Алесь Мікалаевіч Карлюкевіч

Але́сь Карлюке́віч, поўнае імя Алякса́ндр Мікала́евіч Карлюке́віч (нар. 6 студзеня 1964, в. Зацітава Слабада, Пухавіцкі раён, Мінская вобласць) — беларускі краязнавец, літаратуразнавец, журналіст, дзяржаўны службовец, прапагандыст рэжыму Лукашэнкі^[2].

Алесь Мікалаевіч Карлюкевіч
Міністр інфармацыі Беларусі 28 верасня 2017 — 4 чэрвеня 2020
Прэзідэнт	Аляксандр Лукашэнка
Кіраўнік урада	Андрэй Кабякоў Сяргей Румас
Папярэднік	Лілія Ананіч
Пераемнік	Ігар Луцкі
Нараджэнне	6 студзеня 1964(1964-01-06) (61 год) Зацітава Слабада, Пухавіцкі раён, Мінская вобласць, Беларуская ССР, СССР
Член у	Беларускі саюз журналістаў Саюз пісьменнікаў Беларусі
Адукацыя	Львоўскае вышэйшае ваенна-палітычнае вучылішча[d] (1985) Акадэмія кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь (2002) Пухавіцкая сярэдняя школа
Дзейнасць	публіцыстыка[1], літаратуразнаўства[1], рэгіяналістыка[d][1], палітыка[1] і прапаганда
Месца працы	Звязда Чырвоная змена Советская Белоруссия Літаратура і мастацтва Літаратура і мастацтва Беларуская думка Звязда Выдавецкі дом «Звязда»
Узнагароды	Прэмія «За духоўнае адраджэнне» Залаты купідон (2008)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Міністр інфармацыі Рэспублікі Беларусь (2017—2020). Старшыня Саюза пісьменнікаў Беларусі (з 2022).

Біяграфія

Бацька — Мікола Карлюкевіч, рабочы ў калгасе рабочым, маці — па нараджэнні Ладуцька, настаўніца малодшых класаў. Выхаваннем Алеся займалася старэйшая на 5 гадоў сястра Людміла^[3]. У пачатковую школу Алесь Карлюкевіч хадзіў у Зацітавай Слабадзе, сярэднюю скончыў у Пухавічах.

Скончыў аддзяленне журналістыкі Львоўскага вышэйшага ваенна-палітычнага вучылішча (1985) і Акадэмію кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь (2002). У 1981—1995 гадах служыў ва Узброеных Сілах СССР і Рэспублікі Беларусь. Працаваў у газетах «Звязда» (1995—1998), галоўным рэдактарам «Чырвонай змены» (1998—2002), супрацоўнікам «Советской Белоруссии» (2002—2006). У 2006—2011 гадах дырэктар рэдакцыйна-выдавецкай установы «Літаратура і мастацтва». Адначасова ў 2009—2011 гадах галоўны рэдактар газеты «Літаратура і мастацтва», што ўваходзіла ў склад названай установы.

8 лістапада 2011 года прызначаны галоўным рэдактарам газеты «Звязда». З лістапада 2012 года — адначасова выканаўца абавязкаў, са снежня 2012 — дырэктар-галоўны рэдактар выдавецкага дома «Звязда». З кастрычніка 2011 года адначасова старшыня Мінскага абласнога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі (да 2016 года)^[4].

15 снежня 2016 года стаў намеснікам міністра інфармацыі Беларусі, 28 верасня 2017 года — міністрам інфармацыі Рэспублікі Беларусь^[5]. Звольнены з пасады міністра 4 чэрвеня 2020 года. З ліпеня 2020 года — галоўны рэдактар часопіса «Беларуская думка»^[6].

20 жніўня 2020 года зноў прызначаны галоўным рэдактарам газеты «Звязда» і дырэктарам выдавецкага дома «Звязда»^[7][8].

Член Беларускага саюза журналістаў і Саюза пісьменнікаў Беларусі. 22 сакавіка 2022 года на з’ездзе Саюза пісьменнікаў Беларусі Аляксандр Карлюкевіч абраны старшынёй пісьменніцкай арганізацыі^[9]. Пры старшынстве Алеся Карлюкевіча аддзелам секцыі публіцыстыкі Саюза пісьменнікаў Беларусі прызначаны кіраваць прапагандыст Андрэй Мукавозчык^[10]. Са снежня 2024 года дырэктар выдавецтва «Беларусь»^[11].

У студзені 2025 года, напярэдадні перавыбараў Аляксандра Лукашэнкі, была прэзентавана кніга пра Лукашэнку «Наш Президент», аўтарамі якой выступілі Алесь Карлюкевіч, Аляксандр Радзькоў, Наталля Эйсмант, Уладзімір Пярцоў^[12]. Кніга стала працягам пабудовы культу асобы Лукашэнкі^[13][2][14].

Творчасць

Аўтар шэрагу краязнаўчых кніг. У тым ліку:

• «Вяртанне да… Беларусі» (1994)
• «За Цітаўкаю — Слабада» (1997)
• «Літаратурная карта Пухаўшчыны» (1998)
• «Далёкія і блізкія суродзічы» (1999)
• «Ігуменскі блакнот» (2000)
• «Рэкі і азёры ў паэзіі Рыгора Барадуліна» (2000)
• «І векавечны толькі край» (2000)
• «Ад зямлі, якая нарадзіла ці натхняе» (2001)
• «Былое маё ажывае» (2002)
• «Блонь» (2007, у сааўтарстве з Б. Зубкоўскім)
• «Зацітава Слабада» (2007)
• «Сцежкамі Ігуменшчыны» (2008)
• «Старонкі радзімазнаўства: Мясціны. Асобы. Краязнаўчыя нарысы» (2013)
• «Прыгоды Шубуршуна» (2013)
• «Новыя прыгоды Шубуршуна» (2014)
• «Братэрства» (2014)
• «Краязнаўчы рэсурс у вывучэнні беларускай літаратуры» (2015)
• «Роднымі сцяжынкамі» (2019)
• «Ігуменскі павет (Падарожжа па родным краі)» (2020)
• «Навагрудчына. Літаратурнае гняздо Беларусі» (2023)
• «Наш Президент» (2025, у суаўтарстве з А. Радзьковым, Н. Эйсмант, У. Пярцовым)

Погляды

У красавіку 2019 года ў інтэрв’ю газеце «Народная Воля» выказаўся супраць пашырэння беларускай мовы: «Усе магчымыя меры пашырэння, заканадаўчыя ініцыятывы адносна ўсталявання, кантролю і гэтак далей нічога не прынясуць, акрамя гарачых спрэчак у грамадстве. Моўная рэчаіснасць у Беларусі склалася такая, якая склалася…»^[15].

У час выступлення на Пленуме Саюза пісьменнікаў Беларусі ў канцы 2023 года станоўча ацаніў членства ў арганізацыі прапагандысткі рэжыму Лукашэнкі Людмілы Гладкай: «смелая журналістка, смелая жанчына, якая пабывала і ў гарачых кропках, як кажуць, на лініі агню. І, магчыма, дадасць новае разуменне таму, што адбываецца ў свеце, шмат каму, хто заглыбіўся ў паэтычны разгляд адно толькі прыродных з’яў»^[16].

Узнагароды

• Прэмія Беларускага саюза журналістаў «Залатое пяро».
• Літаратурная прэмія «Залаты купідон».
• Расійская літаратурная прэмія імя Валянціна Пікуля.
• Прэмія Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «За духоўнае адраджэнне».
• Медаль Францыска Скарыны (2021)^[17].

Зноскі

1. Národní autority České republiky Праверана 7 лістапада 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
2. Карлюкевич: книга "Наш Президент" позволяет по-новому взглянуть на историю суверенной Беларуси (руск.)  (нявызн.) ?. belta.by (20 студзеня 2025). — «"Эти эмоции помогут вам вооружиться другим зрением и увидеть, каких трудов стоит построить страну, как во многом это зависит от личности и какие этапы должна пройти личность, которая во главе этих трудов", — отметил председатель Союза писателей Беларуси.»  Праверана 24 студзеня 2025.
3. Алесь Карлюкевіч: “Важна ўвесь час заставацца ў кантэксце” (руск.)  (нявызн.) ?. Настаўніцкая газета (27 кастрычніка 2018). Праверана 8 студзеня 2024.
4. Мінскае абласное аддзяленне ГА «Саюз пісьменнікаў Беларусі» (англ.). oo-spb.by. Праверана 8 студзеня 2024.
5. Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь № 351 «Об А. Н. Карлюкевиче» (руск.). Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь (28 верасня 2017).
6. Стала вядома, куды ўладкаваўся на працу былы міністр інфармацыі Алесь Карлюкевіч (нявызн.)(недаступная спасылка). baj.by (24 чэрвеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 11 красавіка 2021. Праверана 3-2-2021.
7. Дырэктарам-галоўным рэдактарам РВУ «Выдавецкі дом «Звязда» прызначаны Аляксандр Карлюкевіч (нявызн.)(недаступная спасылка). zviazda.by (20 жніўня 2020). Архівавана з першакрыніцы 7 студзеня 2021. Праверана 3-2-2021.
8. Валер Каліноўскі. Пасьля пратэсту ў газэце «Звязда» зноў паставілі рэдактарам Карлюкевіча, экс-міністра інфармацыі (нявызн.). svaboda.org (20 жніўня 2020). Праверана 3-2-2021.
9. Старшынёй Саюза пісьменнікаў Беларусі выбраны Аляксандр Карлюкевіч (нявызн.). zviazda.by (22 сакавіка 2022).
10. Пра што распавёў Алесь Карлюкевіч на пашыраным Пленуме Саюза пісьменнікаў Беларусі? (нявызн.)(недаступная спасылка). zviazda.by (25 снежня 2023). Архівавана з першакрыніцы 6 студзеня 2024. Праверана 2 студзеня 2024.
11. Карлюкевич: книга "Наш Президент" позволяет по-новому взглянуть на историю суверенной Беларуси (руск.)  (нявызн.) ?. belta.by (20 студзеня 2025). Праверана 24 студзеня 2025.
12. Эйсмант, Радзькоў, Пярцоў і Карлюкевіч напісалі кнігу пра Лукашэнку «Наш прэзідэнт»  (бел.). Наша Ніва (20 студзеня 2025). Праверана 24 студзеня 2025.
13. Стартовый тираж распродан! В Минске презентовали книгу "Наш Президент" (руск.). news.by (20 студзеня 2025). — «Александр Радьков, соавтор книги "Наш Президент": "Потенциал этой личности не иссякаем. И это в книге тоже есть. Тут, как мы уходили от пропасти, как формировали экономику, как Президент мучительно переживал, когда оставалось муки на три дня. И как волевыми качествами выводил из этой ситуации, как нам было договариваться с соседями, противостоять вызовам со стороны оппозиции, западному влиянию спецслужб, как надо было выходить с автоматом, потому что цели-то у всех разные. Наша страна привлекательна, перспективна. Для того чтобы сохранить эту идентичность, сохранить наш добробыт, сохранить страну, нужны волевые качества. Надо иногда и с автоматом выйти. Иначе как ты докажешь, что ты за свою страну, за свой народ, и как тогда за тобой этот народ пойдет?"»  Праверана 24 студзеня 2025.
14. "Философия личности". Радьков пояснил концепцию книги "Наш Президент" (руск.)  (нявызн.) ?. belta.by (20 студзеня 2025). Праверана 24 студзеня 2025.
15. Карлюкевіч пра беларусізацыю: Лепш скіраваць сілы на тое, каб беларуская мова ў СМІ была ўнармаванай, правільнай (нявызн.). nashaniva.by (30 красавіка 2019). Архівавана з першакрыніцы 13-5-2019. Праверана 13-5-2019.
16. Пра што распавёў Алесь Карлюкевіч на пашыраным Пленуме Саюза пісьменнікаў Беларусі? (нявызн.)(недаступная спасылка). zviazda.by (25 снежня 2023). Архівавана з першакрыніцы 6 студзеня 2024. Праверана 2 студзеня 2024.
17. Указ Президента Республики Беларусь от 23.08.2021 г. № 322 «Аб узнагароджанні» – Pravo.by (руск.). pravo.by. Праверана 8 студзеня 2024.