Ветрына

Ветрына^[3] — гарадскі пасёлак у Полацкім раёне Віцебскай вобласці, на аўтадарозе Полацк — Вільнюс. За 23 кіламетры ад Полацка. Чыгуначная станцыя на лініі Полацк—Маладзечна. Насельніцтва 2 134 чал. (2017)^[4].

Гарадскі пасёлак Ветрына Ад былой сінагогі застаўся толькі фундамент Герб Краіна Беларусь Вобласць Віцебская Раён Полацкі Сельсавет Ветрынскі Каардынаты 55°24′42″ пн. ш. 28°28′30″ у. д.HGЯO Заснаваны XV стагоддзе Першая згадка XVI Гарадскі пасёлак з 1958 Плошча 5,22 км²[1] Вышыня цэнтра 151 м Насельніцтва ▼1 634 чал. (1 студзеня 2025)[2] Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код 214 Паштовы індэкс 211434 Аўтамабільны код 2 СААТА 2238817906 Ветрына на карце Беларусі ±

Ветрына на Вікісховішчы

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Ветрына (значэнні).

Назва

Тыпалагічная паралель — прускі тапонім Wetir-kaymen (цяпер у "прускай" частцы Польшчы, у паваенны час пераназвана ў Wiatrowiec), ад прускага witra "вецер", kaimis "вёска". Дакладнейшы пераклад тапоніма быў бы "Ветравічы".^{[крыніца не паказана 66 дзён]}

Гісторыя

Упершыню Ветрына згадваецца ў сярэдзіне XVI ст. як мястэчка ў складзе Полацкага ваяводства.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай у 1793 годзе Ветрына апынулася ў складзе Расійскай імперыі, дзе стала цэнтрам воласці Лепельскага павета. У пачатку XX ст. воласці налічвала 93 вёскі і 74 фальваркі.

1 студзеня 1919 года згодна з пастановай I з’езда КП(б) Беларусі Ветрына ўвайшло ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала мястэчка разам з іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У 1924 годзе Ветрына вярнулі ў склад БССР, дзе яно у 1924—1931 і 1935—1960 гадах было цэнтрам раёна (у 1931—1935 гадах у складзе Полацкага раёна).

У Другую сусветную вайну з 11 ліпеня 1941 да 29 чэрвеня 1944 мястэчка акупіравана гітлераўскімі захопнікамі, якія загубілі ў Ветрыне і ваколіцах 1384 жыхароў.

21 студзеня 1958 Ветрына атрымала афіцыйны статус гарадскога пасёлка^[5]. З 1960 года зноў у Полацкім раёне.

11 ліпеня 2004 годзе ў Ветрыне ўрачыста асвяцілі новы касцёл пад тытулам блаславёнага Юрыя Матулевіча^[6]. 9 снежня 2004 адбылося зацверджанне герба: «у блакітным полі іспанскага шчыта залаты млын»^[7].

Насельніцтва

• XX стагоддзе: 1993 — 2,2 тыс. чал.^[8]; 1999 — 3031 чал.
• XXI стагоддзе: 2006 — 2,7 тыс. чал.; 2008 — 2,6 тыс. чал.; 1 студзеня 2009 — 2,5 тыс. чал.; 2009 — 2725 чал.^[9] (перапіс); 2016 — 2 220 чал.^[10]; 2017 — 2 134 чал.^[4]

Эканоміка

• філіял швейнай фабрыкі «Віцябчанка»
• участак Лепельскага дрэваапрацоўчага аб’яднання

Інфраструктура

У Ветрыне працуюць прафесійна-тэхнічнае вучылішча механізацыі сельскай гаспадаркі, сярэдняя школа і школа мастацтваў, дашкольная ўстанова, бальніца, дом культуры, 3 бібліятэкі, аптэка.

Славутасці

Касцёл

Каля Ветрына размяшчаецца гарадзішча Глінскі замак, за возерам Гарадзёнак — старажытныя курганы.

• Касцёл блас. Юрыя Матулевіча (2001—2004)
• Сраценская царква (сяр. XX ст.)
• Брацкая магіла савецкіх воінаў і партызан
• Ваенныя абарончыя ўмацаванні (доты).

Вядомыя асобы

• Аляксандр Васілевіч Круцікаў (нар. 1960) — беларускі трэнер.

Страчаная спадчына

• Уніяцкая царква Св. Міхала Арханёла (пабудавана ў 1728, зруйнавана пасля 1924 года)
• Праваслаўная царква Успення Прасв. Багародзіцы (пабудавана ў 1811, знішчана пасля 1911 года).

Гл. таксама

• Пасёлкі гарадскога тыпу Віцебскай вобласці
• Пасёлкі гарадскога тыпу Беларусі