Вята (рака)

У гэтага тапоніма ёсць і іншыя значэнні, гл. Вята.

Вята (паміж азёрамі Набіста і Шчоўна цячэ пад назвай Хараброўка) — рака ў Беларусі, у Мёрскім раёне Віцебскай вобласці, левы прыток Заходняй Дзвіны.

Вята
Вадаспад на Вяце
Характарыстыка
Даўжыня	31 км
Басейн	424 км²
Расход вады	2,8 м³/с (у вусці)
Вадацёк
Выток	возера Набіста
• Вышыня	139 м
• Каардынаты	55°39′19,66″ пн. ш. 27°26′52,20″ у. д.HGЯO
Вусце	Заходняя Дзвіна
• Месцазнаходжанне	за 1 км ад вёскі Вята
• Вышыня	98 м
• Каардынаты	55°46′57,56″ пн. ш. 27°35′18,71″ у. д.HGЯO
Ухіл ракі	1,3 м/км
Размяшчэнне
Водная сістэма	Заходняя Дзвіна → Балтыйскае мора
Краіна	Беларусь
Рэгіён	Віцебская вобласць
Раён	Мёрскі раён
выток вусце
— выток, — вусце
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Назва

Назва Вята балцкага паходжання. Адпачатная балцкая форма гідроніма — *Venta.

Гідранімічныя аналагі — назвы літоўска-латвійскай ракі Вэнта, свіслацкага прытоку ракі Вяча.

Згодна з К. Бугам, які аб’ядноўваў тры згаданыя гідронімы ў адно гняздо, назва Вяты ад балцкага кораня vent- «гнуцца; гнуць» і значыць «Звілістая (рака)»^[1].

Водаапісанне

Даўжыня Вяты 31 км. Плошча вадазбору 424 км². Сярэднегадавы расход вады ў вусці 2,8 м³/с. Сярэдні нахіл воднай паверхні 1,3 м/км. На рацэ ёсць вадаспад, які ўтварыўся на месцы разбуранай плаціны гідраэлектрастанцыі і кардоннай фабрыкі.

Выцякае з возера Набіста пад назвай Хараброўка. Цячэ па паўночнай ускраіне гідралагічнага заказніка Балота Мох. Верхняе цячэнне ў межах Браслаўскай грады, сярэдняе і ніжняе — на Полацкай нізіне. Упадае ў Заходнюю Дзвіну за 1 км на захад ад вёскі Вята, на мяжы з Латвіяй. Асноўны прыток — Галчыца (справа).

Рэчышча звілістае, ад вытоку на працягу 14 км каналізаванае. Даліна ў верхнім цячэнні невыразная, у сярэднім — трапецападобная, у ніжнім — скрынкападобная. У басейне ракі азёры агульнай плошчай 36 км² (Абстэрна, Важа, Набіста, Ідолта, Сумаўка, Шчоўна, Асінаўка, Ворань, Орцы, Цяцерка, Запалоссе, Лабейка, Канцынова, Нязвядка і іншыя).

Зноскі

1. K. Būga. Rinktiniai raštai. T. 3. Vinius, 1961. C. 243—244.