Зацітава Слабада

Заці́тава Слабада́^[1] (трансліт.: Zacitava Slabada, руск.: Затитова Слобода) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Пухавіцкага сельсавета. Месціцца за 7 км на ўсход ад Мар’інай Горкі, 58 км ад Мінска, каля шашы Мінск — Бабруйск^[2], пры ўпадзенні ракі Цітаўка ў Свіслач.

Вёска Зацітава Слабада Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Пухавіцкі Сельсавет Пухавіцкі Каардынаты 53°30′57″ пн. ш. 28°15′59″ у. д.HGЯO Водныя аб’екты Цітаўка і Свіслач Насельніцтва ▼390 чал. (2019) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1713 Паштовыя індэксы 222832 Аўтамабільны код 5 Зацітава Слабада на карце Беларусі ±

Гісторыя

Ранняя гісторыя

Першае ўпамінанне ў 1623 годзе. У 1779 годзе ў вёсцы было 28 двароў^[3]. У канцы XVIII стагоддзя вёска Слабада ў Менскім павеце Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага, шляхецкая ўласнасць^[4].

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года тэрыторыя апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Ігуменскім павеце Мінскай губерні. У першай палове XIX стагоддзя адносілася да маёнтка Пухавічы ўласнасці Ваньковічаў^[5].

Пасля 1861 года ў Пухавіцкай воласці Ігуменскага павета. Паводле перапісу 1897 года былі прыпісная царква, хлебазапасны магазін.

Найноўшы час

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. У 1922 годзе была школа 1-й ступені, працавала 2 настаўнікі, было каля 70 вучняў. У 1924—1925 гадах цэнтр Слабадскога сельсавета. У пачатку 1930-х гадоў праведзена прымусовая калектывізацыя, у 1933 годзе былі калгасы «Пуцілавец» і «Кастрычнік», працавалі 2 кузні і ваўначоска.

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да 2 ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі.

У канцы 1950-х гадоў у вёсцы здымалі мастацкі фільм «Строгая жанчына»^[6].

Насельніцтва

• 1870 год — 103 жыхары мужчынскага полу
• 1897 год — 70 двароў, 369 жыхароў
• 1908 год — 87 двароў, 529 жыхароў
• 1917 год — 104 двары, 531 жыхар
• 1960 год — 549 жыхароў
• 1971 год — 170 двароў, 511 жыхароў
• 1997 год — 183 двары, 519 жыхароў^[2]
• 2002 год — 179 двароў, 517 жыхароў
• 2009 год — 414 жыхароў
• 2019 год — 390 жыхароў^[7]

Інфраструктура

Эканоміка і медыцына

Ёсць аддзяленне сувязі, механічныя майстэрні, крамы, ветэрынарны пункт.

Культура і адукацыя

Пачатковая школа, бібліятэка, дом культуры.

Вядомыя асобы

• Алесь Карлюкевіч (нар. 1964)— беларускі краязнавец, літаратуразнавец, журналіст.
• Мікалай Свірыдаў (нар. 1950) — навуковец, кандыдат сельскагаспадарчых навук.

Памятныя мясціны

• Брацкая магіла савецкіх воінаў^[2]
• Магіла ахвяр нацызму^[2]