Дубровіца

From Wikipedia, the free encyclopedia

Дубровіца
Remove ads

Дубровіца (укр. Дубровиця) — места ва Ўкраіне, на рацэ Гарыні. Адміністрацыйны цэнтар Дубровіцкага раёну Ровенскай вобласьці. Насельніцтва на 2022 год — 9343 чалавек. Знаходзіцца за 126 км на поўнач ад Роўна, за 3 км ад чыгуначнай станцыі Дамбровіца (лінія Сарны — Лунінец).

Хуткія факты

Дубровіца — места гістарычнай Піншчыны (частка Берасьцейшчыны, на захадзе Палесься), колішняя сталіца ўдзельнага княства і графства, побач зь местам праходзіць паўднёвая мяжа этнічнай тэрыторыі беларусаў. Да нашага часу тут захаваўся збудаваны ў стылі барока касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля, помнік архітэктуры XVII—XVIII стагодзьдзяў, а таксама сядзіба Плятэраў у Варобіне (клясыцызм, XVIII ст.). Сярод мясцовых славутасьцяў вылучаўся калегіюм піяраў, помнік архітэктуры XVII—XVIII стагодзьдзяў, зруйнаваны расейскімі ўладамі.

Remove ads

Назва

Тапонім Дубровіца, відаць, утварыўся ад асновы «дуброва» ('дубовы лес')[1]. Таксама сустракаецца варыянт Дубравіца[2].

Гісторыя

Раньнія часы

Першы пісьмовы ўспамін пра Дубровіцу як горад Тураўскага княства датуецца 1005 годам. У 2-й палове XII ст. паселішча стала сталіцай удзельнага княства.

Вялікае Княства Літоўскае

У 1340-я гады Дубровіца далучылася да Вялікага Княства Літоўскага[3]. У XV ст. яна перайшла ў валоданьне Дубровіцкіх-Гальшанскіх. У XVI ст. Дубровіца ўвайшла ў склад Троцкага ваяводзтва, тут збудавалі касьцёл. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў паселішча ўвайшло ў склад Пінскага павету Берасьцейскага ваяводзтва[4]. У гэты ж час яно стала сталіцай графства.

У 1571 годзе ў якасьці пасагу Дубровіцу атрымаў А. Курбскі[3]. У 1695 годзе Ян Дольскі фундаваў тут калегіюм піяраў. З XVIII ст. места знаходзілася ў валоданьні Плятэраў.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) Дубровіца апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, дзе ў 1795 годзе яе разам з усёй воласьцю (колішнім графствам) адарвалі ад астатняй Берасьцейшчыны і перавялі ў склад Валынскай губэрні. Па здушэньні вызвольнага паўстаньня ў 1831 годзе расейскія ўлады ліквідавалі тутэйшы калегіюм піяраў.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў лютым 1918 году Дубровіцу занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час

20 лістапада 1917 году абвяшчалася Ўкраінская Народная Рэспубліка з прэтэнзіяй на Дубровіцу. У 1918—1919 гадох тут з падбухторваньня эсэраў і бальшавікоў выбухнула Палескае паўстаньне, у выніку якога разрабавалі палац графаў Плятэраў. Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году места ўвайшло ў склад міжваеннай Польскай Рэспублікі.

У 1939 годзе ўлады СССР перадалі Дубровіцу ў склад УССР, дзе з 1940 году яна стала цэнтрам раёну. У Другую сусьветную вайну з 1 ліпеня 1941 да 10 студзеня 1944 году места знаходзілася пад акупацыяй Трэцяга Райху. 30 ліпеня 1997 году меская рада зацьвердзіла сучасныя герб і сьцяг Дубровіцы.

Remove ads

Насельніцтва

Дэмаграфія

  • XIX стагодзьдзе: 1860 год — 3743 чал., зь іх 1709 хрысьціянаў і 2034 юдэяў[4]
  • XX стагодзьдзе: 1990 год — 10,7 тыс. чал.[5]
  • XXI стагодзьдзе: 2001 год — 9644 чал.; 1 студзеня 2011 году — 9430 чал.

Адукацыя

У Дубровіцы працуюць 3 дашкольныя ўстановы, 3 сярэднія школы і прафэсійны ліцэй.

Культура

Дзеюць 2 бібліятэкі, дом культуры і кінатэатар.

Спорт

У месьце ёсьць стадыён «Гарынь», 4 футбольныя клюбы.

Забудова

Вуліцы і пляцы

З урбананімічнай спадчыны Дубровіцы да нашага часу гістарычныя назвы захавалі вуліцы Варобінская, Гарынская, Макараўская і Прырэчная.

Эканоміка

Прадпрыемствы харчовай прамысловасьці, завод перапрацоўкі лёну.

Турыстычная інфармацыя

Інфраструктура

Дзее Дубровіцкі гістарычна-этнаграфічны музэй.

Славутасьці

  • Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля (1695—1701)
  • Сядзіба Плятэраў (XVIII ст.)
  • Царква Раства Багародзіцы (1862)
  • Царква Сьвятога Мікалая (1872)

Страчаная спадчына

  • Калегію піяраў (1695—1701)

Галерэя

Асобы

  • Мікола Аляксеевец (нар. 1941) — украінскі гісторык і пэдагог
  • Анастасія ЗаслаўскаяГальшанскіх; ?—1561) — рэлігійная і культурная дзяячка часоў Вялікага Княства Літоўскага
  • Мікола Ляховіч (нар. 1976 — украінскі грамадзкі дзяяч, палітычны вязень
  • Фёдар Пірышка (1898—1991) — беларускі партыйны дзяяч, мэмуарыст
  • Жорж Шарпак (нар. 1924) — францускі фізык, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі (1992)
Remove ads

Крыніцы

Літаратура

Вонкавыя спасылкі

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads