พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ (ประสูติ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2527) เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี กับวีระยุทธ ดิษยะศริน เป็นพระราชนัดดาในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร กับสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง และเป็นพระภาคิไนยในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ
พระเจ้าวรวงศ์เธอ ชั้น 9 พระองค์เจ้าชั้นโท
ประสูติ	5 พฤษภาคม พ.ศ. 2527 (41 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	วีระยุทธ ดิษยะศริน
พระมารดา	สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี
ศาสนา	พุทธ

พระประวัติ

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ หรือพระนามลำลองว่า พระองค์ติ๊ด ประสูติเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2527 เป็นพระธิดาพระองค์เล็กในสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี กับนาวาอากาศเอกวีระยุทธ ดิษยะศริน มีพระเชษฐภคินีหนึ่งพระองค์คือพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์ พระองค์และพระเชษฐภคินีมีฐานันดรศักดิ์เป็น "พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้า" ตั้งแต่ประสูติ ตามพระบรมราชโองการของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร^[1] ซึ่งพระยศดังกล่าวเทียบเท่าตำแหน่ง "พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า"^[2]

วันที่ 12 มิถุนายน พ.ศ. 2527 ได้มีการพระราชพิธีสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ ณ พระที่นั่งมูลสถานบรมอาสน์ หมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ตามโบราณราชประเพณี^[3]

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณทรงเข้ารับการศึกษาระดับอนุบาลที่โรงเรียนจิตรลดา เมื่อปี พ.ศ. 2530^[4] หลังการหย่าร้างของพระบิดาและพระมารดา พระองค์และพระเชษฐภคินีได้ประทับอยู่กับพระบิดา ณ รัฐแมริแลนด์ สหรัฐอเมริกา โดยพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณทรงเข้าศึกษาที่สถาบันศิลปะวอชิงตัน (The Art Institute of Washington) จนสำเร็จการศึกษา^[5] ต่อมาทรงย้ายไปศึกษาต่อด้านแฟชันดีไซน์ในสถาบันศิลปะแคลิฟอร์เนีย (The Art Institute of California)^[6] ด้วยสนพระทัยด้านกราฟิกดีไซน์และแอนิเมชั่น และประทับอยู่ลำพังพระองค์ในอพาร์ตเมนต์ใกล้สถาบันดังกล่าว^[7]

ครั้นเวลาต่อมาพระองค์ทูลพระมารดาผ่านทางโทรศัพท์ว่าจะเสด็จกลับประเทศไทย โดยให้เหตุผลว่าทรงเหงาและรู้สึกไม่ดี^[5] ทรงโอนหน่วยกิตจากสถาบันเดิมเพื่อเข้าศึกษาในหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาออกแบบนิเทศศิลป์ วิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยมหิดล^[7] และทรงสำเร็จการศึกษาในปีการศึกษา 2553 ในการนี้สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินพระราชทานปริญญาบัตร เมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2554^[8]

พระกรณียกิจ

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณทรงปฏิบัติพระกรณียกิจขณะประทับอยู่ในสหรัฐอเมริกา โดยทรงเป็นประธานทรงบำเพ็ญพระกุศลเนื่องในพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ เมื่อวันเสาร์ที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2551 เวลา 10.00 น. ณ วัดไทยกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. สหรัฐอเมริกา^[9]

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ โปรดให้ผู้แทนพระองค์นำทุนทรัพย์ส่วนพระองค์จำนวน 100,000 บาท เพื่อร่วมสมทบกองทุนกำลังใจในพระดำริของ สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา เมื่อวันที่ 18 มกราคม พ.ศ. 2554^[10]

ทั้งนี้พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณมักประกอบพระกรณียกิจเกี่ยวกับศิลปะ, พระพุทธศาสนา และโครงการเกษตรตัวอย่างในพระดำริที่จังหวัดสุรินทร์ น้อมนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรมาปรับใช้ในโครงการเกษตรส่วนพระองค์^[11]

ความสนพระทัย

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ ทรงสนพระทัยด้านกราฟิกดีไซน์และแอนิเมชั่นเป็นทุนเดิม^[7] โปรดการออกแบบโบรชัวร์และโปสเตอร์^[5] ผลงานศิลปนิพนธ์หลังสำเร็จการศึกษานิเทศศิลป์คือ "โครงการปรับรูปแบบบรรจุภัณฑ์ทางการเกษตรโครงการสวนจิตรลดา" ที่ปรับเปลี่ยนและออกแบบบรรจุภัณฑ์ของสินค้าโครงการจิตรลดา ภายใต้แนวคิด "ชีวิตที่กลมกลืน (Living Harmony)" ผลงานของพระองค์ถูกจัดในนิทรรศการมีเดียอาตส์เอ็กซีบีเชิน (Media Arts Exhibition : MAX 2011) ร่วมกับผลงานของบัณฑิตท่านอื่นที่สำเร็จการศึกษาหลักสูตรจิตรกรรมและศิลปกรรมในปีนั้น^[7][12] ซึ่งผลงานของพระองค์ได้รับคำชื่นชมจากผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดอกเตอร์ สุรพงษ์ เลิศสิทธิชัย ว่าทำได้ดีและมีลักษณะเฉพาะ^[6]

พระองค์ใช้ความสามารถดังกล่าวมาช่วยเหลือการกุศล เช่น ในปี พ.ศ. 2555 ทรงออกแบบเสื้อฝีพระหัตถ์ "ทุ่งภูเขาทอง" เพื่อสมทบทุนบูรณะอุโบสถวัดภูเขาทอง^[13] และในปี พ.ศ. 2556 ทรงร่วมกับถวัลย์ ดัชนี ออกแบบลายสำหรับเสื้อและถุงผ้า "ช้างนพสุบรรณ" เพื่อนำทุนไปบูรณะวัดวัง อำเภอนครหลวง จังหวัดพระนครศรีอยุธยาที่เสียหายจากอุทกภัยปี พ.ศ. 2554^[14][15]

พระเกียรติยศ

ธรรมเนียมพระยศของ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ
ตราประจำพระองค์
ธงประจำพระองค์
การทูล	ฝ่าพระบาท
การแทนตน	เกล้ากระหม่อม/เกล้ากระหม่อมฉัน
การขานรับ	เกล้ากระหม่อม/เพคะ
ลำดับโปเจียม	12

พระอิสริยยศ

• 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2527 – 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 : พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ
• 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 – ปัจจุบัน : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ^[16]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2562 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายใน)^[16]
• พ.ศ. 2554 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)^[17]
• พ.ศ. 2551 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)^[18]
• พ.ศ. 2562 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 ชั้นที่ ๑ (ว.ป.ร.๑)^[16]

ปริญญากิตติมศักดิ์

ปี	ปริญญากิตติมศักดิ์	สถาบัน	อ้างอิง
2560	ปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาเทคโนโลยีการเกษตร	มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน	[19]
	ปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชายุทธศาสตร์การพัฒนาภูมิภาค	มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์	[20]
2561	ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาพืชศาสตร์	มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี	[21]

สิ่งอันเนื่องด้วยพระนาม

ศาสนสถาน

• หอสวดมนต์อทิตยาทรกิติคุณ – วัดทรงเสวย อำเภอวัดสิงห์ จังหวัดชัยนาท
• อาคารเฉลิมพระเกียรติพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ – วัดละหารไร่ จังหวัดระยอง
• อาคารอทิตยาเมตตาคุณาทร – ศูนย์พัฒนาอาชีพแม่บ้านและผู้สูงอายุ วัดแสงแก้วโพธิญาณ อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย^[22]

ศาสนวัตถุ

• พระเจ้าศรีรัตนาทรสัตตนาค พระเจ้าศรีทิตยาสัตตนาค และพระเจ้าศรีสรรเพชรรัตนาทร – วัดโนนสว่าง อำเภอหนองวัวซอ จังหวัดอุดรธานี^[23]
• พระพุทธอทิตยนาถศาสดามหาสำเร็จทันใจ – วัดแสงแก้วโพธิญาณ อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย

การเกษตร

• โครงการเกษตรอทิตยาทร – อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
• ศูนย์การเรียนรู้เกษตรอทิตยาทร – อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์^[24]
• โครงการซแรย์ อทิตยา – อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ (เป็นภาษาเขมรถิ่นไทยแปลว่า "นาของพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ")^[25][26]

อื่น ๆ

• สะพานศรีมหาอทิตยาทร – อำเภอศรีมหาโพธิ จังหวัดปราจีนบุรี^[27]
• ห้องประชุมอทิตยาทรกิติคุณ – อาคารสยามินทร์ โรงพยาบาลศิริราช กรุงเทพมหานคร
• อาคารอทิตยาทร – มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา จังหวัดนครปฐม^[28][29]

พงศาวลี

พงศาวลีของพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ

16. โต๊ะ ดิษยะศริน               8. ดัด ดิษยะศริน                       4. ประหยัด ดิษยะศริน                             18. ดนัย ณ นคร               9. เชย ดิษยะศริน                       2. วีระยุทธ ดิษยะศริน                                   20. เกี้ยนเฮง วิกิณิยะธนี[30]               10. วงศ์ วิกิณิยะธนี[30]                       21. ต่วน วิกิณิยะธนี[30]               5. วิจิตรา ดิษยะศริน                             22. ยุก เจริญสุข[30]               11. ทองอินทร์ วิกิณิยะธนี[30]                       23. บัวหอม เจริญสุข[30]               1. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ                                         24. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว               12. สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก                       25. สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า               6. พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร                             26. ชู ชูกระมล               13. สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี                       27. คำ ชูกระมล               3. สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี                                   28. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ               14. พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นจันทบุรีสุรนาถ                       29. หม่อมเจ้าอัปษรสมาน กิติยากร               7. สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง                             30. เจ้าพระยาวงษานุประพัทธ์ (หม่อมราชวงศ์สท้าน สนิทวงศ์)               15. หม่อมหลวงบัว กิติยากร                       31. ท้าววนิดาพิจาริณี (บาง สนิทวงศ์ ณ อยุธยา)