Фоліевая кіслата

Фо́ліевая кіслата́, вітамін B₉, вітамін B_C — біялагічна актыўнае рэчыва, вітамін з групы В, пігмент жоўтага колеру^[1], C₁₉H₁₉N₇O₆. Фоліевую кіслату і яе вытворныя аб’ядноўваюць таксама пад назвай фалацын^[2].

Крышталі фоліевай кіслаты

Фоліевая кіслата
Агульныя
Хім. формула	C₁₉H₁₉N₇O₆
Тэрмічныя ўласцівасці
Класіфікацыя
Рэг. нумар CAS	59-30-3
PubChem	6037; 135398658
Рэг. нумар EINECS	200-419-0
SMILES	C1=CC(=CC=C1C(=O)NC(CCC(=O)O)C(=O)O)NCC2=CN=C3C(=N2)C(=O)N=C(N3)N
RTECS	LP5425000
ChemSpider	5815

Фоліева кіслата ўпершыню вылучана амерыканскім хімікам Р. Уільямсам у 1941 годзе, сінтэзавана ў 1945 годзе групай даследчыкаў пад кіраўніцтвам біяхіміка Йелапрагада Субарао (англ.: Dr. Yellapragada SubbaRow).

Уласцівасці

Па сваёй структуры фоліевая кіслата ўяўляе злучэнне глутамінавай і параамімнабензойнай кіслот з жоўтым пігментам птэрынам^[1]. Дробнакрышталічны парашок без паху і смаку. Малярная маса 441,41^[2]. Разбураецца пры тэмпературы 250 °С^[2] і ў водных растворах і шчолачным асяроддзі ў прысутнасці кіслароду пад ўздзеяннем святла. Дрэнна раствараецца ў вадзе. Не раствараецца ў ацэтоне, дыэтылавым эфіры, хлараформе і вуглевадародах^[2].

У прыродзе

Фоліевая кіслата прысутнічае ва ўсіх жывёльных, раслінных клетках і ў мікраарганізмах. Асабліва вялікая колькасць фоліевай кіслаты ўтрымліваецца ў лісцях зялёных раслін, такіх харчовых прадуктах, як печань, ныркі, пятрушка, салата, зерневы хлеб і хлеб з мукі грубага памолу і інш. У яйках, мясе і малацэ фоліевай кіслаты значна менш.

Біялагічная роля

Актыўная форма фоліевай кіслаты — тэтрагідрафоліевая кіслата — удзельнічае ў працэсах сінтэзу ДНК м РНК, працэсах дзялення і росту клетак . Каферментныя формы ўдзельнічаюць у сінтэзе пурынавых асноў — адэніну і гуаніну^[2]. Недахоп фоліевай кіслаты вядзе да развіцця макрацытарнай анеміі, стаматыту, гастрыту, энтэрыту. У перыяд цяжарнасці недахоп фоліевай кіслаты прыводзіць да гіпатрафіі нованароджаных, парушэнняў развіцця, з’яўлення прыроджаных заган^[2].

Арганізм чалавека фоліевай кіслатой забяспечваецца разам з ежай.