Сяргей Іосіфавіч Параджанаў

Сяргей Іосіфавіч Параджанаў (Саркіс Параджанян) (арм.: Սարգիս Հովսեփի Փարաջանյան; груз. სერგეი სერგო ფარაჯანოვი, 9 студзеня 1924, Тбілісі, Грузінская ССР, СССР — 21 ліпеня 1990, Ерэван, Армянская ССР, СССР) — армянскі кінарэжысёр, сцэнарыст. Народны артыст Украінскай ССР (1990), народны артыст Армянскай ССР (1990).

Сяргей Параджанаў
арм.: Սարգիս Հովսեփի Փարաջանյան руск.: Сергей Иосифович Параджанов
Сяргей Іосіфавіч Параджанаў. Паштовая марка Арменіі
Імя пры нараджэнні	Сяргей Іосіфавіч Параджанаў
Дата нараджэння	9 студзеня 1924(1924-01-09)[1][2][…]
Месца нараджэння	Тыфліс, Тыфліскі павет, Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Грузія[d], Закаўказская Савецкая Федэратыўная Сацыялістычная Рэспубліка, СССР[3]
Дата смерці	20 ліпеня 1990(1990-07-20)[1][4] (66 гадоў) ці 21 ліпеня 1990(1990-07-21)[5] (66 гадоў)
Месца смерці	Ерэван, Армянская ССР, СССР
Месца пахавання	Пантэон імя Камітаса[d]
Грамадзянства	СССР
Адукацыя	Усерасійскі дзяржаўны ўніверсітэт кінематаграфіі імя С. А. Герасімава
Прафесія	кінарэжысёр, сцэнарыст, мастак, мантажор, кінасцэнарыст, дзеяч выяўленчага мастацтва, кінематаграфіст
Кірунак	Савецкая новая хваля[d]
Узнагароды	Ніка — 1990
IMDb	0660886
parajanov.com (англ.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся 9 студзеня 1924 года ў Тбілісі (Грузінская ССР).

Вучыўся на вакальным аддзяленні Тбіліскай кансерваторыі, у Тбіліскім інстытуце інжынераў транспарту. Скончыў рэжысёрскі факультэт Усесаюзнага інстытута кінематаграфіі (1952). У 1949 годзе пераехаў у Кіеў, дзе пачаў працаваць асістэнтам рэжысёра, потым рэжысёрам кінастудыі імя А. Даўжэнкі. У 1961 годзе зняў фільм «Украінская рапсодыя». Творы Параджанава вызначаюцца яркасцю і экспрэсіўнасцю рэжысёрскага бачання, багаццем выяўленчай фантазіі, метафарычнасцю, сімвалічнасцю, узвышанай паэтычнасцю, жывапіснасцю, свабодным выкарыстаннем розных нацыянальна-этнічных традыцый («Цені забытых продкаў», 1965; «Колер граната», 1969; «Легенда пра Сурамскую крэпасць», 1984; «Ашык-Керыб», 1988). Яго фільмы неаднаразова атрымлівалі ўзнагароды на прэстыжных міжнародных кінафестывалях. Творчасць Параджанава прызнана адной з вяршынь бессюжэтнага паэтычнага кінематографа, дзе акцёр (разам з касцюмам, дэкарацыямі і рэквізітам) з’яўляецца канструктыўным элементам складанага аўдыявізульнага калажа.

Памёр 21 ліпеня 1990 года ў Ерэване (Армянская ССР). Пасля смерці створаны Дом-музей Сяргея Параджанава.

Зноскі

1. Sergey Yosifovich Paradzhanov // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Sergej Paradžanov // Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q64'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q41640909'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q496126'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19276262'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q324303'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q98818'></a>
3. Deutsche Nationalbibliothek Record #119251302 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 13 снежня 2014.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
4. საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი — 2001. Праверана 21 сакавіка 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q58357743'></a>
5. Person Profile // Internet Movie Database — 1990. Праверана 20 кастрычніка 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312'></a>