Недалька

Не́далька^[2], Нідалька — рака ў Барысаўскім раёне Мінскай вобласці Беларусі, правы прыток ракі Бярэзіна (басейн Дняпра).

Недалька
Характарыстыка
Даўжыня	12 км
Басейн	28 км²
Вадацёк
Выток
• Месцазнаходжанне	за 1,5 км ад вёскі Ніўкі
• Вышыня	каля 184[1] м
• Каардынаты	54°35′51,50″ пн. ш. 28°06′49″ у. д.HGЯO
Вусце	Бярэзіна
• Месцазнаходжанне	за 1 км ад вёскі Броды
• Вышыня	каля 157[1] м
• Каардынаты	54°39′29,80″ пн. ш. 28°13′42″ у. д.HGЯO
Ухіл ракі	4,5 м/км
Размяшчэнне
Водная сістэма	Бярэзіна → Дняпро → Чорнае мора
Краіна	Беларусь
Рэгіён	Мінская вобласць
Раён	Барысаўскі раён
выток вусце
— выток, — вусце

Назва

Назва ракі засведчаная як «Нідалька» (< Нідаль)^[3]. Назва балцкага паходжання, форма аднаўляецца як *Nid-al-^[4].

Балцкія гідранімічныя аналагі — літоўскія водныя назвы Nieda, Niedus, Niedulė, прускія Nyda, Neide^[5].

Далей да індаеўрапейскага *neid-, *nid- «цячы», якое таксама шырока прадстаўлена сярод стараеўрапейскай гідраніміі, а ў лексіцы захавалася ў стараіндыйскім nēdati «цячы»^[6]. У старабалцкай лексіцы корань меў прысутнічаць (пра гэта сведчаць гідронімы), але з цягам часу знік пад ціскам іншых сінонімаў. Тое ж адбылося і, напрыклад, з *droṷus «плынь», што захавалася ў стараіндыйскім draváḥ (< dravas) «бег», а таксама ў гідронімах тыпу Адроў, Сухадроўка.

Балцкі гідранімічны фармант -l-, якім пашыраны корань у назве Нідалі, прысутны таксама ў рачных назвах тыпу Даколь, Віхолка, Скідзела і інш.

Каля Нідалі працякаюць рэкі з балцкімі назвамі Можніца (прыток Нідалі), Мрай (як і Нідаль, цячэ ў Бярэзіну), Пядынь (прыток бярэзінскай Цны). На Бярэзіне (як і на Сажы) Ул. Тапаровым адзначалася адмысловая канцэнтрацыя балцкіх гідронімаў.

Водаапісанне

Даўжыня ракі 12 км. Плошча вадазбору 28 км². Сярэдні нахіл воднай паверхні 4,5 м/км. Выток ракі знаходзіцца за 1,5 км у напрамку на захад ад вёскі Ніўкі, вусце за 1 км на поўнач ад вёскі Броды. Вадазбор у межах Вернебярэзінскай нізіны. Прыток — Можніца (справа).

Каля ракі вёскі Ніўкі і Нядаль (Нідаль).

Зноскі

1. Ліст карты N-35-57. Выданне 1980 г. (руск.)
2. ЭПБ 1985.
3. П. Л. Маштаковъ. Списокъ рѣкъ днѣпровскаго бассейна. С.-Петербургъ, 1913. С. 95.
4. В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 199.
5. A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 230.
6. J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 761.