Паўль фон Гіндэнбург

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Гіндэнбург.

Паўль Лю́двіг Ганс Анто́н фон Бенекендо́рф унд фон Гі́ндэнбург (ням.: Paul Ludwig Hans Anton von Beneckendorff und von Hindenburg; 2 кастрычніка 1847 — 2 жніўня 1934) — нямецкі вайсковы і палітычны дзеяч. Бачны камандуючы Першай сусветнай вайны: галоўнакамандуючы на Усходнім фронце супраць Расіі (1914—1916), начальнік Генеральнага штаба (1916—1919). Прускі генерал-фельдмаршал (2 лістапада 1914). Рэйхспрэзідэнт Германіі (1925—1934). Першы і адзіны ў гісторыі Германіі чалавек, абраны кіраўніком дзяржавы на ўсенародных выбарах. З сям’і прускага афіцэра.

Паўль Людвіг Ганс Антон фон Бенекендорф унд фон Гіндэнбург
Paul Ludwig Hans Anton von Beneckendorff und von Hindenburg
2-і рэйхспрэзідэнт Веймарскай рэспублікі 12 мая 1925 — 2 жніўня 1934
Папярэднік	Фрыдрых Эберт
Пераемнік	пост скасаваны, Адольф Гітлер (фюрар і канцлер)
Нараджэнне	2 кастрычніка 1847(1847-10-02)[1][2][…] Познань, Вялікае княства Пазнаньскае[d], Германскі саюз
Смерць	2 жніўня 1934(1934-08-02)[3][1][…] (86 гадоў) Аградзенец[d], Трэці рэйх
Месца пахавання	царква Святой Лізаветы ў Марбургу[d]
Род	фон Бянекендорф унд фон Гіндэнбург[d]
Імя пры нараджэнні	ням.: Paul Ludwig Hans Anton von Beneckendorff und von Hindenburg
Бацька	Hans Robert Ludwig von Beneckendorff und von Hindenburg[d][4]
Маці	Luise Schwickart[d][4]
Жонка	Gertrud Wilhelmine von Hindenburg[d]
Дзеці	Оскар фон Гіндэнбург[d] і Irmengard Pauline Louise Gertrud von Brockhusen[d]
Веравызнанне	лютэранін[5]
Партыя	Германская партыя Цэнтра
Член у	Corps Saxo-Montania zu Freiberg und Dresden in Aachen[d]
Адукацыя	Пруская ваенная акадэмія[d]
Аўтограф
Род войскаў	Пруская армія
Званне	генерал-фельдмаршал
Бітвы	Першая сусветная вайна
Узнагароды	ганаровы доктар Дрэздэнскага тэхнічнага ўніверсітэта[d] honorary citizen of Sankt Andreasberg[d] (4 красавіка 1933) honorary citizen of Paderborn[d] (1933) ганаровы доктар Грацкага ўніверсітэта[d] honorary citizen of Bonn[d] (1933) ганаровы грамадзянін Берліна[d] honorary doctor of the University of Königsberg[d] ганаровы доктар Рэйнскага ўніверсітэта Фрыдэрык-Гіём у Боне[d] ганаровы доктар Урацлаўскага ўніверсітэта[d] honorary citizen of Nuremberg[d] (1932) honorary citizen of Coburg[d] (1917 — 29 красавіка 2021) ганаровае грамадзянства[d] (27 красавіка 1933) ганаровае грамадзянства[d] (1 мая 1934)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Падчас Першай сусветнай вайны з канца жніўня 1914 г. камандаваў 8-й арміяй ва Усходняй Прусіі, з лістапада — войскамі ўсяго Усходняга фронту. Усім нацыянальнасцям акупіраваных тэрыторый, у т.л. беларусам, даў дазвол на культурную дзейнасць, адкрыццё нацыянальных школ, выданне газет на роднай мове. З жніўня 1916 г. начальнік Генеральнага штаба, фактычна галоўнакамандуючы ўзброенымі сіламі Германскай імперыі.

Рэйхспрэзідэнт Германіі (1925—1934). Падтрымліваў ваенна-манархічныя і правыя арганізацыі. У 1933 г. даручыў фюрару нацыянал-сацыялістаў А. Гітлеру сфарміраваць урад.

21 сакавіка 1933 г., у Дзень Патсдама адбыўся сімвалічны поціск рукі Гіндэнбурга і Гітлера ў гарнізоннай царкве ў Патсдаме, азначала пераемнасць нацызму традыцыям старой прускай арміі. Аднак у красавіку 1933 года Гіндэнбург запярэчыў супраць нацысцкага праекта закона аб дзяржаўнай службе і настаяў, каб са службы не звальняліся яўрэі-ветэраны Першай сусветнай вайны (Гітлер лічыў, што такіх не было) і яўрэі, якія знаходзіліся ў вайну на грамадзянскай службе.

Улетку 1934 года пасля «ночы доўгіх нажоў» адправіў Гітлеру падзякавальную тэлеграму. Пасля смерці Гіндэнбурга Гітлер адмяніў пост рэйхспрэзідэнта і прыняў на падставе вынікаў рэферэндуму паўнамоцтвы кіраўніка дзяржавы сам, выбраўшы сабе тытул «Фюрар (правадыр) і рэйхсканцлер».

Пасмертная слава

Магіла Гіндэнбурга ў Марбургу

Пасля смерці рэйхспрезідэнта Гітлер усяляк заахвочваў распаўсюджванне яго культа. Яго прах быў пахаваны (насуперак волі самога нябожчыка) ў Таненбергскім мемарыяле. У гонар Гіндэнбурга быў названы, сярод іншага, нямецкі пасажырскі дырыжабль, які пацярпеў катастрофу ў ЗША ў 1937 годзе.

Пры набліжэнні савецкіх войскаў да Таненберга немцы вывезлі прах яго (і жонкі) у Заходнюю Германію. Ён быў перапахаваны ў царкве Святой Лізаветы  (ням.) ў Марбургу.

Зноскі

1. Paul von Hindenburg // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q15706812'></a>
2. Paul Hindenburg // Brockhaus Enzyklopädie

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
3. Гинденбург Пауль фон // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
4. Pas L. v. Genealogics — 2003.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847329'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847326'></a>
5. Віртуальная манархія фельдмаршала Гіндэнбурга