Рыгор Пархоменка

Рыго́р То́даравіч Пархо́менка (12 лютага 1904, Ворша — верасень 1943, ?; па-расейску: Григорий Фёдорович Пархоменко) — беларускі пісьменьнік, мастак. Друкаваўся пад псэўданімамі Г. Нядоля; Р. Нядоля; Рыгор Нядоля^[1].

Рыгор Пархоменка лац. Ryhor Parchomienka
Род дзейнасьці	малярства, літаратура
Дата нараджэньня	12 лютага 1904(1904-02-12) (121 год)
Месца нараджэньня	Ворша, Магілёўская губэрня, Расейская імпэрыя
Прычына сьмерці	зьнік бязь вестак падчас II сусьветнай вайны
Дата зьнікненьня	верасень 1943
Месца вучобы	Магілёўскі Беларускі дзяржаўны пэдагагічны тэхнікум
Занятак	маляр
Гады дзейнасьці	1924—1941
Псэўданім	Рыгор Нядоля[1]
Жанры	акварэль, апавяданьне
Бацька	Тодар Пархоменка
Рыгор Пархоменка ў Вікісховішчы

Заява Рыгора Пархоменкі ў Магілёўскаю філію «Маладняка».

Жыцьцяпіс

Нарадзіўся ў Воршы ў 1904 годзе ў сям’і выкладчыка вобразнага мастацтва й мастака Тодара Пархоменкі. Вучыўся ў Магілёўскім Белпэдтэхнікуме^[2]. Кіраваў мастацкай студыяй пры вайсковай частцы ў Магілёве^[3]. Чалец Магілёўскай філіі «Усебеларускага аб’яднаньня мастакоў».

Першы арганізацыйны сход Магілёўскай філіі «Маладняку» адбыўся 15 лютага 1925 году^[4]. Рыгор Пархоменка 17 кастрычніка 1925 году далучыўся да Магілёўскай філіі «Маладняку»^[5][a] й пазьней Магілёўскай акруговай філіі Беларускай асацыяцыі пралетарскіх пісьменьнікаў (БелАПП’а)^[b]. Друкаваўся ў літаратурных зборніках «Дняпроўскія ўсплёскі» і «Раньне», газэтах і часопісах: «Малады араты», «Магілёўскі селянін», «Чырвоная зьмена»^[1].

У чэрвені 1941 году прызваны Магілёўскім вайсковым камісарыятам у войска радавым. Асуджаны 10 ліпеня 1942. Артыкул 58-10 ч. 2 на 7 гадоў. Зьнік бязь вестак у верасьні 1943 году^[6][7].

Выставы

• 1925 — Менск. «Першая Ўсебеларуская мастацкая выстава».

Пархоменка Рыгор Тодаравіч. Магілёў, нар. ў Воршы ў 1904 г. Студэнт Магілёўскага Белпэдтэхнікуму.
Акварэлі: № 456 «У дзень жалю», № 457 «Беларуская казка», № 458 «У ложка хворай», № 459 «На перад!», № 460 «Спатканьне», № 461 «Чырвоныя кавалерысты».^[2]

• 1927 — Менск. «Другая Ўсебеларуская мастацкая выстава». Арганізавана Усебеларускім аб’яднаньнем мастакоў^[8][9]

Рыгор Пархоменка. Магілёў, вул. Пляханава, 6.
№ 192 «Камсамолка».^[10]

• 1929 — Менск. «Трэцяя Ўсебеларуская мастацкая выстава».

Усебеларуская Асацыяцыя Мастакоў. Магілёўская філія. Рыгор Пархоменка. Магілёў, вул. Пляханава, 6.
Акварэлі: № 143 «Будзёнаўцы», № 144 «Нямецкі акупант», № 145 «Кавалерысты», № 146 «Праз бар’ер», № 147 «Артылерысты», № 148 «Пагоня», № 149 «Выпуск паравозу».^[11]

• Краявіды Магілёва
• 
  Магілёў, вуліца Шклоўская, касьцёл Сьвятога Францішка Ксавэрыя і Анёлаў-Ахоўнікаў і калегіюм езуітаў. 26,5×35 см. Папера, акварэль.
• 
  Магілёў, рог пляцу Тэатральнага і вуліцы Шклоўскай, касьцёл Сьвятога Францішка Ксавэрыя і Анёлаў-Ахоўнікаў і калегіюм езуітаў. 26,5×35 см. Папера, акварэль.
• 
  Магілёў, пляц Рынак . Ратуша. 37×29 см. Папера, туш, пяро

Сям’я

• Бацька — мастак Тодар Пархоменка.
• Жонка — Пархоменка А. С. жыла ў Магілёве, Ленінградзкі перавулак 10.^[7]

Кнігапіс

• Рыгор Нядоля. Алеся. Апавяданьне.  (бел.) // Малады араты : двухтыднёвы часопіс сялянскай моладзі, дадатак да газэты «Савецкая Беларусь». — 1925. — № 8. — С. 6—8.
• Т. К-ша. На першай мастацкай выстаўцы. (Уражаньні з усебеларускай выстаўкі). // Савецкая Беларусь : штодзённая грамадзка-палітычная газэта. — 1926, 5-га студзеня. — № 3 (1598). — С. 7.
• Рыгор Нядоля. Дапрызыўнік Стах. «12 студзеня 1926 г.».  (бел.) // Дняпроўскія усплёскі : літаратурны зборнік Магілёўскай філіі «Маладняка». — Магілёў: 1927. — С. 29—33.
• Рыгор Нядоля. Каханьне пана паручніка. (Апавяданьне).  (бел.) // Літаратурны дадатак да газэты «Савецкая Беларусь» : часопіс. — 1928, 4 лістапада. — № 18. — С. 1, 2.
• Рыгор Нядоля. Запіскі маладога настаўніка.  (бел.) // Чырвоная зьмена : газэта. — 1928.
• Рыгор Нядоля. Барыс Блакітны (3 жыцьця на Крэсах Усходніх). Апавяданьне.  (бел.) // Раньне : альманах Магілёўскай акруговай філіі Беларускай асацыяцыі пралетарскіх пісьменнікаў (БелАПП'а). — Магілёў: Соха и Молот, 1929. — С. 54—68.

Архівы

• Усебеларускае Аб'яднаньне паэтаў і пісьменьнікаў «Маладняк» пры Інстытуце беларускай культуры (бел.). «Беларускі дзяржаўны архіў-музэй літаратуры і мастацтва».. — фонд 225, воп. 1, адз. зах. 9, арк. 27, 92..
• Документы военных трибуналов, особых отделов и др. о репрессиях военнослужащих Советской Армии в 1941-1945 гг. (рас.) Мемориал — ЦАМО ф. 58, воп. 818883, спр. 774.
• Копии документов военных трибуналов, особых отделов и др. о репрессиях военнослужащих Советской Армии в 1941-1945 гг. (рас.) Мемориал — ЦАМО ф. 58, воп. 977520, спр. 549.

Заўвагі

1. Чальцы Магілёўскай філіі: Васіль Гарбацэвіч, Кастусь Губарэвіч, Міхась Ланда, Юрка Лявонны, Наля Маркава, Рыгор Нядоля (Пархоменка)
2. Чальцы Магілёўскай філіі: В. Галіцкі, Юрка Гандлеўскі, Кастусь Губарэвіч, Міхась Клімковіч, Аркадзь Куляшоў, Юрка Лявонны, Наля Маркава, Акуліна Мялешкіна, Рыгор Нядоля (Пархоменка), Валянцін Таўлай.