Мурашыная кіслата

Мурашы́ная кіслата́, метанавая кіслата — найпрасцейшая аднаасноўная карбонавая кіслата, НСООН.

Мурашыная кіслата
Агульныя
Хім. формула	CH₂O₂
Тэрмічныя ўласцівасці
Класіфікацыя
Рэг. нумар CAS	64-18-6
PubChem	284; 18971002
Рэг. нумар EINECS	200-579-1
SMILES	C(=O)O
RTECS	LQ4900000
ChemSpider	278

У прыродзе прысутнічае ў ігліцы елкі, кары каліны звычайнай, крапіве, садавіне, едкіх выдзяленнях мурашак, пчаліным ядзе. У раслін сінтэзуецца з гліколевай кіслаты^[1].

Уласцівасці

Бясколерная вадкасць з рэзкім пахам. Тэмпература плаўлення 8,4 °С, тэмпература кіпення 100,7 °C. Шчыльнасць 1,2196 г/см³. Змешваецца з вадой, дыэтылавым эфірам, этанолам. Не раствараецца ў аліфатычных вуглевадародах. Умерана раствараецца ў бензоле і талуоле. Найбольш моцная з аднаасноўных карбонавых кіслот з адкрытым ланцугом, выклікае апёкі скуры. Утварае солі і эфіры — фарміяты.

Пры награванні мурашыная кіслата раскладаецца з вылучэннем вуглякіслага газу і вадароду. Серная кіслата раскладае мурашыную кіслату на ваду і чадны газ (CO).

Атрыманне

Мурашыная кіслата ўтвараецца ў якасці пабочнага прадукта пры вадкафазным акісленні бутана і лёгкай бензінавай фракцыі ў вытворчасці воцатнай кіслаты. Каля 35 % ад агульнай колькасці сусветнай вытворчасці^[2] мурашынай кіслаты атрымліваюць гідролізам фармаміду.

Выкарыстанне

Мурашыную кіслату выкарыстоўваюць ў якасці пратравы пры фарбаванні тэкстылю і паперы, апрацоўцы скуры, у мэтах дэзінфекцыі, пры вырабе пестыцыдаў, растваральнікаў, лекавых сродкаў, у якасці кансерванта ў харчовай прамысловасці (зарэгістравана пад пазначэннем E236).

Зноскі

1. Биологический энциклопедический словарь / Гл. ред. М. С. Гиляров; Редкол.: А. А. Баев, Г. Г. Винберг, Г. А. Заварзин и др.. — 2-е изд., исправл.. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 385. — 864 с. — 150 600 экз. — ISBN 5-85270-002-9. (руск.)
2. Муравьиная кислота // ХиМиК.ру (руск.)