Файбіш-Шрага Зарфін

Файбіш-Шрага Зарфін (Царфін), Сэм Царфін (па-француску: Faïbich-Schraga Zarfin; 1899, Сьмілавічы — 1975, Рані-су-Буа, Францыя) — францускі мастак беларускага паходжаньня.

Файбіш-Шрага Зарфін
Дата нараджэньня	7 студзеня 1900(1900-01-07) або 1893[1]
Месца нараджэньня	Сьмілавічы, Сьмілавіцкая воласьць[d], Ігуменскі павет, Менская губэрня, Расейская імпэрыя
Дата сьмерці	25 верасьня 1975(1975-09-25)
Месца сьмерці	Рані-су-Буа[d]
Месца вучобы	Віленская рысавальная школа Трутнева[d] Акадэмія прыгожых мастацтваў і дызайну „Бэцалель“[d]
Занятак	артыст, маляр, дызайнэр, ілюстратар, паэт
Навуковая сфэра	малярства[1], кніжная ілюстрацыя[d][1] і паэзія[1]
Жанры	малярства
Файбіш-Шрага Зарфін у Вікісховішчы

Жыцьцяпіс

Нарадзіўся ў мястэчку Сьмілавічы каля Менску. Пачатковую мастацкую адукацыю атрымаў у віленскай школе вытанчаных мастацтваў. У 1914 эміграваў у Палестыну, вучыўся ў Акадэміі мастацтваў Бэцалель у Ерусаліме. У 1918—1920 служыў у брытанскім войску. У 1920 прыняў удзел у выставе, зладжанай мэрам Ерусаліма. На той час ягоны стыль быў блізкі да фавізму^[2].

У 1923 зьехаў у Бэрлін, праз рок — у Парыж. У 1925—1940 часта выстаўляецца ў Салёне незалежных, малюе эскізы для модных сукенак. У 1929 ажаніўся, у 1931 атрымаў францускае грамадзянства. У 1939 мабілізаваны, пасьля сканчэньня ваенных дзеяньняў зь сям’ёй сьпярша ўцякае ў Ліён, пасьля ў Грэнобль; працы, пакінутыя ім у парыскай кватэры, зьніклі бяз сьледу. З 1947 жыве ў Рані-су-Буа. Быў знаёмы з Хаімам Суціным і Міхаілам Кікоіным.

З 1950-х выставы ладзяцца ў Нью-Ёрку, Оксфардзе, іншых местах. У 1963 выйшла калектыўная манаграфія, прысьвечаная мастаку. Уваходзіў у кола мастакоў «Парыскай школы».

Памёр у 1975.

Спадчына мастака ў музэях Беларусі

Творы Царфіна захоўваюцца ў Нацыянальным мастацкім музэі Рэспублікі Беларусь, у карпаратыўнай калекцыі ААТ «Белгазпрамбанк» (13 жывапісных работ), у калекцыі кампаніі «А-100».

У 2011 годзе Белгазпрамбанк (старшыня праўленьня — Віктар Бабарыка) набыў у Надзін Нэзавэр, экспэрта па Парыскай школе 1905—1939 гг., 12 твораў Шрагі Царфіна^[3]. Таксама ў калекцыі Белгазпрамбанка ёсьць карціна Царфіна «Альпійская даліна» — падарунак Цэнтра «Арт Банкінг»^[4].

У 2012 годзе дачка мастака Ліліян Дзюляк-Царфін перадала ў дар Нацыянальнаму мастацкаму музэю Рэспублікі Беларусь дзьве працы свайго бацькі — «Лес» і «Сьветлы нэф». Спадарыня Дзюляк перадала працы праз свайго сына Іва, які па запрашэньні Белгазпрамбанка наведаў адкрыцьцё выставы «Мастакі Парыскай школы зь Беларусі» 20 верасьня 2012 года^[5].

У 2019 годзе кампанія «А-100» набыла ў спадчыньнікаў Шрагі Царфіна 15 твораў мастака^[6].

Пэрсанальная выстаўка «Шрага Царфін. Рух да сьвятла», прымеркаваная да 120-годзьдзя з дня нараджэньня мастака, працавала ў Нацыянальным мастацкім музэі Беларусі з 6 сьнежня 2019 па 19 лютага 2020^[7].