Зея (рака)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Зея.

Зе́я — рака ў Расіі, левы прыток Амура.

Зея
руск.: Зея кіт.: 结雅 маньчж. ᠵᡳᠩᡴᡳᡵᡳ ᠪᡳᡵᠠ
Характарыстыка
Даўжыня	1 242 км
Басейн	233 000 км²
Расход вады	1 910 м³/с
Вадацёк
Выток	Станавы хрыбет
• Каардынаты	55°44′10″ пн. ш. 130°34′20″ у. д.HGЯO
Вусце	Амур
• Каардынаты	50°14′31″ пн. ш. 127°35′52″ у. д.HGЯO
Размяшчэнне
Водная сістэма	Амур → Ахоцкае мора
Краіна	Расія
Код у ДВР	20030400112118100022394
— выток, — вусце
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Даўжыня Зеі 1242 км, плошча басейна 233 тыс. км².

Пачынаецца на паўднёвых схілах Станавога хрыбта (у хрыбце Такійскі Станавік), цячэ па тэрыторыі Амурскай вобласці, упадае ў Амур у раёне Благавешчанска. Рака цячэ па Верхнязейскай раўніне ў даліне з шырокай поймай. Прарэзвае хрыбты Тукурынгра і Сактахан, утварае скалістую цясніну — Зейскія Вароты. У межах Амурска-Зейскай раўніны даліна месцамі пашыраецца да 10—20 км. Ніжэй вусця ракі Селемджа цячэ па Зейска-Бурэінскай раўніне па шырокай забалочанай даліне.

Асноўныя прытокі: Ток, Мульмуга, Бранта, Гілюй, Уркан (справа), Купуры, Аргі, Дзеп, Селемджа, Том (злева).

Жыўленне пераважна дажджавое. Ледастаў з лістапада да пачатку мая, у вярхоўі перамярзае. Пашырана шматгадовая мерзлата. У басейне 3еі больш за 19,5 тыс. азёр агульнай плошчай 1021 км². Суднаходная ніжэй Зейскай ГЭС і па вадасховішчы.

У басейне ракі Зейскі запаведнік. На рацэ — гарады: Зея, Свабодны, Благавешчанск. Створана Зейская ГЭС і Зейскае вадасховішча.

У гонар ракі быў названы касмічны апарат Зея.

Літаратура

• Зея // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — 604 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).