Озі Осбарн

Озі Осбарн (па-ангельску: Ozzy Osbourne; 3 сьнежня 1948 — 22 ліпеня 2025) — ангельскі сьпявак, аўтар песень і мэдыйная асоба. Быў сузаснавальнікам гэві-мэтал гурта Black Sabbath у 1968 годзе, стаўшы вядомым у 1970-х гадах як ягоны вядучы вакаліст. У гэты час атрымаў мянушку «Прынц цемры»^[15][16]. Гурт стаў піянэрам жанру гэві-мэтал музыкі. Осбарн быў звольнены з Black Sabbath у 1979 годзе праз залежнасьць ад алькаголю і наркотыкаў. Ужо праз год запачаткаваў пасьпяховую сольную кар’еру, выпусьціўшы трынаццаць студыйных альбомаў, першыя сем зь якіх атрымалі мультыплятынавы статус у ЗША.

Озі Осбарн
па-ангельску: John Michael Osbourne
Дата нараджэньня	3 сьнежня 1948(1948-12-03)[1][2]
Месца нараджэньня	Marston Green[d], Бірмінггэм[3]
Дата сьмерці	22 ліпеня 2025(2025-07-22)[4][5] (76 гадоў)
Месца сьмерці	Джорданз[d], Чалфант-Сэнт-Джайлз[d], Бакінггэмшыр[d], Бэкінггэмшыр, Паўднёва-Ўсходняя Ангельшчына[d], Ангельшчына, Вялікабрытанія[6]
Прычына сьмерці	ішэмічная хвароба сэрца[d], хвароба Паркінсона[d] і інфаркт міякарда
Месца пахаваньня
Занятак	сьпявак, музыка, рок-сьпявак, кампазытар, аўтар-выканаўца
Навуковая сфэра	музыка[7], рок-музыка[7], мэтал[7], сьпеў[7] і music composition[d][7]
Псэўданімы	Ozzy Osbourne
Сябра ў	Black Sabbath
Жанры	мэтал, гард-рок, гэві-мэтал, дум-мэтал, шок-рок[d][8] і глэм-мэтал[d][9][10][11][…]
Вакал	тэнар[d]
Інструмэнты	голас[d] і губны гармонік
Псэўданімы	Ozzy Osbourne
Лэйблы	Epic Records[d]
Бацька	Jack Osbourne[d][12]
Маці	Lillian Unitt[d][12]
Дзеці	Эліят Осбарн[d][13], Джэсіка Осбарн[d], Луіс Осбарн[d], Эймі Осбарн[d], Кэлі Осбарн[d][14] і Джэк Осбарн[d][14]
Узнагароды	Прэмія «Грэмі» за найлепшае мэтал-выкананьне[d] (1994) Прэмія «Грэмі» за найлепшае мэтал-выкананьне[d] (2000) Прэмія «Грэмі» за найлепшае мэтал-выкананьне[d] (2014) Прэмія «Грэмі» за найлепшае мэтал-выкананьне[d] (2023) прэмія «Грэмі» за найлепшы рок-альбом[d] (2023) зорка на галівудзкай «Алеі славы»[d] Заля славы рок-н-ролу (2024) MTV Europe Music Award for Global Icon[d] (2014)
Сайт	ozzy.com (анг.)
Подпіс
Озі Осбарн у Вікісховішчы

Біяграфія

Раньнія гады

Джон Майкл Осбарн, які пазьней стаў вядомы як Озі, нарадзіўся ў радзільным доме Марстан-Грын 3 сьнежня 1948 году^[17]. Гадаваўся ў раёне Астан места Бірмінггэму^[18][19]. Ягоная маці Ліліян працавала на фабрыцы Lucas^[20][21], а бацька быў працаўніком у кампаніі General Electric^[22]. У Осбарна было тры старэйшыя сястры на імя Джын, Айрыс і Джыліян, і два малодшыя браты на імя Пол і Тоні^[23]. У 11 гадоў Осбарн пацярпеў ад сэксуальнага гвалту з боку школьных хуліганаў^[24]. Паводле словаў музыкі яшчэ ў падлеткам ён некалькі разоў спрабаваў скончыць жыцьцё самагубствам^[25]. Пачуўшы першы гіт Бітлз у веку 14 гадоў, Озі стаў заўзятарам гэтага гурта і зразумеў, што сам стане рок-зоркай^[22]. Осбарн пакінуў школу ў 15 гадоў і працаваў на розных працах, пакуль у 17 гадоў ня быў асуджаны за рабаваньне крамы адзеньня, правёўшы за кратамі шэсьць тыдняў.

У Black Sabbath

У складзе Black Sabbath на фатаздымку 1972 году.

У канцы 1967 года Гізэр Батлер стварыў свой першы гурт Rare Breed і запрасіў туды Осбарна ў якасьці вакаліста^[26]. Аднак, гурт хутка быў распушчаны. Осбарн і Батлер зноў аб’ядналіся ў іншым гурце Polka Tulk Blues, у які ўвайшлі таксама гітарыст Тоні Аёмі і бубнач Біл Ўорд. Гурт некалькі разоў зьмяняў назву, спыніўшыся на Black Sabbath, натхніўшыся фільмам «Тры абліччы страху»^[27]. Black Sabbath заўважылі, як людзям падабаецца быць палоханымі падчас выступаў, што натхніла іх на рашэньне граць музыку ў стылі цяжкага блюзу, прасякнутую змрочнымі гукамі і тэкстамі^[18]. Першыя два альбому калектыву мелі камэрцыйны посьпех, а таксама значную частку радыёэфіру. Прыкладна ў гэты час Осбарн упершыню сустрэў сваю будучую другую жонку Шэран Ардэн^[26], чый бацька стаў іхным мэнэджарам. Осбарн прызнаваўся, што адразу зацікавіўся ёю, але выказаў здагадку, што яна, напэўна, падумала, што ён вар’ят^[26].

Наступныя альбомы таксама мелі посьпех, але благую рэцэнзію ад крытыкаў. Толькі альбом Sabbath Bloody Sabbath, які быў апублікаваны ў лістападзе 1973 году, атрымаў высокую ацэнку крытыкаў. Ягоны наступнік Sabotage быў выпушчаны ў ліпені 1975 году, і зноў жа, атрымаў станоўчыя водгукі. Паміж канцом 1977 і пачаткам 1978 году^[28] Осбарн пакінуў гурт на тры месяцы, каб заняцца сольным праектам Blizzard of Ozz, назву якога яму прапанаваў бацька сьпевака^[29]. На просьбу іншых удзельнікаў гурта Осбарн вярнуўся ў Sabbath^[30], пасьля чаго гурт правёў пяць месяцаў у студыі ў Таронта, дзе склалі свой наступны альбом Never Say Die!. Сусьветны тур у падтрымку рэліза ня быў вельмі пасьпяховым. У 1979 годзе Black Sabbath вярнуліся ў студыю, але паміж удзельнікамі гурта ўзьніклі напружанасьць і канфлікты. 27 красавіка 1979 году на патрабаваньні Аёмі, але пры падтрымцы Батлера і Ўорда, Осбарн быў выключаны з складу^[26]. Гурт замяніў Осбарна былым вакалістам Rainbow Роні Джэймзам Дыё^[31].

Сольная кар’ера

Осбарн атрымаў сваю частку грошай ад назвы гурта і замкнуўся на тры месяцы, думаючы, што хутка надыйдзе заканчэньне ягонай музычнай кар’еры. Дон Ардэн поруч з дачкой Шэран падтрымалі вакаліста, мяркуючы, што ён у рэшце рэшт вернецца да гурту.

Озі Осбарн на канцэрце ў 1982 годзе.

У канцы 1979 году, дзякуючы сям’і Ардэн, Осбарн стварыў гурт Blizzard of Ozz^[32], у якім у якасьці сэсійных музыкаў выступілі басіст і аўтар тэкстаў Боб Дэйсьлі, гітарыст Рэндзі Роўдс, бубнач Лі Кэрслэйк і клявішнік Дон Эйры. У рэшце рэшт гуказапісвальная кампанія назвала дэбютны альбом Blizzard of Ozz, а аўтарства прыпісала наўпрост Осбарну, запачаткаваўшы ягоную сольную кар’еру. Blizzard of Ozz стаў адным зь нямногіх альбомаў сярод 100 найлепшых у 1980-х гадах, які дасягнуў мультыплятынавага статусу ня маючы сынгла. Другі альбом Осбарна, вядомы пад назвай Diary of a Madman, улучаў больш песень, напісаных у суаўтарстве зь Лі Кэрслэйкам. У хуткім часе Кэрслэйк і Дэйсьлі былі замененыя, а гітарыст Роўдс побач зь іншымі людзьмі загінуў у авіякатастрофе малога самалёту фактычна на вачах Осбарна. У выніку тур быў адменены, а сьпявак нейкі час пакутваў на дэпрэсію.

Сьпявак падчас тура ў Японіі ў 1999 годзе.

Гэры Мур быў першым, да каго зьвярнуліся з прапановай замяніць Роўдса, але ён адмовіўся ад гэтай ідэі^[33]. У 1983 годзе Джэйк І. Лі, былы ўдзельнік Ratt і Rough Cutt, далучыўся да Осбарна дзеля запісу альбому Bark at the Moon. У стварэньні альбому, складзеным разам з Дэйсьлі, бралі ўдзел Олдрыдж і былы клявішнік Rainbow Дон Эйры. Загалоўная песьня альбому, відэакліп на якую быў часткова зьняты ў адным з санаторыяў ля Лёндану, стала ўлюбёнай сярод прыхільнікаў. Празь некалькі тыдняў альбом атрымаў залаты статус, а ў ЗША было прададзена тры мільёны ягоных асобнікаў^[34]. Наступнік The Ultimate Sin таксама стаў вельмі пасьпяховым. Джэйк І. Лі і Осбарн разышліся ў 1987 годзе, а сьпявак працягваў змагацца з наркатычнай залежнасьцю. Тым часам Осбарн знайшоў Зака Ўайлда, які стаў заменай Роўдса на доўгі час^[35].

Камэрцыйны посьпех Осбарна ў 1980-х гадах працягнуўся з альбомам No More Tears 1991 году і песьняй Mama, I’m Coming Home. Альбом атрымаў шырокую падтрымку на радыё і MTV. Осбарн запачаткаваў практыку прыцягненьня іншых музыкаў дзеля дапамогі ў стварэньні музычнага матэрыялу. Менавіта над гэтым альбомам працаваў Лемі Кілмістэр з Motörhead. У 1994 годзе Осбарн быў уганараваны прэміяй «Грэмі»^[36]. У 1992 годзе Осбарн выказаў стомленасьць ад гастроляў і абвесьціў пра свой «пэнсійны тур» вядомы пад назвай No More Tours, абгульваючы назву свайго апошняга на той час альбому^[37]. Аднак, у 1995 годзе быў выпушчаны наступнік Ozzmosis, пасьля чаго аднавілася і канцэртная дзейнасьць сьпевака.

Down to Earth стаў першым альбомам Осбарна з новым студыйным матэрыялам за апошнія шэсьць гадоў. Ён пабачыў сьвет 16 кастрычніка 2001 году. У чэрвені 2002 года Осбарна запрасілі ўзяць удзел у Залатым юбілеі каралевы Лізаветы II, выканаўшы гіт Black Sabbath Paranoid на канцэрце на тэрыторыі Бэкінггэмскага палаца^[38]. У канцы 2003 году ён трапіў у шпіталь праз аварыю на квадрацыкле. Ён хутка акрыяў і ў 2004 годзе стаў гэдлайнэрам фэстывалю Ozzfest у складзе ўзьяднанага гурта Black Sabbath^[39]. Наступны альбом Осбарна пад назвай Black Rain выйшаў 22 траўня 2007 году. Да сваёй сьмерці музыка яшчэ пасьпеў выпусьціць тры ўласныя альбомы.

Дыскаграфія

Blizzard of Ozz (1980) Diary of a Madman (1981) Bark at the Moon (1983) The Ultimate Sin (1986) No Rest for the Wicked (1988) No More Tears (1991) Ozzmosis (1995)

Down to Earth (2001) Under Cover (2005) Black Rain (2007) Scream (2010) Ordinary Man (2020) Patient Number 9 (2022)