Rehiyon ng Pulo ng Negros

Ang Rehiyon ng Pulo ng Negros (Ingles: Negros Island Region) ay isang pampangasiwaang rehiyon sa Pilipinas na kinapapalooban ng mga lalawigan ng Negros Occidental, Negros Oriental, Siquijor, at ng lubos na urbanisadong lungsod ng Bacolod.

Rehiyon ng Pulo ng Negros Rehiyon sang Isla sang Negros (Hiligaynon) Rehiyon sa Isla sa Negros (Cebuano)
Rehiyon
Negros Island Region (NIR)
Paikot-kaliwa mula sa itaas: Bulkang Kanlaon, Simbahan ng St. Francis of Assisi (Siquijor), The Ruins, Talon ng Niludhan
Lokasyon sa loob ng Pilipinas
OpenStreetMap
Bansa	Pilipinas
Pangkat pulo	Kabisayaan
Pagkatatag	Mayo 29, 2015 (una) Hunyo 11, 2024 (ikalawa)
Mga Sentrong Pang-rehiyon	Bacolod at Dumaguete (pansamantala/kinikilala)
Pinakamalaking lungsod	Bacolod
Lawak
• Kabuuan	13,525.56 km2 (5,222.25 milya kuwadrado)
Pinakamataas na pook (Bulkang Kanlaon)	2,465 m (8,087 tal)
Populasyon  (2020 senso)
• Kabuuan	4,760,340
• Kapal	350/km2 (910/milya kuwadrado)
Sona ng oras	UTC+8 (PST)
Mga lalawigan	Talaan Negros Occidental Negros Oriental Siquijor
Malayang lungsod	1 Bacolod
Nakapaloob na lungsod	18 Bago Bais Bayawan Cadiz Canlaon Dumaguete Escalante Guihulngan Himamaylan Kabankalan La Carlota Sagay San Carlos Silay Sipalay Talisay Tanjay Victorias
Bayan	44
Barangay	1,353
Wika	Hiligaynon Cebuano Tagalog Ingles

Noong ika-29 ng Marso 2015, nagpalabas ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 183 si Pangulong Benigno Aquino III na pormal na nagtatatag sa rehiyon.^[1] Itinatag muli ang rehiyon noong Hunyo 12, 2024 sa pamamagitan ng pagsasabatas ng Republic Act No. 12000 na ipinirma ng kasalukuyang pangulo ng Pilipinas, Bongbong Marcos Jr.^[2]

Sangay Pampulitika

Lalawigan o HUC		Kabisera	Populasyon (2020)		Lawak[3]		Kapal ng Populasyon		Lungsod	Muni.	Bgy.
					km2	sq mi	/km2	/sq mi
Negros Occidental		Bacolod	63.1%	2,623,172	7,802.54	3,012.58	340	880	12	19	601
Negros Oriental		Dumaguete	34.5%	1,432,990	5,385.53	2,079.36	270	700	6	19	557
Siquijor		Siquijor	2.5%	103,395	337.49	130.31	310	800	0	6	134
Bacolod	†	—	14.4%	600,783	162.67	62.81	3,700	9,600	—	—	61
Total				4,760,340	14,140.74	5,459.77	340	880	19	44	1,353
†  Ang Bacolod ay isang lubos na urbanisadong lungsod, kaya ang bilang ng tao ay hindi isinasama sa Negros Occidental

Ang Negros Occidental ay nahahatì sa 19 bayan at 13 lungsod. Ito ay ang may pinakamaraming lungsod sa lahat ng mga lalawigan sa Pilipinas. Bagama't ang Bacolod ay ang ulunlungsod, ito ay pinamamahalaan na hiwalay sa lalawigan bílang lubos na urbanisadong lungsod.

Ang Negros Oriental ay nahahati sa 19 bayan at 6 na lungsod, na nahahatì rin sa 557 na barangay.

Samantalang ang Siquijor ay isang pulong lalawigan na nahahati sa 6 na bayan, na nahahati rin sa 134 na barangay.

Mga nakapaloob na lungsod

Negros Occidental

• Bago
• Cadiz
• Escalante
• Himamaylan
• Kabankalan
• La Carlota
• Sagay
• San Carlos
• Silay
• Sipalay
• Talisay
• Victorias

Negros Oriental

• Bais
• Bayawan
• Canlaon
• Dumaguete
• Guihulngan
• Tanjay

Wikang Sinasalita, 2000[4][5][6]
Wika			Nagsasalita '000
Hiligaynon			2,107
Cebuano			1,513

Kasaysayan

Mga unang kurukuro

Ang pagtutulak na magkaroon ng iisang islang rehiyon ay sinimulan sa usapan ng dáting Gobernador Bitay Lacson at ang yumaong dáting Gobernador Emilio Macias pagkatapos ang Himagsikan ng Lakas ng Bayan o Rebolusyong EDSA. Naganap ang usapan sa pagitan nang mga taóng 1986 at hulihan ng kanilang mga panunungkulan ng 1992. Ang sumunod sa kanilang sina dáting Gobernador Rafael Coscoluella at dáting Gobernador ngayo'y Kinatawang George Arnaiz ay nagtulak ng hakbang at tinukoy na ang Lungsod Kabankalan sa Negros Occidental at ang kalapit nitong bayan ng Mabinay sa Negros Orriental ang ang maging kambal-lunsuran ng rehiyon.

Pagkatatag

Noong ika-29 ng Marso 2015, ang Pangulong Benigno Aquino III ang naglagda ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 183, na pagsamahin ang dalawang lalawigan ng Negros sa iisang rehiyon. Hinihiwalay nito ang Negros Occidental sa Rehiyon VI at ang Negros Oriental sa Rehiyon VII. Kayâ naging 18 ang bílang ng mga rehiyon sa Pilipinas.

Pagpawalang-bisa

Ipinapawalang-bisa ng Pangulong Rodrigo Duterte ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 183 ni Benigno Aquino III, sa pamamagitan ng paglagda ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 38 sa kadahilanan ng dating kalihim ng Kagawaran ng Badyet at Pamahala na si Benjamin Diokno ng pagpanatili ng rehiyon na umaabot ng higit ₱19 bilyon. Ikinadismaya at ikinalulungkot ito ng mga opisyal ng Negros dahil sa pagpawalang-bisa ng rehiyon.

Muling pagkatatag

Noong Hunyo 11, 2024, ang Senate Bill No. 2507 ng senador na si JV Ejercito ay nilagdaan ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. bilang Republic Act No. 12000. Ang muling itinatag na rehiyon, sa pagkakataong ito, ay kasama ang kalapit na isla ng Siquijor, sa kahilingan ng mga awtoridad ng probinsiya; Ang Siquijor, na dating bahagi ng Rehiyon VII kasama ang Negros Oriental, ay bahagi ng Negros Oriental hanggang sa naging malayang lalawigan ito noong 1971. Labing-anim na tanggapan ng pamahalaang panrehiyon ang itatayo sa Dumaguete, habang labing-apat ang itatayo sa Bacolod. Nagsusumamo si Wilfredo Capundag Jr., ang alkalde ng San Juan, Siquijor, na palitan ang pangalan ng rehiyon sa Negros Island-Siquijor Administrative Region (NISAR) upang kilalanin ang pagsasama ng kanyang lalawigan.

Ekonomiya

Nakasalalay sa produksiyon ng asukal ang ekonomiya ng rehiyon.

Transportasyon

Paliparan ng Bacolod-Silay

Ang Paliparang Pandaigdig ng Bacolod–Silay at Paliparan ng Sibulan sa Dumaguete ang dalawang paliparan ng rehiyon. Konektado ang mga ito ng mga regular na komersiyal na lipad mula Maynila at Cebu, habang ang Bacolod–Silay ay may regular na koneksiyon sa Davao.