Кацярына Дзясьніцкая

Кацярына Дзясьніцкая (па-ўкраінску: Катерина Десницька), сіямскае (тайскае) імя На Пхітсанулок (27 красавіка 1886, Луцак, Валынская губэрня, Расейская імпэрыя — 3 студзеня 1960, Парыж, Францыя) — прынцэса Сіяму (цяпер Тайлянд), жонка сіямскага прынца Чакрабонгсэ Буванаф (Чакрабона).

Кацярына Дзясьніцкая
Катерина Десницька
Імя пры нараджэньні	Катерина Іванівна Десницька
Род дзейнасьці	Прынцэса Сіяму, сястра міласэрнасьці
Дата нараджэньня	27 красавіка (9 траўня) 1886[1]
Месца нараджэньня	Луцак, Валынская губэрня[d], Расейская імпэрыя
Дата сьмерці	3 студзеня 1960(1960-01-03) (73 гады)
Месца сьмерці	Парыж
Месца вучобы	Фундуклееўская жаночая гімназія[d]
Занятак	мэдыцынская сястра
Псэўданім	На Пхітсанулок
Бацька	Ivan Desnitsky[d]
Маці	Maria Khizhnyakova[d]
Сужэнец	спадчынны прынцы Сіяму Чакрабонгсэ Буванаф
Дзеці	Чула Чакрабон[d]
Кацярына Дзясьніцкая ў Вікісховішчы

Жыцьцяпіс

Нарадзілася ў сям’і старшыні суда Луцкага раёну Івана Сьцяпанавіча Дзясьніцкага.

Ейны бацька памёр у 1888 годзе. Ва ўдавы Марыі Міхайлаўны засталося 9 дзяцей (2 ад першага шлюбу, 5 ад першага шлюбу нябожчыка мужа і яшчэ 2 ад сумеснага шлюбу). Жанчына прадала маёнтак і зь сям’ёй пераехала ў Кіеў. Старэйшых пасынкаў аддала ў Кіеўскі ўнівэрсытэт, а малодшых — у гімназіі.

1898—1904 — Кацярына навучалася ў Фундуклееўскай жаночай гімназіі (найлепшай у месьце, каля Хрэшчаціку)^[2].

1904 — пасьля заканчэньня гімназіі Кацярына паехала ў Пецярбург, дзе вучыўся ейны брат Іван. Пасялілася ў жонкі генерала Надзеі Дзьмітравай, сваёй хроснай маці. Прайшла курсы мэдычных сясцёр у шпіталі імпэратрыцы Марыі Фёдараўны ў Фантанцы^[3].

Ейны кіеўскі кавалер Ігар напісаў ёй у пачатку расейска-японскай вайны, што ён ідзе на фронт. Дзясьніцкая таксама запісалася на фронт у якасьці сястры міласэрнасьці. У канцы красавіка 1905 г. выехала з перасоўным шпіталем на Далёкі Ўсход. У Пецярбург яна вярнулася з трыма баявымі ўзнагародамі, у тым ліку Георгіеўскім крыжам за адвагу^[4].

У сакавіку 1905 г. на балі для Георгіеўскіх рыцараў Дзясьніцкая сустрэлася з гвардзейскім гусарам. Ім аказаўся прынц Сіяму Чакрабонгсэ (Чакрабон, 1883—1920), сын караля Рамы V^[5].

Чакрабонгсэ прыбыў у сталіцу Расеі ў 1898 годзе і быў залічаны ў Імпэратарскі Пажаскі корпус, дзе навучаліся толькі дзеці расейскай арыстакратычнай эліты.

Паміж маладымі ўспыхнула каханьне. Але былі вялікія перашкоды да шлюбу: прынц вызнаваў будызм — Кацярына была праваслаўнай^[6]. Маладыя таемна вянчаліся ў грэцкай царкве Сьвятой Тройцы ў Канстантынопалі (цяпер Стамбул). Сіямская каралеўская сям’я ўспрыняла гэты шлюб як мэзальянс, і Дзясьніцкую пры двары не прынялі. Сытуацыя не зьмянілася нават з нараджэньнем каралеўскага ўнука Кацярыны Чулы (28 сакавіка 1908 г.)^[7].

У 1910 годзе кароль Рама V (Чулалангкорн) памёр, а яго старэйшы сын Вахправуд узышоў на сталец пад імем Рама VI. Ён афіцыйна прызнаў шлюб свайго брата, і Дзясьніцкая атрымала тытул прынцэсы Сіяму вышэйшага рангу пад імем На Пхітсанулок (названая ў гонар правінцыі, якую ўзначальваў ейны муж). Праблемы ў сямейным жыцьці ўзьніклі, калі ў 1918 годзе Чакрабонгсэ закахаўся ў прынцэсу Чаваліт, дачку прынца Родзі, свайго далёкага сваяка. Кацярыне прыйшлося цяжка, таму што ў каралеўскай сям’і Сіяму практыкавалася шматжонства, і муж прасіў яе зьмірыцца з супэрніцай. Але яна запатрабавала разводу. Адмовілася ад вялікіх алімэнтаў, пагадзіўшыся толькі на суму ў 1200 фунтаў на год^[8].

Пара разьвялася. Іх сын Чула Чакрабонс застаўся ў Сіяме, бо быў сынам спадчыньніка стальцу, а ўлетку 1919 году Кацярына Дзясьніцкая паехала жыць да брата, дыплямата, у Шанхай. У Кітаі яна ўступіла ў Чырвоны Крыж. Кароль забараніў Чакрабону брацца шлюбам з Чаваліт, бо яна была ягонай пляменьніцай. Пара жыла ў грамадзянскім шлюбе. Неўзабаве прынц прастудзіўся, катаючыся на яхце. 11 чэрвеня 1920 г. Чакрабонгсэ памёр ад пнэўманіі^[9].

Жыла ў Шанхаі. У сувязі з кітайска-японскай вайной 1930-х гадоў Кацярына з новым амэрыканскім мужам Гары пераехалі ў Портленд, ЗША. Неўзабаве яны разьвяліся. Пасьля Другой сусьветнай вайны Кацярына пераехала ў Францыю. Яна пасялілася пад Парыжам, дзе ў 1960 годзе памерла ад сардэчнага прыступу^[10].