Міхаіл Аляксандравіч (сын Аляксандра III)
чацвёрты сын Аляксандра III, брат Мікалая II From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Вялікі князь Міхаі́л Алякса́ндравіч (22 лістапада [4 снежня] 1878, Анічкаў палац, Санкт-Пецярбург — 13 чэрвеня 1918 года, блізу Пермі) — чацвёрты сын Аляксандра III, малодшы брат Мікалая II; расійскі военачальнік, генерал-лейтэнант (1916[8]), генерал-ад'ютант; член Дзяржаўнага савета (1901—1917).
_ГИМ_e1t3.jpg)
.svg)
На момант яго нараджэння, яго дзед па бацькавай лініі (Аляксандр II) быў дзеючым расійскім імператарам. Міхаіл быў чацвёртым у чарзе на прастол пасля яго бацькі і старэйшых братоў Мікалая і Георгія. Пасля забойства свайго дзеда ў 1881 годзе, ён стаў трэцім, а ў 1894 пасля смерці свайго бацькі — другім у чарзе. Георгій памёр у 1899 годзе і Міхаіл стаў спадчыннікам прастола.
Нараджэнне сына Мікалая Аляксея ў 1904 годзе часова пасунула Міхаіла назад у чарзе на прастол на другое месца, але Аляксей атрымаў ад маці гемафілію і мог скора памерці. Міхаіл падняў скандал пры імператарскім двары, калі ён стаў палюбоўнікам Наталлі Сяргееўны Брасавай, замужняй жанчыны. Мікалай паслаў Міхаіла ў Арол, каб пазбегнуць раздування скандалу, але гэта не перашкодзіла Міхаілу, які часта падарожнічаў, бачыць сваю каханку. Пасля нараджэння ў 1910 годзе сына, Георгія, Міхаіл перавёз Наталлю ў Санкт-Пецярбург, дзе яна была пазбягала грамадства. У 1912 годзе Міхаіл шакаваў Мікалая, ажаніўшыся з Наталляй, у надзеі, што ён будзе выдалены з лініі атрымання ў спадчыну. Міхаіл і Наталля пакінулі Расію і жылі ў Францыі, Швейцарыі і Англіі.
Пасля пачатку Першай сусветнай вайны Міхаіл вярнуўся ў Расію. Калі Мікалай адрокся ад прастола 2 сакавіка [15 сакавіка] 1917, Міхаіл быў названы ў якасці пераемніка замест Аляксея. Міхаіл, аднак, адклаў прыняцце трона да ратыфікацыі Устаноўчым сходам. Ён ніколі не быў пацверджаны ў якасці імператара і пасля рэвалюцыі ён быў высланы ў Перм і забіты.
Remove ads
Ранняе жыццё
Міхаіл нарадзіўся ў Анічкавым палацы на Неўскім праспекце Санкт-Пецярбурга, быў малодшым сынам і перадапошнім дзіцям царэвіча Аляксандра і яго жонкі, Марыі Фёдараўны (вядомай да замужжа як прынцэса Дагмара Дацкая). Яго дзядуляй і бабуляй былі кароль Крысціян IX і Луіза Гесен-Касельская. Яго бабуля па бацькавай лініі імператрыца Марыя Аляксандраўна памёрла да яго другога дня нараджэння, дзед па бацькавай лініі, імператар Аляксандр II, быў забіты 1 сакавіка 1881 года, і ў выніку бацькі Міхаіла сталі імператарам і імператрыцай усяе Русі да яго трэцяга дня нараджэння[9]. Пасля забойства бацькі новы цар Аляксандр III з сям’ёй пераехаў у Вялікі Гатчынскі палац, які быў у 29 мілях на паўднёвы захад ад Санкт-Пецярбурга і акружаны ровам задля бяспекі
Міхаіл шмат часу праводзіў у кампаніі малодшай сястры, Вольгі; яго старэйшыя браты і сёстры і бацькі называлі яго «Міша»[10]. Умовы ў дзіцячым пакоі былі сціплымі, нават спартанскімі[11]. Дзеці спалі на цвёрдых лагерных ложках, прачыналіся на досвітку, мыліся ў ледзяной вадзе і елі простую кашу на сняданак[11]. За Міхаілам, як і яго братамі і сёстрамі, даглядала няня-англічанка, місіс Элізабет Франклін[12].
Міхаіл і Вольга часта хадзілі ў паходы па лясах вакол Гатчыны са сваім бацькам, які карыстаўся магчымасцю, каб навучыць іх абодвух лесарубству[13]. Дзецям таксама выкладалі фізічныя нагрузкі, такія як конны спорт[14]. На Каляды і Вялікдзень былі ўрачыстасці, пост строга выконваўся — мяса і малочныя прадукты былі забароненыя[15]. Летнія канікулы сям’я праводзіла ў Пецяргофе і з дзядулем Міхаіла ў Даніі[16].
Міхаілу было амаль 16 гадоў, калі яго бацька злёг ад хваробы; гадавая паездка ў Данію была адменена[17]. 1 лістапада 1894 года Аляксандр III памёр ва ўзросце 49 гадоў[18]. Старэйшы брат Міхаіла, Мікалай, стаў царом[19].
Remove ads
Ваенная кар’ера. Характар
Маці Міхаіла, імператрыца Марыя, вярнулася ў Анічкаў палац з Міхаілам і Вольгай. Як і большасць членаў яго сям’і, Міхаіл быў залічаны ў войска. Ён завяршыў падрыхтоўку ў артылерыйскай школе і далучыўся да Коннагвардейскай артылерыі[20]. У лістападзе 1898 года ён дасягнуў прававой сталасці і праз восем месяцаў стаў спадчыннікам Мікалая, паколькі сярэдні брат, Георгій, загінуў у выніку аварыі на матацыкле[21]. Смерць Георгія і наступнае змяненне ў лініі атрымання ў спадчыну выявіла, што ў Мікалая яшчэ не было сына. Паколькі паслядоўнасць была абмежаваная мужчынамі, тры яго дачкі не мелі права на прастол. Калі жонка Мікалая, Аляксандра, зацяжарыла ў 1900 годзе, яна спадзявалася, што дзіця будзе мужчынскага полу. Яна хацела стаць рэгентам свайго будучага дзіцяці ў выпадку смерці Мікалая, але ўрад не пагадзіўся і прызначыў Міхаіла рэгентам незалежна ад полу ненароджанага дзіцяці. У наступным годзе нарадзілася чацвёртая дачка[22].
Міхаіла апісвалі як ціхага і лагоднага. Ён выконваў звычайныя грамадскія абавязкі, ускладзеныя на спадкаемца. У 1901 годзе ён прадстаўляў Расію на пахаванні каралевы Вікторыі і атрымаў ордэн Лазні. У наступным годзе ён быў узведзены ў Рыцары Падвязкі на цырымоніі каранацыі караля Эдуарда VII[23]. У чэрвені 1902 года Міхаіл пераведзены ў Блакітны кірасірскі полк[20] і пераехаў у Гатчыну, дзе полк размяшчаўся[24]. Міхаіл зажадаў фінансавай незалежнасці, яго актывы ўключалі вялікі цукровы завод, капітал у некалькі мільёнаў рублёў, калекцыю аўтамабіляў і сядзібу ў расійскай Польшчы і Брасава каля Арла[25].
Міхаіл быў спадчыннікам да 12 жніўня 1904 года, калі нарадзіўся царэвіч Аляксей, які стаў новым спадчыннікам. Міхаіл зноў стаў другім у чарзе на трон, але быў названы суправіцелем для хлопчыка, разам з Аляксандрай, у выпадку смерці Мікалая[26]
Remove ads
Раманы
У 1902 годзе Міхаіл сустрэў прынцэсу Беатрыса Саксен-Кобургскую і Гоцкую. Яны палюбілі адзін аднаго і сталі перапісвацца на яе роднай англійскай мове[27]. Міхаіл гаварыў на французскай і англійскай мовах свабодна[28]. Спачатку здавалася, што яны ўступляць у шлюб; Тым не менш, Праваслаўная Царква забараняе шлюб стрыечных братоў, а бацька Міхаіла і маці Беатрысы былі братам і сястрой. Мікалай адмовіўся дазволіць шлюб, і да ўзаемнага расчаравання Міхаіла і Беатрысы, іх раман скончыўся[29].
Увага Міхаіла пераключылася на Аляксандру Касакоўскую (1875—1923), вядомую як «Дзіна», якая была фрэйлінай яго сястры Вольгі. Бацька Дзіны, Уладзімір Касакоўскі, быў адвакатам, Дзіна была просталюдзінам[30]. Сябры прапанавалі Міхаілу зрабіць Дзіну сваёй палюбоўніцай, але ён адкінуў гэтую ідэю[31] і ў ліпені 1906 года ён напісаў Мікалаю просьбу дазволу ажаніцца з ёй[30]. Мікалай і ўдава імператрыца Марыя былі ашаломленыя[30]. Абодва лічылі, што прадстаўнікі дынастыі павінны ўступаць у шлюб з роўнымі сабе, і ў адпаведнасці з законам любыя дзеці шлюбу паміж людзьмі шляхетнага і простага паходжання не атрымлівалі спадчыны. Мікалай пагражаў адмяніць ваенную камісію Міхаіла і выслаць яго з Расіі, калі ён ажэніцца без яго дазволу[30]. Марыя адхіліла Дзіну ад пасады фрэйліны Вольгі і ўзяла Міхаіла ў Данію да сярэдзіны верасня[30].
Неўзабаве пасля вяртання ў Расію тры брытанскія газеты 24 верасня 1906 года абвясцілі, што Міхаіл павінен быў ажаніцца з Патрыцыяй Канауцкай[32], але ні ён, ні Патрыцыя нічога не ведалі пра гэта. Букінгемскі палац выступіў з аспрэчаннем[33]. Тым не менш, праз два гады, у кастрычніку 1908 гады, Міхаіл наведаў Лондан, дзе сустракаўся з Патрыцыяй. Было падобна, што маці Міхаіла намышляла жаніць яго з больш прыдатнай нявестай[34] і ініцыятар фальшывага паведамлення, карэспандэнт Reuters Гай Берынгер, прыдумаў зашмат складаны план[33]. Міхаіл і Дзіна збіраліся бегчы, але іх планы не здзейсніліся, так як Дзіна знаходзілася пад наглядам тайнай паліцыі[35]. Пад ціскам сям’і, і не ў змозе бачыць Дзіну, у жніўні 1907 года Міхаіл, здавалася, губляе цікавасць[36]. Дзіна з’ехала жыць за мяжу. Яна ніколі не выйшла замуж і лічыла сябе законнай нявестай Міхаіла, але іх раман быў скончаны[37].
У пачатку снежня 1907 года Міхаіл быў прадстаўлены Наталлі Сяргееўне Вульферт, жонцы калегі, а з 1908 года яны пачалі глыбокае сяброўства[38]. Наталля была простым чалавекам, у яе была дачка ад першага шлюбу. У жніўні 1909 года яны сталі палюбоўнікамі[39] і ў лістападзе 1909 года Наталля з’язжае ад свайго другога мужа ў кватэру ў Маскве, за якую плаціў Міхаіл[40]. У спробе прадухіліць скандал Мікалай пераводзіць Міхаіла да Чарнігаўскіх гусар у Арле, у 250 мілях ад Масквы, але Міхаіл падарожнічаў адтуль некалькі раз у месяц, каб убачыць Наталлю[41]. Іх адзінае дзіця, Георгій, названы ў гонар брата Міхаіла, нарадзіўся ў ліпені 1910 года, да яе разводу з яе другім мужам[42]. Для таго, каб дзіця магло быць прызнаны яго, а не як Вульфертам, Міхаіл змяніў дату разводу. Мікалай выдаў указ, які даў хлопчыку прозвішча «Брасаў», што пайшло ад маёнтка Міхаіла ў Брасаве. Гэта было маўклівае прызнанне таго, што Міхаіл быў бацькам[43].
У маі 1911 года Мікалай дазволіў Наталлі пераехаць з Масквы ў Брасава і даў ёй прозвішча «Брасава»[44]. У маі 1912 года Майкл адправіўся ў Капенгаген на пахаванне свайго дзядзькі караля Фрэдэрык VIII, дзе ён захварэў язвай страўніка, якая турбавала яго на працягу некалькіх гадоў[45]. Пасля водпуску ў Францыі, дзе за Міхаілам і Наталляй сачыла ахоўнае аддзяленне, Міхаіл быў пераведзены назад у Санкт-Пецярбург, каб камандаваць Шевалье Гардам. Ён узяў Наталлю ў сталіцу з сабой і пасяліў яе ў кватэры. Яна была цуралася грамадства, і на працягу некалькіх месяцаў ён перавёз яе на вілу ў Гатчыне[46].
Два прапрадзеды Міхаіла II былі роднымі братамі: Фрыдрых Гесен-Касельскі і Карл Гесен-Касельскі, а дзве прапрабабулькі — стрыечкамі: Амалія Гесен-Дармштацкая і Луіза Гесен-Дармштацкая.
Remove ads
Крыніцы
Літаратура
Спасылкі
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads