Аванэс Шыраз

Аванэ́с Шыра́з (сапр. — Онік Карапэцян, па-армянску: Հովհաննես Շիրազ; 27 красавіка 1914 — 14 сакавіка 1984) — армянскі паэт, грамадзкі дзеяч.

Аванэс Шыраз
арм. Հովհաննես Շիրազ
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні	Онік Карапэцян
Нарадзіўся	27 красавіка 1915(1915-04-27)[1] Гюмры, Эрыванская губэрня[d], Каўкаскае намесьніцтва[d], Расейская імпэрыя
Памёр	14 сакавіка 1984(1984-03-14) (68 гадоў) Ерэван, Армянская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, СССР
Пахаваны	магіла Аванэса Шыраза[d]
Сужэнец	Сыльва Капутыкян[d]
Дзеці	Сыпан Шыраз[d], Ара Шыраз[d], Масіс Шыраз[d] і Вананд Шыраз[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	паэт, пісьменьнік, філёляг, перакладнік
Мова	армянская мова[2]
Узнагароды
Аванэс Шыраз у Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў горадзе Александропаль (цяпер Гюмры), падчас генацыду армянаў. Бацька быў забіты жаўнерамі ў полі падчас працы. Аванэс рос у прытулку для сірот, пакуль аднойчы на рынку выпадкова не знайшоў сваю маці. Быў памагатым шаўца, працаваў у Тэкстыльным камбінаце Ленінакану.^[3]

Ягоныя першы твор — «Прыход вясны», быў апублікаваны ў 1935 годзе, пасьля чаго навэліст Атрпэт даў маладому Аванэсу псэўданім «Шыраз», параўнаўшы ягоную паэзію з ружамі пэрсыдзкага гораду Шыразу.

У 1937—1941 гадох навучаўся на філялягічным факультэце Ерэванскага дзяржаўнага ўнівэрсытэту, у 1956 годзе — у Маскоўскім літаратурным інстытуце імя Горкага.

Апублікаваў зборнікі «Пачатак вясны», «Голас паэта», «Ліра Армэніі»^[4], «Сіяманта і Хджэзарэ», «Помнік маці», «Армянская дантыйская» й інш. За зборнік «Усечалавецкае» ў 1975 г. быў ганараваны Дзяржаўнай прэміяй Армянскае ССР.

У 1960 і 1969 гадох фірма «Мелодия» на вініле выпусьціла вакальна-сымфанічны цыкль Авэта Тэртэрана «Радзіма» на словы Аванэса Шыраза.

Памёр у сакавіку 1984 году ў Ерэване. Пахаваны ў пантэоне парку імя Камітаса.

Творчасьць

Аванэс Шыраз — клясык армянскае літаратуры. Гэта паэт рамантычнага стылю й сьветаўспрыманьня. Зборнікі вершаў «Песьня Армэніі» (1940), «Голас паэта», «Кніга песень» (абодва 1942), «Лірыка» (1946), «Кніга міру й каханьня» (1949), «Ліра Армэніі» (кн. 1—3, 1958—1964), "Помнік маці (1968) і інш. прысьвечаныя радзіме, каханьню, маці й прыродзе. У паэмах «Сіяманта й Хаджэзарэ» (1935), «Біблейскае» (1944) гармонія чалавека з прыродай^[5].

На беларускую мову ягоныя асобныя творы пераклалі Сьцяпан Гаўрусёў, Анатоль Грачанікаў, Юрась Сьвірка^[5].

Памяць

Ягоным імем названыя вуліцы ў Армэніі й Іране, у Гюмры ёсьць музэй паэта.