Раманаўскія Хутары

Рама́наўскія Хутары́^[1] (з 1969^[2] году — Му́хавец^[1]) — пасёлак у Беларусі, на рацэ Каменцы. Цэнтар Мухавецкага сельсавету Берасьцейскага раёну Берасьцейскай вобласьці. Знаходзяцца ў прыгараднай зоне Берасьця за 15 км на паўднёвы ўсход ад абласнога цэнтру, за 9 км ад чыгуначнай станцыі Берасьце-Паўднёвы, на аўтамабільнай дарозе Берасьце — Ковель.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Мухавец (неадназначнасьць).

Раманаўскія Хутары лац. Ramanaŭskija Chutary
Былая назва:	Камяніца
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Берасьцейская
Раён:	Берасьцейскі
Сельсавет:	Мухавецкі
Насельніцтва:	2178 чал. (2010)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 162
Нумарны знак:	1
Геаграфічныя каардынаты:	51°59′0″ пн. ш. 23°48′0″ у. д.
Раманаўскія Хутары на мапе Беларусі ± Раманаўскія Хутары Раманаўскія Хутары
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Гісторыя

Гісторыя паселішча пачалася ў 1909 годзе, калі, згодна з сталыпінскай рэформай земляробства, была праведзеная разьбіўка на хутары дзяржаўнага маёнтка Камяніца Біскупская Камяніца Жыравецкай воласьці Берасьцейскага павету Гарадзенскай губэрні, які раней належаў графіні Красінскай з роду Браніцкіх. Паводле дакумэнтаў з Гарадзенскага архіву, продаж хутароў на гэтай тэрыторыі пачаўся ў 1911 годзе, і называліся яны спачатку Хутары Камяніца. Афіцыйна ж «для арганізацыі належнага грамадзкага кіраваньня» сельскае таварыства Раманаўскя хутары (у памяць 300-гадовага юбілею дома Раманавых) было створанае 1 студзеня 1915 году. Паселішча складалася з 31 хатняй гаспадаркі з насельніцтвам 134 душы мужчынскага і 89 жаночага полу.

Аднак, не пасьпеўшы абжыцца, першыя хутаранцы былі прымусова вывезеныя ў жніўні 1915 году разам з усім насельніцтвам заходніх губэрняў і расьселеныя ў цэнтральных губэрнях Расеі. Вярнуцца дадому яны змаглі толькі да пачатку 1920-х гадоў.

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Раманаўскія Хутары абвяшчаліся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яны ўвайшлі ў склад Беларускай ССР, у Берасьцейскі павет («падраён») Баранавіцкага раёну^[3]. Паводле Рыскай мірнай дамовы 1921 году Раманаўскія Хутары апынуліся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, у Камяніца Жыравецкай гміне Берасьцейскага павету Палескага ваяводзтва. На канец 1921 году ў калёніі Раманаўскія хутары гміны Камяніца Жыравецкая Берасьцейскага павету Палескага ваяводзтва мелася 16 жылых будынкаў і паштовая станцыя, там пражывала 97 чалавек дарослага насельніцтва. На пач. 1920-х на Раманаўскія хутары пачалі перасяляцца сям’і з навакольных вёсак Вулька, Закій, Камяніца-Жыравецкая, Заслучна, Камяніца-Біскупская, Бярнады, Міцькі і інш.

У 1939 годзе Раманаўскія Хутары ўвайшлі ў БССР. У нямецка-савецкую вайну загінулі 164 вяскоўцы. У кастрычніку 1948 году савецкія ўлады арганізавалі калгас імя В. П. Чкалава, у які ўлучылі 26 гаспадарак з 32.

У савецкія паваенныя часы, з канца 1940-х да сярэдзіны 1960-х гадоў, пачалося перасяленьне з хутароў. Раскіданыя па навакольлі гаспадаркі былі зьнішчаныя, а хаты перавезеныя ў адно месца і ў выніку ўтварылі цяперашнюю вуліцу Рабочую ў пасёлку Мухаўцы^[4].

Да 1969 году мясцовасьць мела назву Раманаўскія хутары. 21 студзеня 1969 году ўказам Прэзыдыюму Вярхоўнага Савета Беларускай ССР Раманаўскія хутары былі перайменаваныя ў пасёлак Мухавец. У верасьні 1971 году паводле пастановы Берасьцейскага абласнога Савета дэпутатаў Камяніца-Жырывецкі сельскі Савет быў перайменаваны ў Мухавецкі, а яго цэнтар быў перанесены ў пасёлак Мухавец.

У пасёлку Мухавец у 1970 годзе пастаўлены помнік Сяргею Багданчуку — беларускаму дзеячу рэвалюцыйнага руху ў Заходняй Беларусі, стаіць помнік загінулым у гады нямецка-савецкай вайны аднавяскоўцам, вясной 2010 году закладзены сквэр памяці воінаў-аўганцаў.

У Мухаўцы доўгія гады жыве і працуе пісьменьнік Аляксей Філатаў.

Насельніцтва

Дэмаграфія

• 1940 год — 42 двары, 215 жыхароў
• 1997 год — 542 гаспадаркі, 1632 жыхары
• 1999 год — 1648 жыхароў
• 2005 год — 644 гаспадаркі, 1999 жыхароў
• 2010 год — 2178 жыхароў

Інфраструктура

Пасёлак Мухавец — цэнтар дзяржаўнага ўнітарнага сельска-гаспадарчага прадпрыемства «Племзавод „Мухавец“». Штогод прадпрыемства займае прызавыя месцы на міжнароднай сельскагаспадарчай выставе «Белагра».^[5]

У Мухаўцы ёсьць дом-культуры зь бібліятэкай і этнаграфічным музэем, сярэдняя школа, дзе навучаецца 338 вучняў, дзіцячая школа мастацтваў, цэнтар дзіцяча-юнацкага турызму і экскурсіяў, ясьлі-сад, амбуляторыя, лясьніцтва, аддзяленьне сувязі, філіялы Беларусбанку, сталовая, прамтаварная і прадуктовая крамы. У лясным масіве пасёлка Мухавец разьмешчаны гасьцінічны комплекс «Энэргія» з трох карпусоў, збудаваны ў 2000 годзе.

Вуліцы пасёлку: 60 год Кастрычніка, Багданчука, Лясная, Маладзёжная, Палеская, Палявая, Рабочая, Сьветлая, Сонечная, Трудавая, Юбілейная і інш.

У 1991 годзе ў пасёлку збудавана штучнае возера плошчай 8 гектараў^[5].