Сейшел утраулары

Сейше́л утраулары (фр. République des Seychelles, ингл. Republic of Seychelles, сейш. Repiblik Sesel) — Һинд океанының көнбатыш өлешендә, экватордан бераз көньякка таба урнашкан утрау-дәүләт. Җөмһүрият эченә 100 утрау керә, аларның нибары 33дә генә кеше яши.

Сейшел утраулары
фр. République des Seychelles
Байрак[d]	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	29 июнь 1976[1]
Рәсми исем	Repubblica delle Seychelles, Seychelles, Seychelles һәм la République des Seychelles[2]
Гомер озынлыгы	74,30976 ел[3]
... хөрмәтенә аталган	Жан Моро де Сешель[d]
Демоним	Seychelle-szigeteki, Seychellois, Seychelloise, Seycheliano, سيشيلي, سيشيلية, سيشيليون, סיישלי, סיישלית, seychellezi, seychellez, seychelleză, সেইশেলি, Seychellois[2], Seychelloise[2], seychellese, seychellesi, sexeles, seixelés, seixelesa, Sejŝelano, seychełezo, seychełezi, seychełeza, seychełeze, سيشيلي, سيشيلية, سيشيليين, سيشيليات һәм Séiséalach[4]
Рәсми тел	француз теле, инглиз теле һәм сейшел креол теле[d]
Гимн	Сейшел утраулары гимны[d]
Мәдәният	Сейшел утраулары мәдәнияте[d]
Шигарь тексты	Finis Coronat Opus, The End Crowns the Work, Another world һәм Mae Diwedd y Gwaith yn ei Goroni
Дөнья кисәге	Африка[5]
Дәүләт	Сейшел утраулары
Башкала	Виктория[d]
Сәгать поясы	UTC+04:00 һәм Indian/Mahe[d][6]
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан	Көнчыгыш Африка утраулары[d]
Иң көнчыгыш ноктасы	7°07′28″ к. к. 56°16′59″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы	3°43′ к. к. 55°12′ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы	9°44′03″ к. к. 46°30′34″ кч. о.
Геомәгълүматлар	Data:Seychelles.map
Иң югары ноктасы	Morne Seychellois[d]
Иң түбән ноктасы	Һинд океаны
Дәүләт башлыгы вазыйфасы	Сейшел утраулары президенты[d]
Ил башлыгы	Вавел Рамкалаван[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	Сейшел утраулары президенты[d]
Башкарма хакимият башлыгы	Вавел Рамкалаван[d]
Канунбирү органы	Сейшел утраулары милли ассамблеясе[d]
Үзәк банкы	Сейшел утраулары үзәк банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр	Кения, Кытай Җөмһүрияте, Америка Кушма Штатлары, Россия, Кытай, Һиндстан һәм Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[7]
Әгъзалык	Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Милләтләр Дуслыгы[8], АБ, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d][9], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Кече утрау-дәүләтләре бердәмлеге[d], Интерпол[10][11][12], ХКТО[d][13][14], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[15], Җирнең биофизик торышын күзәтү төркеме[d], Африка көньягын үстерү җәмгыяте[d], франкофоннар[d], Һинд океаны комиссиясе[d], Бөтендөнья почта берлеге[16][17], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][18], Франкофония[d], Бөтендөнья метеорология оешмасы[19], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[20], Бөтендөнья таможня оешмасы[d][21], Атом-төш коралларының таратылмау турында килешү[d][22] һәм African Continental Free Trade Area[d][23]
Балигълык яше	18 яшь
Халык саны	119 773 (2023)[24]
Ир-ат халкы	51 368[25], 51 864[25], 52 299[25] һәм 63 113[25]
Хатын-кыз халкы	46 256[25], 46 598[25], 46 958[25] һәм 56 766[25]
Административ бүленеше	Бель-Эйр[d], Ла-Ривьер-Англез[d], Ле-Мамелль[d], Монт-Бакстон[d], Мон-Флёри[d], Плезанс[d], Рош-Кайман[d], Сент-Луис[d], Анс-о-Пен[d], Анс-Буало[d], Анс-Этуаль[d], О-Кап[d], Анс-Рояль[d], Бэ-Лазар[d], Бо-Валлон[d], Бель-Омбр[d], Каскад[d], Гласис[d], Гранд-Анс (Маэ)[d], Пуант-ля-Рю[d], Пор Гло[d], Такамака[d], Бе-Сент-Анн[d], Гранд-Анс (Праслин)[d], Ла-Диг һәм Эчке утраулар[d], Ile Perseverance I[d] һәм Ile Perseverance II[d]
Акча берәмлеге	сейшел рупиясе[d]
Номиналь тулаем эчке продукт	1 286 687 873 $[26] һәм 1 588 406 479 $[26]
Кеше потенциалы үсеше индексы	0,785[27]
Inequality-adjusted Human Development Index	0,661[28]
Нәрсә белән чиктәш	Франция, Комор утраулары, Танзания, Мадагаскар һәм Маврикий
Нигезсалгыч текст	Сейшел утраулары конституциясе[d]
Мәктәптә укымаган балалар саны	1312[29]
Автомобил хәрәкәте ягы	сул[d][30]
Челтәр көчәнеше	240 вольт[31]
Электр аергычы төре	BS 1363[d][31]
Кулланылган тел	инглиз теле[32], инглиз теле[32], француз теле һәм сейшел креол теле[d]
Мәйдан	459 км²
Рәсми веб-сайт	egov.sc​(ингл.)
Һәштәге	Seychelles
Югары дәрәҗәле Интернет домены	.sc
Тематик география	Сейшел утраулары географиясе[d]
Феноменның икътисады	Сейшел утраулары икътисады[d]
Феноменның демографиясе	Сейшел утраулары халкы[d]
Джини коэффициенты	32,1[33]
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме	15 процент
Тулаем туулар коэффициенты	2,3[34]
Шәһәр халкы	55 762[25], 56 661[25], 57 542[25] һәм 70 004[25]
Авыл халкы	41 863[25], 41 801[25], 41 716[25] һәм 49 874[25]
Туым күрсәткече	16,4[25], 15,8[25], 16,8[25] һәм 13,1[25]
Үлем күрсәткече	8,1[25], 6,8[25], 9,3[25] һәм 7,8[25]
Илнең мобиль коды	633
Илнең телефон коды	+248
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны	112[d][35], 133[d][35], 151[d][35] һәм 9-9-9[d][35]
Номер тамгасы коды	SY
Диңгездәге идентификацияләү номеры	664
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	Төркем:Сейшелларда төшерелгән фильмнар[d]
Сейшел утраулары Викиҗыентыкта

Дәүләтнең мәйданы — 455 км². Иң зур утрау — Маэ (142 км²). Шул утрауда дәүләтнең башкаласы һәм халыкара һава аланы урнаша. Башка зур утраулар — Силуэт, Праслен, Ла-Диг. Шулай ук дәүләт эченә күп кечкенә коралл утраулары керә.

Халык саны — 88 мең кеше (2010). Этник яктан биредә франк-африкан мулатлары, шулай ук аурупалылар, негрлар, һиндлар, кытайлар, гарәпләр яши. Католиклар халыкның 82,3 %-ын тәшкил итә. Мөселманнар саны — 1,1 %.

Тарих

Беренче тапкыр Сейшел утрауларына кергән Амирант утрауларын Васко да Гама 1502 елда билгели. Якынча шул ук вакытта португал харита белгечләре Маэ утравын теркиләр. Утрауга IX-X гасырларда гарәп диңгезчеләренең килүләре дә билгеле.

Аурупалылардан утрауга беренче булып инглизләр килеп төшә. 1609 елда бирегә махсус экспедиция оештырыла. Утраудагы даими торак пунктларын исә французлар нигезли: 1756 елдан биредә плантацияләр ясый башлыйлар. Шушы вакытта утрауларга Франция финанс министры исеме бирелә — Моро де Сейшел.

Французлар утрауларга Мадагаскар һәм Көнчыгыш Африкадан колларны алып килә башлыйлар. 1794 елда архипелагны Британия яулый. 1814 елгы Париж килешүе нигезендә Сейшел утраулары рәсми төстә Бөекбритания җире дип таныла.

1976 елда Бөекбритания утрауларга рәсми бәйсезлек бирә.

Дин

Христианнар – ил халкының (98,5 мең, 2020 елга) 89,2 % ын тәшкил итә, ш.и. католиклар – 76,2 %, англикан чиркәве тарафдарлары – 6,1 %, җиденче көн адвентистлары – 1,1 %, башка христианнар – 3,4 %. Һинд дине тарафдарлары – 2,4 %, башка христиан булмаган диннәргә табынучылар – 1,5 %, атеистлар – 2,1 % ^[36].

Хәзерге вакытта утрауларда мөселман халкының өлеше ― 1,6 %. 2010 елгы халык санын алу мәгълүматлары буенча, утрауларда 1459 мөселман исәпләнә ^[37].

• Сейшел утрауларында ислам
• Сейшелларда Һинд дине

Фотосурәтләр

• 
  Шәех Мөхәммәд бин Хәлифә мәчете
• 
  Ил башкаласы Викториядә Һинд дине гыйбадәтханәсе
• 
  Виктория шәһәре
• 
  Виктория порты
• 
  Маэ утравы
• 
  Маэ утравы
• 
  Маэ утравы
• 
  Утраулардагы ташбакалар