Вуэльта Іспаніі

Вуэльта Іспаніі (Тур Іспаніі, Вуэльта, ісп.: Vuelta a España) — найвядомая трохтыднёвая шасейная велагонка, адна з трох самых прэстыжных у свеце (разам з Тур дэ Франс і Джыра д'Італія).

Вуэльта Іспаніі

Вуэльта Іспаніі 2022
Інфармацыя пра гонку
Час правядзення	верасень (з 1995 года)
Рэгіён	Іспанія
Беларуская назва	Вуэльта Іспаніі
Мясцовая назва	Vuelta Ciclista a España (ісп.)
Іншыя назвы	Тур Іспаніі, Вуэльта
Дысцыпліна	Шашэйны веласпорт
Тып	Супервелашматдзёнка
Арганізатар	Unipublic
Дырэктар гонкі	Віктар Кардэро
Гісторыя
Першая гонка	1935
Нумар гонкі	77 (2022)
Першы пераможца	Густаф Дэлор
Рэкорд перамог	Тоні Ромінгер (3 перамогі) Раберта Эрас (3 перамогі) Альберта Кантадор (3 перамогі)

Праходзіць штогод па тэрыторыі Іспаніі і Андоры ў верасні (пачынаючы з 1995 года). Першая гонка адбылася ў 1935 годзе. Толькі 2 гонкі праходзілі таксама па тэрыторыі іншых еўрапейскіх краін: 1997 год — Партугалія, 2009 год — Нідэрланды і Бельгія.

Газета «Informaciones» з рэкламай першай «Вуэльты».

Вальвердэ ў майцы лідара Вуэльты 2013.

Гісторыя

Натхнёны поспехам Тур дэ Франс і Джыры д'Італія, а таксама для павелічэння продажаў сваіх арыгінальных выданняў(«L'Auto» і «La Gazzetta Dello Sport») Хуан Пуёль, дырэктар газеты «Informaciones» арганізуе першую Вуэльту Іспаніі ў 1935 годзе^[1].

Першая Вуэльта праходзіла з 29 красавіка па 15 мая 1935 года і ўключала ў сябе 14 этапаў і мела 50 удзельнікаў. Выйграў яе бельгіец Густаф Дэлор. Ёе жа быў пераможцам і ў наступны год, тады Вуэльта мела ўжо іншы фармат, была павялічана колькасць этапаў да 21.

Паміж 1937 і 1944 гадамі, Вуэльта была толькі двойчы, у 1941 і 1942 гадах, з-за Іспанскай грамадзянскай вайны і Другой сусветнай вайны. Гэтыя дзве велагонкі, у якіх удзельнікамі з'яўляліся амаль усе іспанцы, былі выйграны Хуліанам Берэндэра.

Вуэльта праводзілася вясной (красавік-травень) да 1995 года, але сёння гэтая велагонка пачынаецца ў верасні. Гэта змяненне ў раскладзе павялічыла прэстыж гонкі.

Лідарская майка

Лідару гонкі належыць апранаць майку пэўнага колеру, які вылучае яго сярод астатніх гоншчыкаў так жа, як на гонках Тур дэ Франс (жоўтая майка) і Джыра д'італія (ружовая майка). Колер лідарскай майкі Вуэльты Іспаніі мяняўся некалькі разоў. Арганізатары, якія адраджалі гонку пасля множных паўзаў, звычайна мянялі колер майкі. З 1935 года лідарская майка была аранжавай, у 1941-м стала белай і зноў аранжавай у 1942 годзе. У 1945-1950 гадах лідары насілі белую майку з гарызантальнай чырвонай паласой. У 1955 годзе — па аналогіі з Тур дэ Франс — колер майкі стаў жоўтым. За выключэннем 1977 года, калі майка стала аранжавай, усе гады, уключаючы 1998-ы, майка была жоўтай, пасля чаго колер атрымаў залаты адценне. Аднак у 2010 годзе лідарская майка стала чырвонай.

Пераможцы

№	Год	Пераможца	Краіна	Каманда
76	2021	Прымаж Рогліч	Славенія	Jumbo-Visma
75	2020	Прымаж Рогліч	Славенія	Jumbo-Visma
74	2019	Прымаж Рогліч	Славенія	Jumbo-Visma
73	2018	Сайман Ейтс	Вялікабрытанія	Mitchelton–Scott
72	2017	Крыс Фрум	Кенія, Вялікабрытанія	Team Ineos
71	2016	Наіра Кінтана	Калумбія	Movistar Team
70	2015	Фабіа Ару	Італія	Astana
69	2014	Альберта Кантадор (3)	Іспанія	Team Saxo Bank Tinkoff Bank
68	2013	Крыс Хорнэр	ЗША	RadioShack-Leopard
67	2012	Альберта Кантадор (2)	Іспанія	Team Saxo Bank Tinkoff Bank
66	2011	Хуан Хасэ Коба	Іспанія	Geox-TMC
65	2010	Вінчэнца Нібалі	Італія	Liquigas
64	2009	Алехандра Вальвердэ	Іспанія	Caisse d'Epargne
63	2008	Альберта Кантадор	Іспанія	Astana
62	2007	Дзяніс Мяньшоў (2)	Расія	Rabobank
61	2006	Аляксандр Вінакураў	Казахстан	Astana
60	2005	Дзяніс Мяньшоў	Расія	Rabobank
59	2004	Раберта Эрас (3)	Іспанія	Liberty Seguros
58	2003	Раберта Эрас (2)	Іспанія	U.S. Postal
57	2002	Айтор Гансалес	Іспанія	Kelme
56	2001	Анхель Касера	Іспанія	Festina
55	2000	Раберта Эрас	Іспанія	Kelme
54	1999	Ян Ульрых	Германія	Team Telekom
53	1998	Абрахам Алана	Іспанія	Team Banesto
52	1997	Алекс Цуле (2)	Швейцарыя	Team ONCE
51	1996	Алекс Цуле	Швейцарыя	Team ONCE
50	1995	Ларан Жалабер	Францыя	Team ONCE
49	1994	Тоні Ромінгер (3)	Швейцарыя	Mapei-Clas
48	1993	Тоні Ромінгер (2)	Швейцарыя	Clas-Cajastur
47	1992	Тоні Ромінгер	Швейцарыя	Clas-Cajastur
46	1991	Мяльхор Мауры	Іспанія	Team ONCE
45	1990	Марка Джаванэцці	Італія	Seur
44	1989	Педра Дэльгада (2)	Іспанія	Reynolds-Banesto
43	1988	Шон Кэлі	Ірландыя	Kas-Mavic
42	1987	Луіс Эрэра	Калумбія	Café de Colombia
41	1986	Альвара Піна	Іспанія	Zor - BH
40	1985	Педра Дэльгада	Іспанія	Orbea-Gin MG
39	1984	Эрык Карыту	Францыя	Skil-Reydel-SEM-Mavic
38	1983	Бернар Іна (2)	Францыя	Renault-Elf-Gitane
37	1982	Марыяна Лехарэта	Іспанія	Teka
36	1981	Джавані Батальін	Італія	Inoxpran
35	1980	Фаусціна Руперэс	Іспанія	Zor-Vereco
34	1979	Ёоп Зотэмелк	Нідэрланды	Miko-Mercier-Vivagel
33	1978	Бернар Іна	Францыя	Renault-Gitane-Campagnolo
32	1977	Фреды Мартэнс	Бельгія	Flandria-Velda-Latina
31	1976	Хасэ Песарадона	Іспанія	Kas
30	1975	Аўгусцін Тамамэс	Іспанія	Super Ser
29	1974	Хасэ Мануэль Фуэнтэ (2)	Іспанія	Kas-Kaskol
28	1973	Эдзі Меркс	Бельгія	Molteni
27	1972	Хасэ Мануэль Фуэнтэ	Іспанія	Kas-Kaskol
26	1971	Фердынанд Браке	Бельгія	Peugeot-BP-Michelin
25	1970	Луіс Аканья	Іспанія	Bic
24	1969	Ражэ Піньён	Францыя	Peugeot-BP-Michelin
23	1968	Фелічэ Джымондзі	Італія	Salvarani
22	1967	Ян Янсэн	Нідэрланды	Pelforth-Sauvage-Lejeune
21	1966	Франсіска Габіка	Іспанія	Kas-Kaskol
20	1965	Рольф Волфшаль	Германія	Mercier-BP-Hutchinson
19	1964	Раймон Пулідор	Францыя	Mercier-BP-Hutchinson
18	1963	Жак Анкеціль	Францыя	St.Raphael-Gitane
17	1962	Рудзі Альціг	Германія	St.Raphael-Helyett
16	1961	Анджалінв Салер	Іспанія	Faema
15	1960	Франц Дэ Мулдэр	Бельгія	Groene Leeuw
14	1959	Антоніа Суарэс	Іспанія	Licor 43
13	1958	Жан Стаблінскі	Францыя	Essor-Leroux
12	1957	Хесус Лараньё	Іспанія	Gamma
11	1956	Анджэла Кантэрна	Італія	Bianchi-Pirelli
10	1955	Жан Дота	Францыя	Vampire-d'Alessandro
1951-1954 Спаборніцтвы не праводзіліся
9	1950	Эміліа Радрыгес	Іспанія	Sangalhos
1949 Спаборніцтвы не праводзіліся
8	1948	Бернарда Руіс	Іспанія	Peugeot-Dunlop
7	1947	Эдуард Ван Дэйк	Бельгія	Alycon-Dunlop
6	1946	Дальмасіа Лангаріка	Іспанія	Galindo-Cicles Tabay
5	1945	Дэліа Радрыгес	Іспанія
1943-1944 Спаборніцтвы не праводзіліся (Другая сусветная вайна)
4	1942	Хуліян Берэндэра (2)	Іспанія	Informaciones
3	1941	Хуліян Берэндэра	Іспанія
1937-1940 Спаборніцтвы не праводзіліся (Грамадзянская вайна ў Іспаніі)
2	1936	Густаф Дэлор (2)	Бельгія
1	1935	Густаф Дэлор	Бельгія

Краіны пераможцаў

Месца	Краіна	Перамогі	Рэкорд перамог	Апошні пераможца
1	Іспанія	30	Раберта Эрас, Альберта Кантадор (3)	Альберта Кантадор (2014)
2	Францыя	9	Бернар Іна (2)	Ларан Жалабер (1995)
3	Бельгія	7	Густаф Дэлор (2)	Фрэдзі Мертэнс (1977)
4	Італія	6	Анджэла Кантэрна, Фелічэ Джымондзі, Джавані Батальін, Марка Джаванэцці, Вінчэнца Нібалі, Фабіа Ару (1)	Фабіа Ару (2015)
5	Швейцарыя	5	Тоні Ромінгер (3)	Алекс Цуле (1997)
6	Германія	3	Рудзі Альціг, Рольф Волфшоль, Ян Ульрых (1)	Ян Ульрых (1999)
	Славенія	3	Прымаж Рогліч (3)	Прымаж Рогліч (2021)
8	Нідэрланды	2	Ян Янсэн, Ёоп Зотэмелк (1)	Ёоп Зотэмелк (1979)
	Расія	2	Дзяніс Мяньшоў (2)	Дзяніс Мяньшоў (2007)
	Калумбія	2	Луіс Эрэра, Наіра Кінтана (1)	Наіра Кінтана (2016)
	Вялікабрытанія	2	Крыс Фрум (1), Сайман Ейтс (1)	Сайман Ейтс (2018)
12	Ірландыя	1	Шон Кэлі (1)	Шон Кэлі (1988)
	Казахстан	1	Аляксандр Вінакураў (1)	Аляксандр Вінакураў (2006)

Зноскі

1. Vuelta Fables: The Basque Issue (нявызн.). podiumcafe.com (7 студзеня 2011). Праверана 10 April 2014.