Мікалай Фядотавіч Беляшэўскі

Мікалай Фядотавіч Беляшэўскі (12 (24) кастрычніка 1867, Умань, Кіеўская губерня, Расійская імперыя (цяпер — Чаркаская вобласць, Украіна) — 21 красавіка 1926, Канеў, Канеўскі раён, Украінская ССР) — украінскі археолаг, этнограф, мастацтвазнавец, грамадскі дзеяч. Акадэмік Акадэміі навук Украінскай ССР (1919).

Мікалай Фядотавіч Беляшэўскі
Дата нараджэння	12 (24) кастрычніка 1867[1]
Месца нараджэння	Умань, Кіеўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	21 красавіка 1926(1926-04-21) (58 гадоў)
Месца смерці	Канеў, Каніўскі раён, Чаркаская акруга[d], УССР, СССР
Месца пахавання	Q55607971?
Грамадзянства	Расійская імперыя  Расійская рэспубліка  Украінская Народная Рэспубліка  Украінская дзяржава  УССР  СССР
Род дзейнасці	палітык, археолаг, музеязнавец, мастацтвазнавец
Навуковая сфера	археалогія[2], музеязнаўства[2] і мастацтвазнаўства[2]
Месца працы	Нацыянальны музей гісторыі Украіны
Альма-матар	Кіеўскі нацыянальны ўніверсітэт імя Тараса Шаўчэнкі
Член у	Нацыянальная акадэмія навук Украіны
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Беляшэўскі.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і святара. Яго дзяцінства прайшло ў вёсцы Астрыйкі Белацаркоўскага павета. Неўзабаве сям’я пераехала да сваякоў, у Кіеў. Вучыўся ў 2-й Кіеўскай гімназіі, дзе гісторыю выкладаў У. П. Навуменка. Усялякім чынам вывучаць і збіраць мясцовую старажытнасць, заклікаў М. Беляшэўскага дырэктар царкоўна-археалагічнага музея на Падоле М. І. Пятроў.

Скончыў Кіеўскі ўніверсітэт Св. Уладзіміра, дзе ў той час выкладалі прафесары У. Б. Антановіч і А. В. Прахаў.

З 1886 года праводзіў даследаванні помнікаў неаліту, трыпольскай культуры, позняга, скіфскага і славянскага часу. У выніку, знаходкі з раскопак летапіснага горада Родзеня і Княжай гары каля Канева ўпрыгожваюць калекцыі музеяў у Кіеве, Чарнігаве, Маскве і Парыжы.

Неаднаразова прымаў удзел у археалагічных з’ездах, быў членам рэдакцыі выдання «Киевская старина». Рэдактар зборніка «Археологическая летопись Южной России» (т. 1—3. Кіеў, 1899—1901) і часопіса з той жа назвай (1903—1905). У 1902—1923 гадах арганізатар і дырэктар Кіеўскага гарадскога мастацка-прамысловага і навуковага музея (сёння — Нацыянальны музей гісторыі Украіны і Нацыянальны мастацкі музей Украіны). У 1906 годзе быў абраны дэпутатам 1-й Дзяржаўнай думы, дзе ўваходзіў ва ўкраінскую парламенцкую супольнасць^[3]. У 1910 годзе Мікалай Беляшэўскі стаў адным з заснавальнікаў Кіеўскага таварыства аховы старажытнасцей і мастацтваў, дзейнасць якога распаўсюджвалася на ўсе малароскія і навароскія землі Расійскай імперыі.

Падчас Першай сусветнай вайны ўпаўнаважаны Імператарскай Санкт-Пецярбургскай акадэміі навук па ахове помнікаў культуры ў Галіцыі і Букавіне. У сакавіку 1917 года Саветам аб’яднаных грамадскіх арганізацый абраны першым камісарам па ахове святыняў Кіева. З 1919 года ўваходзіў ва Украінскі камітэт аховы старажытнасцей і мастацтва ў Украіне. Аўтар першага закона Украіны аб ахове помнікаў гісторыі, культуры і мастацтва (1918).

З 7 красавіка па 7 жніўня 1917 года — член Украінскай цэнтральнай рады 2-га складу. У маі 1920 года, у час кароткатэрміновай улады УНР, узначальваў мастацкую секцыю ўкраінскага грамадскага камітэта на чале з В. Пракаповічам.

Пахаваны ў Канеўскім прыродным запаведніку.

У гонар Мікалая Беляшэўскага названа адна з вуліц Кіева.

Навуковыя інтарэсы

Праводзіў археалагічныя даследаванні помнікаў Валыні і Кіеўшчыны, аўтар шматлікіх прац па музейным мастацтве, археалогіі, нумізматыцы, шмат зрабіў для развіцця музейнай справы ва Украіне. Аўтар прац па ўкраінскай арнаментыцы.

Галерэя

• 
  Могілка М. Біляшэўскага ў Канеўскім прыродным запаведніку
• 
  Барэльеф М. Біляшэўскаму ў Канеўскім прыродным запаведніку

Творы

• Дюнные стоянки неолитической эпохи на берегах р. Западного Буга в среднем его течении // Труды IX археологического съезда. Т. 1. — М.,
• Могильник в урочище Остроня, близ г. Заславля Волынской губерни / [Н. Беляшевский]. — [Киев]: Тип. Г. Т. Корчак-Новицкого, ценз., 1888. — 5 с.
• Несколько новых стоянок каменного века по Днепру и его притокам // Киевская старина. — 1891. — Т. 32. — № 3. — С.
• Отчет Городецкого музея Волынской губернии барона Ф. Р. Штейнгель за 2-й год, с 25 ноября 1897 г. по 25 ноября 1898 г. / Сост. Н. Беляшевский. — Киев, 1899. — 59 с.

Зноскі

1. метрычная кніга

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q932420'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q34544468'></a>
2. Národní autority České republiky Праверана 7 лістапада 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
3. Полонська-Василенко, Н. Історія України: У 2 т. Т. 2. Від середини XVII століття до 1923 року. — К.: Либідь, 1992. — 608 с. — С. 423. ISBN 5-325-00300-3.