinos i otkrića u vezi klasifikacije elementarnih čestica i njihovih interakcija, → kvark)
Kemija: Derek H. R. Barton i Odd Hassel (doprinos razvoju koncepta konformacije i njegove primene u hemiji)
Fiziologija i medicina: Max Delbrück, Alfred Day Hershey i Salvador Edward Luria (otkrića u vezi mehanizma replikacije i genetske strukture virusa, npr. Luria–Delbrückov eksperiment)
Književnost: Samuel Beckett (pisanje koje - u novim oblicima romana i drama - stiče svoju uzvišenost u nemaštini modernog čoveka)
Mir: Međunarodna organizacija rada (ILO)
Ekonomija: Ragnar Frisch i Jan Tinbergen (razvoj i primena dinamičkih modela za analizu ekonomskih procesa)

Remove ads

Reference

Loading content...

Vanjske veze

Loading content...

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads