Ангола

Анго́ла Җөмһүрияте́ (порт. República de Angola), Анго́ла – көньяк-көнбатыш Африкада урнашкан дәүләт. Намибия белән көньякта, Демократик Конго Җөмһүрияте белән төньяк-көнчыгышта һәм төньякта, Замбия белән көнчыгышта, шулай ук Конго Җөмһүрияте белән (Кабинда анклавы) чиктәш. Көнбатышта Атлантик океаны белән юыла. Анголаның AngoSat-1 дип аталган беренче ясалма иярчене 2017 елның 26 декабрендә җибәрелгән булган һәм илнең бөтен территориясендә һәм аның чикләреннән тыш телекоммуникацияләр тәэмин итәргә мөмкинчелек бирәчәк.
Элекеге Португалия колониясе. Күп файдалы казылмалар бар.

Ангола
порт. República de Angola порт. Angola
Байрак[d]	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	25 август 1992
Рәсми исем	República de Angola[1], République d’Angola[2], Republic of Angola[1][3], People's Republic of Angola[1], República Popular de Angola, République populaire d'Angola һәм Angolská republika[4]
Катнашучы	Киву низагы[d]
Гомер озынлыгы	61,547 ел[5]
Демоним	Angolan, angolai, angolaner, Angolan, Angolanka, Angolano, Langolänan, أنغولي, أنغولية, أنغوليون, ангольцы[6], анголка, анголец[6], אנגולי, אנגולית, angolezi, angolez, angoleză, অ্যাঙ্গোলীয়, angolanu, angolana, angolano, angolana, angolani, angolane, angolan, Angolano, Angolais[2], Angolaise[2], angolès, angolesa, angołana, angołane, angołani, angołan, أنڭولي, أنڭولية, أنڭوليين, أنڭوليات һәм Angólach[7]
Рәсми тел	португал теле
Гимн	Ангола гимны[d]
Мәдәният	Ангола мәдәнияте[d]
Шигарь тасвирламасы	Virtus Unita Fortior[d]
Шигарь тексты	Virtus Unita Fortior
Дөнья кисәге	Африка[8]
Дәүләт	Ангола
Башкала	Луанда[d][9]
Сәгать поясы	UTC+01:00 һәм Africa/Luanda[d][10]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Атлантик океан
Иң көнчыгыш ноктасы	13°00′03″ ю. ш. 24°03′29″ в. д.HGЯO
Иң төньяк ноктасы	4°22′ ю. ш. 12°45′ в. д.HGЯO
Иң көньяк ноктасы	18°02′19″ ю. ш. 20°49′32″ в. д.HGЯO
Иң көнбатыш ноктасы	16°35′00″ ю. ш. 11°42′00″ в. д.HGЯO
Геомәгълүматлар	Data:Angola.map
Иң югары ноктасы	Моко[d]
Иң түбән ноктасы	Атлантик океан
Идарә итү формасы	җөмһүрият һәм президент республикасы
Дәүләт башлыгы вазыйфасы	Ангола президенты[d]
Ил башлыгы	Жоау Лоуренсу[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	Ангола президенты[d]
Башкарма хакимият башлыгы	Жоау Лоуренсу[d]
Канунбирү органы	Ангола парламенты[d]
Үзәк банкы	Ангола милли банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр	Бразилия, Германия, Кабо-Верде, Австралия, Украина, Исраил, Намибия, Нигерия, Франция, СССР, Куба, Көньяк Африка Җөмһүрияте, Аргентина, Португалия, Кытай Җөмһүрияте, Вьетнам, Зимбабве, Мексика, Америка Кушма Штатлары, Сербия, Россия, Һиндстан, Кытай, Гөрҗистан, Кения, Замбия, Маҗарстан һәм Корея Халык Демократик Республикасы[11]
Әгъзалык	Берләшкән Милләтләр Оешмасы[12], АБ, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Африка үсеш банкы[d][13], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Португал телле илләр берләшмәсе, Интерпол[14][15], ХКТО[d][16][17], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[18], Африка көньягын үстерү җәмгыяте[d], Гвинея култыгы комиссиясе[d], Бөтендөнья почта берлеге[19][20], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][21], ОПЕК, Бөтендөнья метеорология оешмасы[22], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[23], Үзәк Африка илләре икътисади берлеге[d], Халыкара яңартыла торган энергия чыганаклары агентлыгы[d][24], Бөтендөнья таможня оешмасы[d][25], Атом-төш коралларының таратылмау турында килешү[d][26] һәм African Continental Free Trade Area[d][27]
Балигълык яше	18 яшь
Никахка керү яше	18 яшь
Халык саны	36 749 906 (2023)[28]
Ир-ат халкы	15 983 035[29], 16 517 497[29], 17 051 491[29] һәм 17 590 767[29]
Хатын-кыз халкы	16 370 553[29], 16 910 989[29], 17 452 283[29] һәм 17 998 220[29]
Административ бүленеше	Бенго[d][30], Бенгела[d][30], Бие[d][30], Кабинда[d][30], Квандо-Кубанго[d][30], Төньяк Кванза[d][30], Көньяк Кванза[d][30], Кунене[d][30], Уамбо[d][30], Уила[d][30], Луанда[d][30], Төньяк Лунда[d][30], Көньяк Лунда[d][30], Маланже[d][30], Намибе[d][30], Мошико[d][30], Уиже[d][30] һәм Заире[d][30]
Акча берәмлеге	Ангола кванзасы[d]
Номиналь тулаем эчке продукт	5 930 503 400[31], 5 550 483 035[31], 5 784 341 596[31], 6 131 475 065[31], 7 554 065 410[31], 7 072 536 108[31], 8 084 412 414[31], 8 769 836 768[31], 10 201 780 976[31], 11 229 515 599[31], 10 603 784 541[31], 8 307 810 973[31], 5 768 720 421[31], 4 438 321 017[31], 5 538 749 259[31], 7 526 446 605[31], 7 648 377 412[31], 6 506 229 607[31], 6 152 923 310[31], 9 129 594 970[31], 8 936 079 117[31], 15 285 592 370[31], 17 812 704 586[31], 23 552 057 679[31], 36 970 900 883[31], 52 381 025 141[31], 65 266 415 494[31], 88 538 665 084[31], 70 307 196 181[31], 83 799 474 069[31], 111 789 747 670[31], 128 052 915 766[31], 132 339 109 040[31], 135 966 802 586[31], 90 496 420 506[31], 52 761 617 225[31], 73 690 154 990[31], 79 450 688 259[31], 70 897 962 732[31], 48 501 561 203[31], 66 505 129 987[31], 104 399 746 853[31] һәм 84 824 654 481[31]
Кеше потенциалы үсеше индексы	0,586[32]
Inequality-adjusted Human Development Index	0,407[33]
Үз-үзенә кул салулар күрсәткече	4,7[34]
Эшсезлек дәрәҗәсе	7 ± 1 процент[35]
Нәрсә белән чиктәш	Намибия[36], Конго Демократик Республикасы[36], Замбия[36], Конго Республикасы[36] һәм Габон
BTI Governance Index	3,56[37], 3,11[37], 4,03[37], 4,18[37], 3,96[37], 3,61[37], 3,6[37], 4,23[37] һәм 4,46[38]
BTI Status Index	3,41[37], 3,82[37], 4,56[37], 4,92[37], 4,44[37], 4,16[37], 3,94[37] һәм 4,21[38]
Мәктәптә укымаган балалар саны	2 088 363[39]
Автомобил хәрәкәте ягы	уң[d][40]
Челтәр көчәнеше	220 вольт
Электр аергычы төре	Europlug[d][41]
Алыштырган	Ангола халык республикасы[d]
Кулланылган тел	Yauma[d], кваньяма теле[d], Zemba[d], Квади[d], чокве теле[d], Mbangala[d], тһимбукушу теле, Bolo[d], Ndombe[d], Nsongo[d], гсирику теле, Luimbi[d], Nyengo[d], Nyaneka[d], Mashi[d], Holu[d], Nkhumbi[d], Lucazi[d], Sama[d], Kuvale[d], Nyemba[d], португал теле, Yaka[d], төньяк мбунду теле[d], РуКвангали теле, көньяк мбунду теле[d], Khwe[d], лувалейский язык[d], лунда теле[d], луба теле[d], Mbunda[d], Mbwela[d], Kiyombe[d], Nkangala[d] һәм Ngandyera[d]
Кайда өйрәнелә	Angolan studies[d]
Мәйдан	1 246 700 км²
Рәсми веб-сайт	governo.gov.ao
Һәштәге	Angola
Югары дәрәҗәле Интернет домены	.ao
Тематик география	Ангола географиясе[d]
Самый густонаселенная городская территория	Луанда[d][9]
Феноменның икътисады	Ангола икътисады[d]
Феноменның демографиясе	Ангола халкы[d]
Джини коэффициенты	51,3
Тулаем туулар коэффициенты	6,08[42]
Шәһәр халкы	21 410 634[29], 22 338 586[29], 23 276 246[29] һәм 24 229 338[29]
Авыл халкы	10 942 954[29], 11 089 900[29], 11 227 528[29] һәм 11 359 649[29]
Максималь температура	43,5 °C
Уку-язу нисбәте	66 процент[43]
Демократия индексы	3,66[44]
Туым күрсәткече	39,725[29], 39,271[29], 38,809[29] һәм 38,2[29]
Үлем күрсәткече	7,811[29], 7,821[29], 8,009[29] һәм 7,863[29]
Илнең мобиль коды	631
Илнең телефон коды	+244
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны	113[d][45], 115[d][45] һәм 116[d][45]
Номер тамгасы коды	ANG
Диңгездәге идентификацияләү номеры	603
Монда җирләнгәннәр төркеме	Төркем:Анголада җирләнгәннәр[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	Төркем:Анголада төшерелгән фильмнар[d]
Ангола Викиҗыентыкта

Тарих