Арэта Франклін

Арэта Люіза Франклін (па-ангельску: Aretha Louise Franklin; 25 сакавіка 1942, Мэмфіс, Тэнэсі — 16 жніўня 2018, Дэтройт, Мічыган) — амэрыканская сьпявачка ў стылях рытм-энд-блюз, соўл і госьпел. Найвялікшага посьпеху дасягнула ў 2-й палове 1960-х і пачатку 1970-х гг. Дзякуючы выключна гнуткаму і моцнаму вакалу яе часта завуць каралевай соўлу (па-ангельску: The Queen Of Soul) ці Лэдзі Соўл (па-ангельску: Lady Soul). У студзені 1987 году яна стала першай жанчынай, чыё імя было занесена ў Залю славы рок-н-ролу. У лістападзе 2008 году часопіс Rolling Stone абвясьціў яе найвялікшай вакалісткай эпохі рок-н-ролу.

Арэта Франклін
па-ангельску: Aretha Louise Franklin
Дата нараджэньня	25 сакавіка 1942(1942-03-25)[1][2][3][…]
Месца нараджэньня	Мэмфіс, Тэнэсі, ЗША[4]
Дата сьмерці	16 жніўня 2018(2018-08-16)[5][3][6][…] (76 гадоў)
Месца сьмерці	Дэтройт, Мічыган, ЗША[5]
Прычына сьмерці	рак падстраўнікавай залозы[d][7]
Месца пахаваньня	Ўудлаўнскія могілкі[d][8]
Месца вучобы	Northern High School[d]
Занятак	сьпявачка, аўтар-кампазытар, актывіст, піяністка, кампазытарка, музычная прадусарка
Навуковая сфэра	кампазыцыя[d], соўл[d][9], госпэл[d][9], сьпеў[9] і піянінны выступ[d][9]
Жанры	соўл[d][10], фанк[d][11][12], госпэл[d][13], поп[14][15][16], поп-рок[17], джаз[18] і рытм-н-блюз[d][19]
Вакал	мэцца-сапрана[d]
Інструмэнты	фартэпіяна[19] і голас[d][19]
Лэйблы	Arista[d], Atlantic Records, Battle Records[d], Columbia Records[d], RCA[d], Warner Music Group[d] і Checker[d]
Бацька	C. L. Franklin[d]
Маці	Barbara Siggers Franklin[d]
Узнагароды	прэмія Легенды Грэмі[d] (1991) Асоба году «MusiCares»[d] (2008) Заля славы госпэл-музыкі[d] (2012) Grammy Award for Best R&B Performance[d] (1967) Grammy Award for Best Female R&B Vocal Performance[d] (1967) Grammy Award for Best Female R&B Vocal Performance[d] (1968) Grammy Award for Best Female R&B Vocal Performance[d] (1969) Grammy Award for Best Female R&B Vocal Performance[d] (1970) Grammy Award for Best Female R&B Vocal Performance[d] (1971) Grammy Award for Best Soul Gospel Performance[d] (1972) Grammy Award for Best Female R&B Vocal Performance[d] (1972) Grammy Award for Best Female R&B Vocal Performance[d] (1973) Grammy Award for Best Female R&B Vocal Performance[d] (1974) American Music Award for Favorite Soul/R&B Female Artist[d] (1976) American Music Award for Favorite Soul/R&B Female Artist[d] (1977) Grammy Award for Best Female R&B Vocal Performance[d] (1981) American Music Award for Favorite Soul/R&B Album[d] (1983) American Music Award for Favorite Soul/R&B Female Artist[d] (1984) Grammy Award for Best Female R&B Vocal Performance[d] (1985) American Music Award for Favorite Soul/R&B Female Artist[d] (1986) Grammy Award for Best R&B Performance by a Duo or Group with Vocals[d] (1987) Grammy Award for Best Female R&B Vocal Performance[d] (1987) Grammy Award for Best R&B Performance by a Duo or Group with Vocals[d] (1987) Grammy Award for Best Soul Gospel Performance, Female[d] (1988) Заля славы прэміі Грэмі[d] (1997) NAACP Image Award – Hall of Fame Award[d] (1997) Заля славы прэміі Грэмі[d] (1998) Заля славы прэміі Грэмі[d] (1998) Заля славы прэміі Грэмі[d] (2000) Grammy Award for Best Traditional R&B Performance[d] (2003) Grammy Award for Best Traditional R&B Performance[d] (2005) Grammy Award for Best Gospel/Contemporary Christian Music Performance[d] (2007) Заля славы прэміі Грэмі[d] (2008) Заля славы жанчынаў Мічыгану[d] (2001) Pulitzer Prize Special Citations and Awards[d] (2019) ганаровы доктар Гарвардзкага ўнівэрсытэту[d] (2014) зорка на галівудзкай «Алеі славы»[d] ганаровы доктар Ельскага ўнівэрсытэту[d] (23 траўня 2010) Заля славы рок-н-ролу (1987)
Сайт	arethafranklin.net (анг.)
Подпіс
Арэта Франклін у Вікісховішчы

Творчасьць

Студыйныя альбомы

• 1956 — The Gospel Soul of Aretha Franklin
• 1961 — Aretha: With The Ray Bryant Combo
• 1962 — The Electrifying Aretha Franklin
• 1962 — The Tender, the Moving, the Swinging Aretha Franklin
• 1963 — Laughing on the Outside
• 1964 — Unforgettable - A Tribute to Dinah Washington
• 1964 — Runnin' Out of Fools
• 1965 — Yeah!!!
• 1965 — Once in a Lifetime
• 1966 — Soul Sister
• 1967 — Take It Like You Give It
• 1967 — I Never Loved a Man the Way I Love You
• 1967 — Aretha Arrives
• 1967 — Take A Look
• 1968 — Lady Soul
• 1968 — Aretha Now
• 1969 — Soul '69
• 1969 — Soft and Beautiful
• 1970 — This Girl's in Love with You
• 1970 — Spirit in the Dark
• 1972 — Young, Gifted & Black
• 1973 — Hey Now Hey (The Other Side of the Sky)
• 1974 — Let Me In Your Life
• 1974 — With Everything I Feel in Me
• 1975 — You
• 1976 — Sparkle
• 1977 — Sweet Passion
• 1978 — Almighty Fire
• 1979 — La Diva
• 1980 — Aretha (1980)
• 1980 — Aretha Sings the Blues
• 1981 — Love All the Hurt Away
• 1982 — Jump to It
• 1983 — Get It Right
• 1984 — Never Grow Old
• 1985 — Who's Zoomin' Who?
• 1986 — Aretha (1986)
• 1986 — Soul Survivor
• 1989 — Through the Storm
• 1991 — What You See Is What You Sweat
• 1998 — A Rose Is Still a Rose
• 2003 — So Damn Happy
• 2007 — Jewels in the Crown: All-Star Duets with the Queen
• 2008 — This Christmas
• 2011 — Aretha: A Woman Falling Out of Love
• 2014 — Aretha Franklin Sings the Great Diva Classics

Канцэртныя альбомы

• 1956 — Songs of Faith
• 1968 — Aretha in Paris
• 1971 — Aretha Live at Fillmore West
• 1972 — Amazing Grace
• 1987 — One Lord, One Faith, One Baptism
• 2005 — Don't Fight the Feeling: Live at Fillmore West
• 2007 — Oh Me Oh My: Aretha Live in Philly, 1972

Фільмаграфія

• Black Rodeo (1972) (дакумэнтальны)
• Браты Блюз (1980)
• Listen Up: The Lives of Quincy Jones (1990) (дакумэнтальны)
• Браты Блюз 2000 (1998)
• Tom Dowd & the Language of Music (2003) (дакумэнтальны)
• The Zen of Bennett (2012) (дакумэнтальны)
• Muscle Shoals (2013) (дакумэнтальны)