Палыкавіцкая крыніца

Палы́кавіцкая крыні́ца — крыніца ў Магілёўскім раёне Беларусі.

Палыкавіцкая крыніца

катэгорыя III (помнік прыроды) паводле МСАП
Ручай з крыніцы (2017 год)
Разьмяшчэньне	Беларусь
Найбліжэйшы горад	Магілёў
Каардынаты	53°57′47″ пн. ш. 30°23′0″ у. д.
Плошча	1,42 га
Сярэдняя вышыня	140 м н. у. м.
Заснаваны	28 красавіка 1983 (42 гады таму)
Наведвальнасьць	некалькі тысячаў (у 2020)
Палыкавіцкая крыніца ў Вікісховішчы

Месьціцца на паўночны ўсход ад Магілёва ў вёсцы Палыкавічы на дне парослага лесам рова. Выдатак вады складае звыш 100 кубамэтраў за содні. Вада сьцякае ў ручай, які ўпадае ў Дняпро ў 150 мэтрах ад крыніцы. Вада крыніцы багатая на гідракарбанаты і кальц, таму карысная ў гразелячэньні. Утрыманьне 0,49 міліграм/літар фтору ў вадзе дазваляе выкарыстоўваць яе ў лячэньні карыесу і флюарозу. Таксама багацьце мэталамі (сярод іх срэбра) дазваляе лячыць вадой малакроўе. На крыніцы абсталявалі купальню пры капліцы^[1]. На Вадохрышча 19 студзеня Палыкавіцкая крыніца ёсьць асноўным месцам выправы праваслаўных хрысьціянаў Магілёва. Празь лекавыя ўласьцівасьці ваду называюць «жывой», а саму крыніцу — Сьвятой^[2] і Пятніцкай у гонар сьвятой Параскевы Пятніцы^[3].

Гісторыя

Ахоўны знак крыніцы (2012 год)

У 1552 годзе крыніца ўпершыню згадваецца ў вёсцы Палыкавічы, што належала магілёўскаму старосту Станіславу Кезгайлу. У 1804 годзе расейскі акадэмік Васіль Севяргін апісаў Палыкавіцкую крыніцу ў «Запісках падарожжа па заходніх правінцыях Расейскай дзяржавы», як «мінэральны ключ, зь вялікім утрыманьнем у яго вадзе вуглекісьлі. Каля ключа пабудаваная капліца. Разьмешчаны гэты ключ за адну вярсту па дарозе ад доўгага ўзгорку ў выглядзе амфітэатру». З 1827 году ў капліцы пры крыніцы сталі ладзіць архірэйскае набажэнства кожную 10-ю пятніцу пасьля Вялікадня. У ХІХ стагодзьдзі ўласьнік Палыкавіцкага маёнтку генэрал Рымскі-Корсакаў спусьціў у крыніцу абкладзены цынкам зруб. Ваду па трубах накіравалі ў басэйн на 100 вядзёр. У 1866 годзе ў Палыкавіцкую царквуперанесьлі часткі мошчаў сьвятой Параскевы Пятніцы. На 8-ю, 9-ю і 10-ю пятніцы пасьля Вялікадня на Палыкавіцкай крыніцы сталі ладзіць шматтысячны хросны ход з Магілёва. Сьвятары пабудавалі капатажнае збудаваньне і заключылі крыніцу ў трубу. Падчас Першай сусьветнай вайны Палыкавіцкую крыніцу наведваў расейскі імпэратар Мікалай II. 28 красавіка 1983 году Дзяржаўны камітэт аховы прыроды Беларускай ССР зацьвердзіў Рашэньне № 8/2 аб абвяшчэньні Палыкавіцкай крыніцы помнікам прыроды Беларусі^[1]. 31 ліпеня 2006 году Палыкавіцкая крыніца стала помнікам прыроды рэспубліканскай значнасьці^[4].

Капліца на Палыкавіцкай крыніцы (2012 год)

У 2012 году каля крыніцы пабудавалі царкву Сьвятой Тройцы на месцы царквы Сьвятой Параскевы Пятніцы, якая згарэла ў 1970 годзе^[5].

• Крыніца на старых здымках
• 
  1900 г.
• 
  1915 г.
• 
  1918 г.
• 
  1918 г.