Observansya

Observansya (kwa Kilatini: observantia, kwa Kiingereza: observantism, observant movement au observant reform) ilikuwa tapo la urekebisho lililoenea katika mashirika mbalimbali ya kitawa ya Kanisa la Kilatini kuanzia katikati ya karne ya 14 hadi katikati ya karne ya 16 au Mtaguso wa Trento (1545–1563).

Livio Mehus, Mtakatifu Petro wa Alkantara akimkomunisha mtakatifu Teresa wa Avila; mchoro huu wa mwaka (1683) unaotunzwa Prato (Italia) unaonyesha wawili kati ya viongozi wakuu wa observansya, mmoja mwanamume Mfransisko, wa pili mwanamke Mkarmeli.

Watawa hao walikusudia kushika sawasawa kanuni zao (kwa Kilatini: observantia regulae) kama ilivyokuwa mwanzoni, dhidi ya ulegevu uliosambaa kwa kawaida baada ya kifo cha waanzilishi, na hasa kutokana na tauni iliyoua karibu nusu ya wakazi wote wa Ulaya (1346-1353) ikifuatwa na Farakano la Kanisa la Magharibi (1378-1417).

Juhudi zao zilijitokeza na kukubaliwa na watawa wengi, hazikutokana na maagizo ya Mapapa yaliyolenga kuweka mambo sawa, kama yale ya Papa Benedikto XII miaka 1335–1339.

Kati ya mashirika yaliyoguswa zaidi na tapo hilo kuna Waaugustino, Wabenedikto, Wakarmeli, Wadominiko na hasa Wafransisko.