Георгій Хрысанфавіч Даўгяла

Георгій Хрысанфавіч Даўгя́ла (26 лістапада (9 снежня) 1902, Віцебск — 29 ліпеня 1974, Мінск) — беларускі вучоны-тэрапеўт. Доктар медыцынскіх навук (1955), прафесар (1956). Заслужаны дзеяч навукі БССР (1966)^[2]. Брат беларускага мастака Міхаіла Даўгялы (1908—1978).

Георгій Хрысанфавіч Даўгяла
Дата нараджэння	26 лістапада (9 снежня) 1902
Месца нараджэння	Крутое, Вязменская воласць[d], Веліжскі павет, Віцебская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	29 ліпеня 1974(1974-07-29) (71 год)
Месца смерці	Мінск, Беларуская ССР, СССР
Месца пахавання	Усходнія могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Род дзейнасці	навуковец, урач, тэрапеўт, выкладчык універсітэта, ваенны ўрач, медыцынскі адміністратар
Навуковая сфера	гематалогія, кардыялогія, рэўматалогія[d] і артэрыясклероз[d]
Месца працы	Віцебскі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт БДМУ
Навуковая ступень	доктар медыцынскіх навук[1] (1955)
Навуковае званне	прафесар (1956)[1]
Альма-матар	медыцынскі факультэт БДУ (1928)
Вядомыя вучні	Іван Іосіфавіч Ганчарык
Член у	Навуковае таварыства тэрапеўтаў БССР[d] Усесаюзнае навуковае таварыства тэрапеўтаў[d] Беларускае навуковае таварыства кардыёлагаў[d]
Узнагароды	Выдатнік аховы здароўя БССР[d]

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Даўгяла.

Біяграфія

Нарадзіўся 26 лістапада (9 снежня) 1902 года. У якасці месца нараджэння розныя крыніцы называюць тры варыянты Віцебск^[2][3], Веліж^[4] або вёска Крутое^[5][6] Веліжскага павета Смаленскай губерні. На карыць апошняга варыянта сведчыць тое, што там нарадзіўся ягоны брат Міхаіл.

Скончыў у 1928 годзе медыцынскі факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, дзе вучыўся ў вядомых вучоных-тэрапеўтаў С. М. Мелкіх і Ф. А. Гаўсмана^[7].

Пасля заканчэння ўніверсітэта малады ўрач быў накіраваны на працу ў вясковыя бальніцы Коханаўскага і Асвейскага раёнаў Віцебскай вобласці, потым працаваў у тэрапеўтычным аддзяленні Полацкай бальніцы чыгуначнікаў^[7].

З 1935 года асістэнт кафедры шпітальнай хірургіі ў Віцебскім медыцынскім інстытуце. У гэты перыяд малады вучоны падрыхтаваў і абараніў кандыдацкую дысертацыю па тэме «Карэлятыўныя адносіны паміж функцыяй пячонкі і функцыяй кішэчніка ў вугляводным абмене»^[7].

У 1939 годзе Даўгяла прызваны ў армію. Быў начальнікам палявога рухомага шпіталя падчас ваеннай аперацыі ў Заходняй Беларусі. У гады Вялікай Айчыннай вайны ўзначальваў тэрапеўтычныя аддзяленні шпіталяў Калінінскага, Беларускага і Прыбалтыйскага франтоў^[7].

Пасля дэмабілізацыі ў 1946 годзе працаваў у Мінскім медыцынскім інстытуце дацэнтам кафедры шпітальнай тэрапіі, у 1955—1974 гадах загадчык кафедры. У 1955 годзе абараніў доктарскую дысертацыю па тэме «Эрытрацытатэрапія пры захворванні Адзісана-Гусерава-Бірмера». Высокая кампетэнцыя вучонага не абмяжоўвалася вузкай спецыялізацыяй, сярод яго навуковых інтарэсаў — кардыялогія, рэўматалогія, гастраэнтэралогія, гематалогія^[7].

У 1953—1959 гадах галоўны тэрапеўт Міністэрства аховы здароўя БССР^[2][8].

Рэдактар аддзелаў Беларускай савецкай і Вялікай медыцынскай энцыклапедый; член рэдакцыйнай калегіі часопіса «Тэрапеўтычны архіў»^[9].

Старшыня праблемнай камісіі «Фізіялогія і паталогія сардэчна-сасудзістай сістэмы», старшыня Рэспубліканскага навуковага таварыства тэрапеўтаў у 1955—1974 гадах^[9]. Член Прэзідыума Усесаюзнага навуковага таварыства тэрапеўтаў^[8], Рэспубліканскага таварыства кардыёлагаў. Член Міжнароднага таварыства інтэрністаў^[9].

Памёр 29 ліпеня 1974 года ў Мінску. Пахаваны на Усходніх могілках Мінска^[8].

Навуковая дзейнасць

Аўтар больш за 150 навуковых прац, прысвечаных гематалогіі, кардыялогіі, рэўматалогіі, атэрасклерозу, хранічным пнеўманіям, гастраэнтэралогіі і інш. Сярод прац вучонага: «Клініка і лячэнне інфаркта міякарда» (1957), «Лячэбная фізічная культура пры сардэчна-сасудзістых захворваннях (стэнакардыя, інфаркт міякарда)» (1959), «Клінічная характарыстыка цячэння розных відаў рэўматызму» (1972) і інш^[7].

Пад яго кіраўніцтвам былі распрацаваны новыя метады дыягностыкі і лячэння захворванняў крыві^[7].

Шматгадовая навуковая і практычная дзейнасць Георгія Хрысанфавіча садзейнічала развіццю клінічнай гематалогіі ў краіне. Ён з’яўляецца аўтарам і суаўтарам прац «Да клінікі вострых лейкозаў» (1950), «Злаякаснае малакроўе» (1951), «Практычны дапаможнік па даследаванні згусальнай сістэмы крыві» (1969), «Сістэма гемастазу ў норме і паталогіі» (1973) і інш^[7].

Пад кіраўніцтвам вучонага былі падрыхтаваны 52 дысертацыйныя працы, 12 з якіх — доктарскія. Многія вучні вучонага ў далейшым сталі вядомымі вучонымі-тэрапеўтамі, узначалілі кафедры тэрапеўтычнага профілю ў Мінскім і Гродзенскім медыцынскіх інстытутах, Беларускім інстытуце ўдасканальвання ўрачоў, навукова-даследчых інстытутах краіны^[7].

Сачыненні

• Злокачественное малокровие (болезнь Аддисона-Бирмера  (руск.)).—2 изд. — Мн., 1962
• Практическое руководство по исследованию свёртывающей системы крови в клинике — Мн., 1969 (совм. с В. Л. Крыжановским)
• Система гемостаза в норме и патологии — Мн., 1973 (совм. с В. Л. Крыжановским)

Узнагароды

У 1966 г. вучонаму было прысвоена ганаровае званне «Заслужаны дзеяч навукі БССР»^[7]. Ён з’яўляецца кавалерам ордэнаў Кастрычніцкай Рэвалюцыі і «Знак Пашаны», узнагароджаны таксама медалямі^[7][6], ганаровымі граматамі Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР, значком «Выдатнік аховы здароўя»^[7][8].

Зноскі

1. http://unicat.nlb.by/opac/pls/dict.prn_ref?tu=r&tq=v0&name_view=va_aall&a001=BY-SEK-214243&strq=l_siz=20
2. т. 5. Биографический справочник. Мн: Издательство «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. 29 с.
3. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — С. 66.
4. Довгялло Георгий Хрисанфович (26.11(09.12).1902—29.07.1974) // Беларускі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт Архівавана 27 кастрычніка 2016. (руск.)
5. Велиж помнит их имена // Сайт «Виртуальный Велиж» Архівавана 8 ліпеня 2010. (руск.)
6. Содаты Победы. Велижский район. (руск.)
7. Георгій Хрысанфавіч Даўгяла на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»
8. Георгій Хрысанфавіч Даўгяла ў Зводным электронным каталогу бібліятэк Беларусі
9. Довгялло Георгий Хрисанфович (нявызн.). www.bsmu.by. Праверана 14 верасня 2024.