Златоуст операцияһы

Златоуст операцияһы —1919 йылдың июнь — июлендә үткән Урыҫ армияһының Көнсығыш фронты көстәренә ҡаршы РККА-ның Көнсығыш фронты 5-се армияһының һөжүм операцияһы. Көнсығыш фронты контрһөжүменең ҡушма өлөшө.

Златоуст операцияһы
Төп конфликт: Рәсәйҙәге Граждандар һуғышы
Дата	24 июнь – 13 июль 1919 йыл
Урыны	Урал
Нәтижә	Төп маҡсат (Көнбайыш армияһын ҡамау һәм ҡыйратыу) РККА көстәре менән бойомға ашырылмай[1]
Ҡаршы тороусылар
Ҡалып:23px РККА Урыҫ армияһы
Командирҙар
Ҡалып:23px М. Н. Тухачевский К. В. Сахаров
Ҡаршы тороусы көстәр
29 мең штык һәм ҡылыс 90 орудие 500 пулемёт 3 бронепоезд[2] 14 мең штык һәм ҡылыс 93 орудие 370 пулемёт 3 бронепоезд[1]
Юғалтыуҙар
билдәһеҙ 3 меңдән ашыу әсир
Шаблон: просмотр обсуждение править

Көнсығыш фронт Рәсәйҙә Граждандар һуғышы

Иркутск (1917) • Иностранная интервенция • Чехословацкий корпус (Барнаул • Нижнеудинск • Прибайкалье) •Иркутск (1918) • Казань (1) • Казань (2) • Сембер • Сызрань и Самара • Ижевск и Воткинск • Пермь (1) • Урыҫ армияһының яҙғы һөжүме • (Ырымбур • Уральск) • Чапанная война • Көнсығыш фронтының контрһөжүме (Боғорослан • Бәләбәй • Сарапул-Воткинск • Өфө) • Пермь (2) • Златоуст • Екатеринбург • Силәбе • Лбищенск • Тобол • Петропавловск • Уральск и Гурьев • Бөйөк Себер Боҙ походы (Омск • Новониколаевск • Красноярск) • Иркутск (1919) • Партизанское движение (Алтай • Омское восстание • Минусинск • Центр.Сибирь • Забайкалье) • Голодный поход • Ҡарағош яуы • Восстание Сапожкова • Западно-Сибирское восстание

Планлаштырыу һәм операция барышы

Ҡыҙыл Армияһының һөжүме 24 июндә уңышлы тамамланған Өфө операцияһынан һуң башлана. 24 — 25 июндә ҡыҙылдарҙың 26-сы һәм 27-се уҡсылар дивизиялары Өфө (Ҡариҙел) йылғаһы аша сығалар. 27-се дивизия һуғыша-һуғыша Бөрө тракты буйлап хәрәкәт итә башлай. 26-се дивизия алышһыҙ Йүрүҙән йылғаһы үҙәндәре буйлап алға бара һәм 2 июлдә Нәсибаш ауылы янындағы аҡтарҙың позицияларына барып сыға, бында ҡаты һуғыш йәйелә. Аҡтар тулыһынса тиерлек 26-сы дивизияны ҡамап алалар, әммә 5 июлдә төньяҡтан Нәсибашҡа ҡыҙылдарҙың 27-се дивизияһы килеп етә һәм өс көнлөк алыштарҙан һуң аҡтарҙың ғәскәрҙәре Ҡуҫа, Бирҙәүеш һәм Һатҡы рубежына алып ташлана. Ошо уҡ ваҡытта рубежға көньяҡтан быға тиклем Белорет һәм Тирлән заводтарын баҫып алған 24-се дивизия һәм шулай уҡ (төньяҡтан) 35-се уҡсылар дивизияһы килеп етә. Уларҙың берлектәге ударҙары менән 10-12 июлдә аҡтарҙың оборонаһын өҙәлә һәм 13 июлдә Златоуст яулап алына.

Эшсе-крәҫтиәндәр Ҡыҙыл армияһы уңышлы үткәрелгән операция ярҙамында Көньяҡ Уралдағы иң мөһим булған тау сәнәғәте үҙәктәрен баҫып ала һәм артабан көнсығышҡа табан (Силәбе операцияһы) һөжүмен башлай.