Расарыа

Раса́рыа (ісп.: Rosario) — горад у Аргенціне, у правінцыі Санта-Фэ. З насельніцтвам у 909 397^[1] жыхароў (перапіс 2001 года) з’яўляецца трэцім па колькасці ў краіне, пасля Буэнас-Айрэса і Кордавы. Горад размешчаны на беразе ракі Парана, у 300 км на паўночны захад ад Буэнас-Айрэса. Разам з прыгарадамі і найбліжэйшымі гарадамі ўтварае агламерацыю з насельніцтвам 1 121 441 чалавек. Для паўночнага ўсходу Аргенціны горад з’яўляецца важным чыгуначным вузлом і марскім портам, марскія судны дасягаюць Расарыа па рацэ Парана.

Горад Расарыа Rosario Герб[d] Сцяг Краіна  Аргенціна Правінцыя Санта-Фэ Раён Расарыа Каардынаты 32°57′ пд. ш. 60°39′ з. д.HGЯO Мэр Pablo Javkin[d] Заснаваны 5 жніўня 1852 Плошча 179 км² Вышыня цэнтра 31 м Водныя аб’екты Парана Насельніцтва 909 397 чалавек (2001) Шчыльнасць 5080,43 чал./км² Часавы пояс UTC-3, летам UTC-2 Тэлефонны код 0341 Паштовы індэкс S2000 Афіцыйны сайт rosario.gov.ar (ісп.) Расарыа на карце Аргенціны

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Каланіяльнае паселішча на месцы, дзе цяпер размешчаны горад, вядома з XVII стагоддзя. Назва паселішча азначае разарый — традыцыйныя каталіцкія пацеркі, а таксама малітву, якую чытаюць па гэтых пацерках, і ў перакладзе з лацінскага азначае «вянок з руж».

З 1751 года вядома імя першага бургамістра — Сант’яга дэ Мантэнегра (ісп.: Santiago de Montenegro). У 1812 годзе генералам Мануэлем Бельграна (ісп.: Manuel Belgrano) у мястэчку быў упершыню падняты нацыянальны сцяг Аргенціны, пра гэту падзею сёння нагадвае помнік у цэнтры горада. Да сярэдзіны XVIII ст. развіццё горада праходзіла вельмі павольна, і толькі з 1880 года, калі законы аб эміграцыі ў Аргенціну з Еўропы былі спрошчаны, у Расарыа пачаўся бурны прырост насельніцтва і развіццё прамысловасці. Да 1887 годзе ў горадзе пражывала 50 914 чал., а ў 1926 г. — ужо 407 000, з іх 47 % нарадзіліся за мяжой (італьянцы, немцы, харваты, палякі і іншыя). 19 мая 1969 г. у горадзе ўспыхнула паўстанне супраць дыктатарскага рэжыму ў краіне.

Насельніцтва

Год Колькасць 2010 1 193 605

Гарады-пабрацімы

•  Gangi^[d], Італія (2012)^[2]
•  Manizales^[d], Калумбія (1998)^[2]
•  Імперыя, Італія (1987)^[2]
•  Алесандрыя, Італія (20 лістапада 1988)^[3][4]
•  Алматы, Казахстан (26 лістапада 2019)^[2]
•  Асунсьён, Парагвай (1993)^[2]
•  Барселона, Іспанія (1999)^[2]
•  Більбаа, Іспанія (1988)^[2][5]
•  Вальпараіса, Чылі (1994)^[2][6]
•  Дакар, Сенегал (1998)^[2]
•  Кансепсьён, Чылі (1997)^[2]
•  Каракас, Венесуэла (1998)^[2]
•  Краіна Баскаў, Іспанія (2002)^[2]
•  Кувейт, Кувейт (2011)^[2]
•  Курытыба, Бразілія (2006)^[2]
•  Куэнка, Эквадор (2011)^[2][7]
•  Ліверпул, Вялікабрытанія (2017)^[2]
•  Мальданада^[d], Уругвай (2006)^[2]
•  Мантэвідэа, Уругвай (1998)^[2][8]
•  Мантэрэй, Мексіка (1993)^[2][9]
•  Медэін, Калумбія (4 жніўня 2011)^[2][10]
•  Мехіка, Мексіка (1996)^[2]
•  Парма, Італія (1998)^[2]
•  Порту-Алегры, Бразілія (22 лістапада 1994)^[2][11]
•  Пірэй, Грэцыя (1993)^[2][12]
•  Піска^[d], Перу (1986)^[2]
•  Санта-Дамінга, Дамініканская Рэспубліка (1998)^[2]
•  Санта-Клара, Куба (2018)^[2]
•  Санта-Крус-дэ-ла-Сьера, Балівія (1998)^[2]
•  Сант’яга-дэ-Куба, Куба (1993)^[2]
•  Сент-Луіс, ЗША (лістапад 2017)^[2][13]
•  Турын, Італія (2013)^[2]
•  Хайфа, Ізраіль (1988)^[2]
•  Шанхай, Кітай (17 чэрвеня 1997)^[2][14]
•  Эстрэмадура, Іспанія (1998)^[2]
•  дэпартамент Качабамба^[d], Балівія (1997)^[2]
•  правінцыя Парма, Італія (2005)^[2]

Зноскі

1. Сайт міністэрства ўнутраных спраў Аргенціны Архівавана 27 верасня 2007.
2. Relaciones con otras ciudades Праверана 17 мая 2022.
3. https://www.rosario.gob.ar/web/sites/default/files/hermanamiento_alessandria.pdf Праверана 17 мая 2022.
4. Città gemellate Праверана 17 мая 2022.
5. Bilboko kronika txikiak : Bilbo hiriaren senideak — 2020. Праверана 17 мая 2022.
6. Hermanamientos Праверана 23 мая 2022.
7. Hermanamientos Праверана 17 мая 2022.
8. Intendentas hicieron llamado para inclusión social Праверана 23 мая 2022.
9. https://www.monterrey.gob.mx/pdf/portaln/PPOA/Programa_Operativo_Anual_2018_de_la_Secretaria_de_Desarrollo_Economico.pdf
10. Acuerdo 28 de 2011 Праверана 23 мая 2022.
11. 11150 /1994 - Decreto Municipal — 1994. Праверана 23 мая 2022.
12. Αδελφοποιμένες Πόλεις — 2018. Праверана 23 мая 2022.
13. Rosario, Argentina - St. Louis Sister Cities Program Праверана 23 мая 2022.
14. 罗萨里奥市 — 2012. Праверана 23 мая 2022.