Клайпеда

Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.

Кла́йпеда (литв. Klaipėda , алман. Memel) — Литваның халык саны буенча өченче шәһәр, Клайпеда өязе һәм Клайпеда районының административ үзәге; Литваның иң эре порты.

Клайпеда
литв. Klaipėda
Байрак	Илтамга
Нигезләнү датасы	1252
Рәсми исем	Klaipėda, Memel, Клайпеда, Мемель, Memel, Memel, Klaipéda, Klaipėda һәм Мемель
Дәүләт	Литва[1][1]
Нәрсәнең башкаласы	Клайпеда өязе[d], Клайпедская область[d][2], Клайпедское городское самоуправление[d] һәм Клайпедский край[d]
Административ-территориаль берәмлек	Клайпедское городское самоуправление[d]
Сәгать поясы	UTC+02:00 һәм UTC+03:00
Башкарма хакимият башлыгы	Арвидас Вайткус[d]
Әгъзалык	Тарихи шәһәрләр лигасы[d][3] һәм Union of the Baltic Cities[d][4]
Халык саны	158 420 (1 гыйнвар 2023)[5]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	21 ± 1 метр
Кардәш шәһәр	Гдынә[6][7][8][…]
Моның хуҗасы	Central stadium of Klaipėda[d]
Мәйдан	98 км²
Почта индексы	LT-91001
Рәсми веб-сайт	klaipeda.lt​(литв.)
Беренче язма телгә алу	1252
Җирле телефон коды	846
Шәрәфле ватандашлар төркеме	Q8942901?
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
Клайпеда Викиҗыентыкта

География

Клайпеда Литваның көнбатышында, Балтыйк диңгезе ярында урнашкан.

Климат

• Уртача еллык температура — +7,8 °C
• Уртача еллык җил тизлеге — 4,5 м/с
• Уртача еллык һава дымлылыгы — 81%

Клайпеда климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	9,5	15,4	18,6	26,6	30,4	32,7	33,5	32,7	30,4	22,1	15,4	11,5	33,5
Уртача максимум, °C	0,9	0,9	4,1	10,1	15,7	18,3	21,3	21,4	17,0	11,7	5,9	2,4	10,8
Уртача температура, °C	−1,2	−1,3	1,3	6,1	11,3	14,5	17,8	17,7	13,6	9,0	3,9	0,4	7,8
Уртача минимум, °C	−3,4	−3,6	−1,1	2,8	7,4	11,2	14,3	14,4	10,3	6,3	1,6	−1,6	4,9
Абсолют минимум, °C	−32	−33,4	−22,8	−12,8	−5,2	−2,8	5,2	2,9	−3,3	−7,5	−14,6	−24,1	−33,4
Явым-төшем нормасы, мм	64	41	45	35	38	66	69	86	79	98	98	74	792
Чыганак: Погода и климат

Тарих

Клайпеда, XX гасыр башы

Клайпеда 1252 елда Ливония ордены рыцарьлары тарафыннан Мемель исеме астында нигезлнгән. 1384 елда Тевтон ордены составына күчкән.

1525—1618 елларда — Пруссия һерцоглыгы, 1618—1629 елларда Бранденбург-Пруссия, 1629—35 елларда — Швеция, 1701 елдан — Пруссия корольлеге составында булган.

1871 елдан барлыкка килгән Алман империясенең иң төньяк шәһәре булып тораган.

Версаль килешүе буенча, 1919 елда Клайпеда Антанта протектораты астында кала. 1923 елда Литва тарафыннан басып алына. 1939 елда Өченче рейх Литвага Клайпеданы кайтару таләбе белән ультиматум куйган; Литва шул ультиматумны кабул итәргә мәҗбүр булган.

1945 елның 28 гыйнварында Кызыл Армия тарафыннан алына; шәһәр ССРБның Литва ССРы составына кертелә.

Халык

1959[9]	1970[10]	1979[11]	1989[12]	2001[13]	2011[14]
89 923	140 012	175 834	204 248	192 954	162 360

Милли состав (2011): литвалылар — 73,9%, руслар — 19,6%, украиннар — 1,9%, белоруслар — 1,7%.

Кардәш шәһәрләр

• Гдыня, Польша
• Дебрецен, Маҗарстан
• Калининград, Россия
• Карлскруна, Швеция
• Көге, Дания
• Котка, Финляндия
• Кудзи, Япония
• Лейпциг, Алмания
• Лиепая, Латвия
• Лүбек, Алмания
• Маннһейм, Алмания
• Калып:Байрак/Беларус Могилёв, Беларус
• Норт-Тайнсайд, Англия
• Әдис, Украина
• Рүген, Алмания
• Чиңдау, Кытай
• Череповец, Россия
• Щецин, Польша
• Кливленд, США

Галерея

• 
• 
  Каунас мәчете
• 
•