Актавіё Пас

Актавіё Пас (па-гішпанску: Octavio Paz) (31 сакавіка 1914 — 19 красавіка 1998) — мэксыканскі пісьменьнік, паэт і дыплямат, дасьледнік цывілізацыяў Захаду й Усходу.

Актавіё Пас
па-гішпанску: Octavio Paz
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	31 сакавіка 1914 Мэхіка, Мэксыка
Памёр	19 красавіка 1998 Мэхіка, Мэксыка
Сужэнец	Элена Гара[d] і Marie José Tramini[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	пісьменьнік, паэт, эсэіст, дыплямат
Гады творчасьці	1931-1965
Кірунак	сюррэалізм, экзыстэнцыялізм
Жанр	верш, эсэ
Мова	гішпанская мова[1][2]
Прэміі	Ерусалімская прэмія (1977), Нобэлеўская прэмія па літаратуры (1990)
Узнагароды	Нобэлеўская прэмія ў галіне літаратуры (1990) стыпэндыя Гугенгайма[d] (1943) Xavier Villaurrutia Award[d] (1964, 1956) Нацыянальная прэмія ў галіне мастацтваў і навукі[d] (1945, 1977) Нойштацкая літаратурная прэмія[d] (1982) прэмія міру нямецкіх кнігагандляроў[d] (1984) прэмія Марыяна дэ Кавіі[d] Ерусалімская прэмія (1977) Menéndez Pelayo International Prize[d] (1987) Alfonso Reyes International Prize[d] (1985)
Актавіё Пас у Вікісховішчы
Старонка ў сеціве (анг.)

Біяграфія

Актавіё Пас, гадаваўся на ўскраіне Мэхіка, у сям’і прагрэсіўнага палітычнага журналіста Актавіё Пас-старэйшага, адваката й прыхільнік грамадзкіх рэформаў, матуля — Жазэфіна Лазана Пас, сям’я якой адбывалася з гішпанскай правінцыі Андалюзія. Актавіё сам пісаў, што ў хаце меўся велічэзны пакой, бітком набіты кнігамі. Гэта не магло не паўплываць на далейшы шлях юнака. Таксама, у дзяцінстве, на Паса глыбока паўплываў дзед з боку бацькі, дзяржаўны дзеяч і пісьменьнік, які адным зь першых пачаў са спагадай маляваць у сваіх творах індзейскае насельніцтва Мэхіка.

Пазьней Пас зьвяртаўся да ўспамінаў пра родны сэрцу закуток:

	Сад хутка зрабіўся цэнтрам майго сьвету, бібліятэка ж – зачараванай пячорай... Прагна прагортваючы кнігі з малюнкамі, асабліва гістарычныя раманы, я здабываў карціны пустэльняў і джунгляў, палацаў і халуп, выявы ваяроў і прынцэс, жабракоў і каралёў. Мы трывалі караблекрушэньне разам з Сындбадам і Рабінзонам, ваявалі разам з Д’Артаньянам, адбівалі Валенсію з Сідам... Сьвет не меў меж, але ўвесь быў у межах дасяжнасьці, а час рабіўся расьцяжнаю субстанцыяй, зь якой ткалася непадзельная сучаснасьць.
—Актавіё Пас

Актавіё Пас яшчэ ў дзяцінстве знаёміцца з найлепшымі творамі гішпанскай літаратуры свайго часу, а таксама з такімі аўтарамі, як Ніцшэ, Маркс, Юго й Русо. Асабліва ўразіла яго «Бясплодная зямля» Т.С. Эліата. У 1931 годзе сямнаццацігадовы Пас заснаваў свой першы літаратурны часопіс, «Поручні» (Barandal), а ў дзевятнаццаць гадоў ён выпусьціў сваю першую складанку вершаў пад назвай «Дзікі месяц» (Luna silvestre). Пас наведваў лекцыі ў Нацыянальным унівэрсытэце Мэхіка, але ня скончыў курсу. Замест гэтага ён зьехаў на Юкатан, адкрыў там сярэднюю школу й пагрузіўся ў вывучэньне гісторыі Мэксыкі.

Творчасьць

Творы

Асобныя вершы Паса пераклалі на беларускую мову Лявон Баршчэўскі^[3], Макс Шчур^[4], Юлія Цімафеева^[5].